Μαρία Δούση Το ελαιόλαδο, θεμέλιος λίθος της μεσογειακής διατροφής και σύμβολο της ελληνικής γης, παραμένει ένα από τα πιο αυθεντικά και πολύτιμα προϊόντα του τόπου μας. Δεν είναι τυχαίο ότι χαρακτηρίζεται ως «ο υγρός χρυσός της μεσογειακής διατροφής», ένα φρέσκο αγροτικό προϊόν που ενσωματώνει αρωματικές ενώσεις και πολύτιμες πολυφαινόλες.
«Αυτές χαρίζουν το χαρακτηριστικό του άρωμα, τη διακριτική πίκρα και το ελαφρύ “κάψιμο” στον λαιμό, σημάδια φρεσκάδας και ποιότητας, όχι ελαττώματα», εξηγούν οι ειδικοί, υπογραμμίζοντας πως η φυσική του ένταση αποτελεί δείγμα αυθεντικότητας και όχι ατέλειας.
Και, όπως τονίζουν, «η επιλογή προσεγμένου ελαιολάδου δεν κάνει μόνο τη διαφορά στη γεύση, αλλά και στη διατροφή, όταν αντικαθιστά λιπαρά χαμηλότερης ποιότητας».
Διάβασε σωστά την ετικέτα – Τι σημαίνουν κατηγορία και οξύτητα
Στην Ελλάδα και την ΕΕ, η κατηγορία και η οξύτητα (ως ελαϊκό οξύ) αποτελούν τους βασικούς δείκτες ποιότητας:
Εξαιρετικό Παρθένο Ελαιόλαδο: Οξύτητα έως 0,8%, χωρίς ελαττώματα, μετά από υποχρεωτικό οργανοληπτικό έλεγχο.
Παρθένο Ελαιόλαδο: Οξύτητα έως 2,0%, με μικρές αποδεκτές ατέλειες.
Λαμπάντε: Πάνω από 2,0% οξύτητα, ακατάλληλο για κατανάλωση πριν από ραφινάρισμα.
Η οξύτητα είναι χημικός δείκτης της κατάστασης του ελαιόκαρπου και της διαδικασίας παραγωγής· δεν «αισθάνεται» στη γεύση, αλλά φανερώνει την ποιότητα του λαδιού.
Τι πρέπει να γράφει η ετικέτα
Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία, κάθε φιάλη πρέπει να αναφέρει ξεκάθαρα:
Την κατηγορία (π.χ. «Εξαιρετικό Παρθένο Ελαιόλαδο»)
Την προέλευση (Ελλάδα, ΕΕ ή μείγμα εκτός ΕΕ)
Τον παραγωγό ή εμφιαλωτή
Την ένδειξη «ανάλωση κατά προτίμηση πριν από»
Όροι όπως «φρουτώδες», «πικρό» ή «πικάντικο» επιτρέπονται μόνο εφόσον έχουν πιστοποιηθεί από επίσημο πάνελ δοκιμαστών. Παράλληλα, η ύπαρξη σήμανσης ΠΟΠ ή ΠΓΕ εγγυάται την προέλευση και τη γνησιότητα.
Ημερομηνία συγκομιδής – δείκτης φρεσκάδας
Η ημερομηνία συγκομιδής αποτελεί πολύτιμη πληροφορία: όσο πιο πρόσφατη, τόσο πιο φρέσκο το ελαιόλαδο.
Η ένδειξη «ανάλωση κατά προτίμηση πριν από» σχετίζεται με τη διατήρηση της ποιότητας, συνήθως για 18 μήνες μετά την εμφιάλωση. Για χρήση σε σαλάτες ή ωμά πιάτα, προτιμήστε λάδι φετινής συγκομιδής.
Συσκευασία που προστατεύει
Το φως, ο αέρας και η θερμότητα είναι οι μεγαλύτεροι εχθροί του ελαιολάδου.
Σκούρο γυαλί: Ιδανικό για μικρές ποσότητες (500 ml–1 λίτρο), προστατεύει επαρκώς από το φως και επιτρέπει να βλέπεις το περιεχόμενο.
Τενεκεδάκι (λαμαρίνα): Προσφέρει πλήρη προστασία από το φως, κατάλληλο για μεγαλύτερες ποσότητες (3–5 λίτρα). Μετά το άνοιγμα, μετέγγισε σε μικρότερο μπουκάλι και φύλαξέ το σε δροσερό, σκοτεινό σημείο.
Αγόραζε ποσότητες που θα καταναλώσεις σε 2–3 μήνες από το άνοιγμα.
Πώς να δοκιμάσεις το ελαιόλαδο στο σπίτι
Γέμισε ένα μικρό ποτήρι, ζέστανέ το με την παλάμη, μύρισε και δοκίμασε:
Φρουτώδες άρωμα: φρέσκο χορτάρι, βότανα, αγκινάρα ή ώριμο φρούτο
Πίκρα: ήπια έως μέτρια, στο πίσω μέρος της γλώσσας
Πικάντικο «κάψιμο»: ελαφρύ γδάρσιμο στον λαιμό
Αυτά είναι θετικά χαρακτηριστικά ενός ποιοτικού εξαιρετικού παρθένου ελαιολάδου.
Αντίθετα, οσμή ταγγισμένου, “κραγιόν” ή “χαρτονιού” δείχνει αλλοίωση.
Μύθος: Το «τεστ του ψυγείου»
Η κρυστάλλωση του ελαιολάδου στο ψυγείο δεν αποδεικνύει την ποιότητά του. Εξαρτάται από την ποικιλία και τη σύνθεση του λαδιού, όχι από τη γνησιότητα.
Φύλαξέ το σε δροσερό, σκοτεινό ντουλάπι, καλά κλεισμένο.
Πότε «χαλάει» το ελαιόλαδο
Με τον χρόνο, το ελαιόλαδο οξειδώνεται, χάνει το άρωμα και τη φρεσκάδα του.
Αν μυρίζει μπαγιάτικο, θυμίζει κερί ή έχει χάσει το πικάντικο του χαρακτήρα, έχει αλλοιωθεί.
Σε αυτή την περίπτωση, χρησιμοποίησέ το μόνο για μαγείρεμα, όχι ωμό.
Έξυπνη αγορά – Ο σύντομος οδηγός του καταναλωτή
Προτίμησε Εξαιρετικό Παρθένο Ελαιόλαδο
Έλεγξε προέλευση και ημερομηνία συγκομιδής
Επίλεξε σκούρα φιάλη ή λαμαρίνα
Δοκίμασε: άρωμα, πίκρα, κάψιμο – δείκτες φρεσκάδας
Φύλαξε σωστά: δροσερό, σκοτεινό, καλά κλειστό
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ChatGpt για όλους: Παρέχεται σε 100.000 υποψήφιους πανελλαδικά ως 24/11
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 24/11
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
