Μαρία Δούση Μπορεί να χρησιμοποιήθηκαν ως βασικό μέσο προστασίας την περίοδο της πανδημίας, ωστόσο οι μάσκες μιας χρήσης φαίνεται πως αφήνουν πίσω τους ένα επικίνδυνο περιβαλλοντικό αποτύπωμα — ένα άγνωστο μέχρι πρότινος «αποτύπωμα» γεμάτο τοξικές ουσίες, μικροπλαστικά και χημικούς ρύπους.
Όπως αποκαλύπτει νέα επιστημονική μελέτη, ο τεράστιος όγκος μασκών που χρησιμοποιήθηκαν την περίοδο της Covid-19 αρχίζει πλέον να αποδομείται, απελευθερώνοντας μικροσκοπικά πλαστικά σωματίδια και ενδοκρινικούς διαταράκτες, ουσίες που είναι γνωστό ότι παρεμβαίνουν στο ορμονικό σύστημα ανθρώπων και ζώων.
«Αυτή η μελέτη υπογράμμισε την επείγουσα ανάγκη να επανεξετάσουμε τον τρόπο που παράγουμε, χρησιμοποιούμε και απορρίπτουμε τις μάσκες προσώπου», δήλωσε η Άννα Μπογκούς του Κέντρου Αγροοικολογίας, Υδάτων και Ανθεκτικότητας του Πανεπιστημίου του Κόβεντρι, επικεφαλής της έρευνας.
Από τα 129 δισεκατομμύρια τον μήνα... στις χωματερές και τα ποτάμια
Κατά την κορύφωση της πανδημίας, περίπου 129 δισεκατομμύρια μάσκες μιας χρήσης χρησιμοποιούνταν κάθε μήνα παγκοσμίως, κυρίως κατασκευασμένες από πολυπροπυλένιο — ένα είδος πλαστικού που δεν αποδομείται εύκολα.
Χωρίς προβλέψεις για ανακύκλωση, η συντριπτική τους πλειοψηφία κατέληξε σε χωματερές ή απορρίφθηκε ανεξέλεγκτα, ρυπαίνοντας δρόμους, ποτάμια, παραλίες και αγροτικές περιοχές. Πλέον, πρόσφατες καταγραφές δείχνουν σημαντική συγκέντρωση μασκών τόσο σε χερσαία όσο και σε υδάτινα οικοσυστήματα.
Μάσκες «υψηλής προστασίας» απελευθερώνουν και τα περισσότερα μικροπλαστικά
Η Μπογκούς, μαζί με τον Ιβάν Κούρτσεφ, δοκίμασαν διάφορους τύπους μασκών τοποθετώντας τους σε νερό για 24 ώρες. Το υγρό στη συνέχεια φιλτραρίστηκε για να ανιχνευτούν τυχόν μικροπλαστικά.
Τα αποτελέσματα ήταν αποκαλυπτικά: κάθε τύπος μάσκας απελευθέρωνε μικροπλαστικά, αλλά οι FFP2 και FFP3, που θεωρούνται από τις πιο ασφαλείς για τον άνθρωπο, ήταν και αυτές που άφηναν τα μεγαλύτερα ίχνη ρύπανσης, έως και 6 φορές περισσότερα μικροπλαστικά σε σύγκριση με άλλους τύπους.
«Τα μεγέθη των μικροπλαστικών ποικίλλουν σημαντικά, από περίπου 10 μm έως 2.082 μm, αλλά τα μικροπλαστικά κάτω των 100 μm κυριαρχούσαν στα διαλύματα νερού», αναφέρουν οι δύο ερευνητές στη μελέτη τους που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Environmental Pollution.
Διφαινόλη Β: Η «σιωπηλή απειλή» στις ιατρικές μάσκες
Ακόμα πιο ανησυχητικά είναι τα ευρήματα της χημικής ανάλυσης που ακολούθησε. Όπως διαπιστώθηκε, οι μάσκες απελευθερώνουν διφαινόλη Β (BPA-B), μια ουσία που μιμείται τα οιστρογόνα όταν εισέλθει στον οργανισμό και επηρεάζει τη λειτουργία του ενδοκρινικού συστήματος.
Οι ερευνητές εκτιμούν ότι μόνο από τις μάσκες της πανδημίας, απελευθερώθηκαν στο περιβάλλον 128–214 κιλά διφαινόλης Β.
«Δεν μπορούμε να αγνοήσουμε το περιβαλλοντικό κόστος των μασκών μίας χρήσης, ειδικά όταν γνωρίζουμε ότι τα μικροπλαστικά και οι χημικές ουσίες που απελευθερώνουν μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά τόσο τους ανθρώπους όσο και τα οικοσυστήματα», υπογράμμισε η Μπογκούς.
«Καθώς προχωράμε, είναι ζωτικής σημασίας να ευαισθητοποιήσουμε για αυτούς τους κινδύνους, να υποστηρίξουμε την ανάπτυξη πιο βιώσιμων εναλλακτικών και να παίρνουμε ενημερωμένες αποφάσεις για να προστατεύσουμε την υγεία και το περιβάλλον», πρόσθεσε.
Η ανάγκη για νέες στρατηγικές διαχείρισης
Η μελέτη έρχεται να ρίξει φως σε μια πλευρά της πανδημίας που παραμένει υποφωτισμένη: τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο από τις πρακτικές που υιοθετήθηκαν για λόγους υγειονομικής ασφάλειας.
Η επιστημονική κοινότητα κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την ανάγκη αναθεώρησης των πολιτικών διαχείρισης απορριμμάτων και την ανάπτυξη επαναχρησιμοποιήσιμων ή βιοδιασπώμενων λύσεων στον τομέα της ατομικής προστασίας.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Νέο Προσκλητήριο Προσλήψεων Εκπαιδευτών Ενηλίκων: Αφορά όλα τα πτυχία ΑΕΙ-ΤΕΙ - Πιστοποιηθείτε άμεσα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 12/9
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
