Η οδοντόβουρτσα, ένα από τα πιο συνηθισμένα αντικείμενα της καθημερινότητας, αποδεικνύεται ότι είναι ένα μικροσκοπικό οικοσύστημα γεμάτο ζωή. Σύμφωνα με στοιχεία που επικαλείται το BBC, κάθε οδοντόβουρτσα μπορεί να φιλοξενεί από 1 έως και 12 εκατομμύρια βακτήρια και μύκητες, προερχόμενα από εκατοντάδες διαφορετικά είδη – και άγνωστο αριθμό ιών.
Πώς αναπτύσσονται τα μικρόβια στην οδοντόβουρτσα
Η καθημερινή επαφή με το στόμα, το νερό και τα υπολείμματα τροφών δημιουργεί ιδανικό περιβάλλον για πολλαπλασιασμό μικροοργανισμών. Όπως εξηγεί ο μικροβιολόγος Marc-Kevin Zinn από το Πανεπιστήμιο Rhine-Waal της Γερμανίας, οι πηγές των μικροβίων είναι τρεις:
το στόμα του χρήστη,
το δέρμα,
και το περιβάλλον του μπάνιου.
Ακόμη και καινούριες οδοντόβουρτσες δεν είναι απολύτως αποστειρωμένες. Έρευνα στη Βραζιλία σε 40 διαφορετικά προϊόντα έδειξε ότι οι μισές ήταν ήδη επιμολυσμένες πριν τη χρήση.
Ακίνδυνοι αλλά και επικίνδυνοι μικροοργανισμοί
Οι περισσότεροι μικροοργανισμοί προέρχονται από τη φυσιολογική στοματική χλωρίδα (όπως Streptococcaceae mitis και Actinomyces), ωστόσο έχουν εντοπιστεί και επικίνδυνοι παθογόνοι οργανισμοί όπως:
Escherichia coli
Pseudomonas aeruginosa
Klebsiella pneumoniae
και μύκητες του γένους Candida
Το «σύννεφο» της τουαλέτας και ο ρόλος του μπάνιου
Το μπάνιο αποτελεί θερμό και υγρό περιβάλλον γεμάτο αιωρούμενα σταγονίδια. Όταν η οδοντόβουρτσα βρίσκεται κοντά στη λεκάνη, υπάρχει κίνδυνος επιμόλυνσης από το λεγόμενο toilet plume – το «νέφος» μικροσταγονιδίων που εκτοξεύεται έως 1,5 μέτρο κάθε φορά που τραβιέται το καζανάκι.
Αυτό το νέφος μπορεί να περιέχει ιούς όπως της γρίπης, του Covid-19 ή του νοροϊού. Μάλιστα, μελέτη σε φοιτητικές εστίες έδειξε ότι 6 στις 10 οδοντόβουρτσες είχαν ίχνη βακτηρίων από ανθρώπινα περιττώματα.
Η καθηγήτρια Έρικα Χάρτμαν (Northwestern University, ΗΠΑ) σημειώνει πάντως ότι τα περισσότερα εντερικά βακτήρια δεν επιβιώνουν για πολύ στον αέρα, υπογραμμίζοντας ότι ο πραγματικός κίνδυνος είναι μικρός.
Έρευνες δείχνουν ότι ιοί όπως της γρίπης ή του έρπητα (HSV-1) μπορούν να επιβιώσουν στις τρίχες της οδοντόβουρτσας έως και 48 ώρες. Για αυτό, δεν πρέπει ποτέ να μοιράζεστε οδοντόβουρτσα και να αποφεύγετε την επαφή μεταξύ διαφορετικών βουρτσών.
Επιπλέον, μελέτες στη Γερμανία και την Ιταλία αποκάλυψαν ότι πολλά βακτήρια στις οδοντόβουρτσες φέρουν γονίδια ανθεκτικότητας στα αντιβιοτικά, κάτι που καθιστά την τακτική αντικατάσταση ακόμη πιο σημαντική.
Πώς να καθαρίζετε και να αποθηκεύετε σωστά την οδοντόβουρτσα
Οι ειδικοί συνιστούν:
Αλλαγή κάθε 3 μήνες ή νωρίτερα αν έχει φθαρεί.
Στέγνωμα σε όρθια θέση, χωρίς καπάκι ή κουτί.
Απολύμανση για 5–10 λεπτά σε στοματικό διάλυμα με 0,12% χλωρεξιδίνη ή 0,05% χλωριούχο κετυλοπυριδίνιο.
Εναλλακτικά, διάλυμα 1% ξυδιού (αν και αφήνει γεύση).
Η νέα τάση στην έρευνα επικεντρώνεται σε οδοντόβουρτσες με επιστρώσεις προβιοτικών βακτηρίων, όπως Streptococcus salivarius και Limosilactobacillus reuteri, που καταπολεμούν την πλάκα και την τερηδόνα.
Όπως λέει ο Ζιν, «οι βούρτσες του μέλλοντος ίσως μετατραπούν από πηγή μικροβίων σε εργαλείο προστασίας».
Η οδοντόβουρτσα είναι περισσότερο από ένα απλό εργαλείο υγιεινής – είναι ένας ζωντανός μικρόκοσμος. Με τακτική φροντίδα, σωστή αποθήκευση και αντικατάσταση, μπορεί να παραμείνει ασφαλής σύμμαχος για την στοματική υγεία.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Προσκλητήριο Προσλήψεων Εκπαιδευτών Ενηλίκων: Αφορά όλα τα πτυχία ΑΕΙ-ΤΕΙ
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 29/10
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
Alfavita Newsroom