Νίκος Μακρής Η εκτός σχεδίου δόμηση βρίσκεται ξανά σε μεταίχμιο, με την αγορά γης να έχει ουσιαστικά παγώσει και χιλιάδες ιδιοκτήτες να παραμένουν σε αναμονή για το τι πραγματικά ισχύει για τα ακίνητά τους. Το τοπίο αναμένεται να αλλάξει ριζικά από τα μέσα του 2026, όταν το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας θα παρουσιάσει το νέο ενιαίο πλαίσιο που φιλοδοξεί να βάλει τέλος στην πολυετή πολεοδομική ασάφεια.
Μέχρι τότε, όμως, η κατάσταση παραμένει θολή. Οι πολεοδομίες εφαρμόζουν διαφορετικές πρακτικές, με αποτέλεσμα άλλες υπηρεσίες να εκδίδουν κανονικά άδειες και άλλες να τις «παγώνουν», παρότι τα ίδια κριτήρια ισχύουν παντού. Το αποτέλεσμα είναι ένας χάρτης με «ευνοημένες» περιοχές όπου οι διαδικασίες προχωρούν, και άλλες όπου η οικοδομική δραστηριότητα έχει πρακτικά μηδενιστεί.
Η αβεβαιότητα αυτή έχει αφήσει έντονο αποτύπωμα στην αγορά: αγροτεμάχια που κάποτε θεωρούνταν προνομιούχα, σήμερα μένουν απούλητα, καθώς κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι είναι οικοδομήσιμα. Με βάση το ισχύον καθεστώς, όσα ακίνητα δεν διαθέτουν πρόσωπο σε αναγνωρισμένο δρόμο κινδυνεύουν να χάσουν οριστικά τον οικοδομήσιμο χαρακτήρα τους, εκτός αν υπάρξει ειδική πρόβλεψη στα υπό εκπόνηση Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια.
Κομβικό ρόλο στις αλλαγές του 2026 θα έχει η επίσημη θεσμοθέτηση του οδικού δικτύου εκτός σχεδίου. Για πρώτη φορά, οι δρόμοι που θεωρούνται κοινόχρηστοι θα καταγραφούν με βάση αεροφωτογραφίες του 1977, αφήνοντας πίσω το παλαιό όριο του 1923. Η κυβέρνηση επιδιώκει έτσι να αποκτήσει ένα σαφές, ενιαίο και λειτουργικό εργαλείο για την αξιολόγηση της οικοδομησιμότητας κάθε ακινήτου.
Η διαδικασία αναγνώρισης των οδών βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη και περιλαμβάνει λεπτομερή αποτύπωση σε κάθε δημοτική ενότητα. Ένας δρόμος θα θεωρείται κοινόχρηστος μόνο εφόσον τεκμηριώνεται η ύπαρξή του είτε στις αεροφωτογραφίες του ’77, είτε στο Κτηματολόγιο, είτε μέσω σύνδεσής του με δημόσιους χώρους και υποδομές. Με τη δημιουργία αυτού του «οδικού μητρώου», αναμένεται να ξεκαθαρίσει ποια αγροτεμάχια διαθέτουν νόμιμη πρόσβαση και μπορούν να δομηθούν.
Το προεδρικό διάταγμα που θα ισχύσει από το 2026 θα καθορίζει τόσο τις τεχνικές προδιαγραφές και τη διαδικασία αναγνώρισης των δρόμων, όσο και τους κανόνες παρόδιας δόμησης. Στη συνέχεια, τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια θα ενσωματώσουν τα νέα δεδομένα, προσφέροντας σε κάθε περιοχή σαφές και ενιαίο πλαίσιο χωρικού σχεδιασμού.
Για όσους ιδιοκτήτες διαθέτουν ακίνητα χωρίς πρόσωπο σε αναγνωρισμένο δρόμο, το μήνυμα είναι σαφές: εάν δεν υπάρξει ειδική ρύθμιση, το ενδεχόμενο απώλειας της οικοδομησιμότητας είναι ιδιαίτερα πιθανό — και μαζί του, μια σημαντική μείωση της εμπορικής αξίας.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ChatGpt για όλους: Παρέχεται σε 100.000 υποψήφιους πανελλαδικά ως 20/11
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 20/11
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
