Η λέξη «κατσιφαρά» ή «κατσιφάρα» χρησιμοποιείται σε πολλές περιοχές της Ελλάδας – κυρίως στη Θεσσαλία, τη Στερεά Ελλάδα και την Ήπειρο – για να περιγράψει ένα ιδιαίτερο και συχνά επίμονο φαινόμενο χαμηλής νέφωσης, που συνοδεύεται από ομίχλη, καταχνιά και υγρασία.
Πρόκειται για μια λέξη βαθιά ριζωμένη στη λαϊκή παράδοση, η οποία αποτυπώνει με ακρίβεια εκείνη την βαριά, σκουρόχρωμη και μουντή ατμόσφαιρα που δημιουργείται όταν οι υδρατμοί εγκλωβίζονται χαμηλά, κοντά στο έδαφος.
Τι ακριβώς είναι η «κατσιφαρά»;
Ο όρος δεν αποτελεί επίσημο μετεωρολογικό όρο, ωστόσο περιγράφει ένα συνδυασμό φαινομένων, όπως:
Χαμηλή νέφωση που «κάθεται» κοντά στο έδαφος
Πυκνή ομίχλη ή αραιή καταχνιά που μειώνει την ορατότητα
Υψηλή υγρασία και αίσθηση ψύχρας
Απουσία ηλιακού φωτός, ακόμη και κατά τη διάρκεια της ημέρας
Η κατάσταση αυτή δημιουργεί την αίσθηση ότι ο τόπος «σκεπάζεται» από ένα γκρίζο πέπλο, που συχνά επιμένει για πολλές ώρες.
Πότε εμφανίζεται συνήθως;
Η «κατσιφαρά» εμφανίζεται κυρίως:
τις ψυχρές πρωινές ώρες, όταν το έδαφος έχει χάσει τη θερμότητα της ημέρας
μετά από βροχοπτώσεις, όταν η υγρασία στην ατμόσφαιρα είναι αυξημένη
το φθινόπωρο και τον χειμώνα, εποχές με μεγαλύτερη πιθανότητα θερμοκρασιακών αναστροφών
σε πεδινές περιοχές και κάμπους, όπου η ψυχρή αέρια μάζα «παγιδεύεται»
Οι συνθήκες αυτές επιτρέπουν τη δημιουργία ομίχλης που δεν διαλύεται εύκολα, προκαλώντας αυτό το γνώριμο «σκοτείνιασμα».
Η λαϊκή ερμηνεία της λέξης
Η ελληνική γλώσσα διαθέτει πολλούς παραδοσιακούς όρους για την περιγραφή του καιρού, και η «κατσιφαρά» είναι ένας από τους πιο χαρακτηριστικούς.
Στη λαϊκή χρήση, η λέξη συνδέεται με:
μουντή, βαριά ατμόσφαιρα
καταχνιά που δημιουργεί αίσθηση απομόνωσης
«σκοτεινιά» ακόμη κι όταν δεν βρέχει
Συχνά ακούγεται η φράση:
«Σήμερα έχει μεγάλη κατσιφάρα»,
που σημαίνει ότι η μέρα είναι γκρίζα, θολή και με περιορισμένη ορατότητα.
Γιατί μας επηρεάζει;
Το φαινόμενο της κατσιφαράς επηρεάζει:
την ορατότητα στις μετακινήσεις
τη διάθεση, καθώς η έλλειψη φωτός συνδέεται με κούραση και νωθρότητα
την αίσθηση ψύχρας λόγω υγρασίας
Σε αρκετές περιοχές, θεωρείται ακόμη και «προμήνυμα» αλλαγής του καιρού.
Η «κατσιφαρά» δεν είναι απλώς μια λέξη της παράδοσής μας· είναι ένας ζωντανός τρόπος με τον οποίο οι Έλληνες περιγράφουν ένα πολύ συγκεκριμένο μετεωρολογικό φαινόμενο: τη βαριά, υγρή, γκρίζα ατμόσφαιρα που προκαλεί ομίχλη και χαμηλή νέφωση.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ChatGpt για όλους: Παρέχεται σε 100.000 υποψήφιους πανελλαδικά ως 20/11
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 20/11
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
Alfavita Newsroom