Alfavita Newsroom Η ανάγνωση της σκέψης δεν αποτελεί πλέον αποκύημα επιστημονικής φαντασίας. Μελέτη του Πανεπιστημίου Στάνφορντ φέρνει ένα βήμα πιο κοντά την τεχνολογία νευρικής διεπαφής (BCI) στην απευθείας αποκωδικοποίηση της εσωτερικής ομιλίας – δηλαδή, του τι «σκέφτεται» να πει ένα άτομο, χωρίς να μιλά ή να κάνει χειρονομίες.
Οι BCI συσκευές λειτουργούν μέσω εμφυτευμένων μικροηλεκτροδίων που καταγράφουν εγκεφαλικά σήματα και τα μεταφράζουν σε εντολές – όπως για χρήση υπολογιστή ή κίνηση προσθετικών μελών – χρησιμοποιώντας μόνο τη σκέψη. Αυτή η τεχνολογία αποτελεί τεράστια ελπίδα για άτομα με σοβαρές αναπηρίες, δίνοντάς τους τη δυνατότητα για αυτονομία και επικοινωνία.
Σε αντίθεση με προηγούμενες εφαρμογές, όπου η τεχνολογία βασιζόταν σε προσπάθειες φυσικής ομιλίας, η νέα μελέτη κατέγραψε απευθείας την "εσωτερική φωνή" των συμμετεχόντων – χωρίς να κινούν τα χείλη ή να παράγουν ήχο.
Η Έριν Κουνζ, επικεφαλής νευροεπιστήμονας στο Στάνφορντ, δήλωσε στους New York Times:
«Αν αποκωδικοποιήσουμε την εσωτερική ομιλία, παρακάμπτουμε τη σωματική προσπάθεια – κι αυτό σημαίνει λιγότερη κούραση, περισσότερη διάρκεια χρήσης».
Ελπίδες για επικοινωνία, αλλά και ανησυχίες για την ιδιωτικότητα
Το σύστημα εμφάνισε ποσοστό ακρίβειας 74% σε πραγματικό χρόνο, ενώ σε δοκιμές, έπιανε ακόμη και σκέψεις που δεν είχαν ζητηθεί, εγείροντας ερωτήματα για την προστασία της ιδιωτικής σκέψης.
Για την αποτροπή ανεπιθύμητης ανάγνωσης σκέψεων, οι ερευνητές ανέπτυξαν έναν νοητικό "κωδικό πρόσβασης" – μόνο όταν ο χρήστης σκεφτεί συγκεκριμένα τη φράση «Chitty Chitty Bang Bang», επιτρέπεται η αποκωδικοποίηση. Η μέθοδος αυτή είχε ποσοστό αποτροπής 98% στην καταγραφή μη εξουσιοδοτημένων σκέψεων.
Η νέα δυνατότητα ανοίγει συζήτηση για τη γραμμή ανάμεσα στην ιδιωτική και δημόσια σκέψη.
Η Νίτα Φαραχάνι, νομικός και φιλόσοφος στο Duke University, προειδοποιεί:
«Ο εγκέφαλός μας γίνεται ‘διαφανής’. Μπαίνουμε σε ένα εντελώς νέο πεδίο, όπου πρέπει να προστατευτεί η ελευθερία της σκέψης».
Παρά τις προόδους, η τεχνολογία είναι ακόμα σε πειραματικό στάδιο. Το λεξιλόγιο είναι περιορισμένο, η ακρίβεια δεν είναι πλήρης και η χρήση απαιτεί εκπαίδευση και συνεχή προσαρμογή. Τα εμφυτεύματα είναι επεμβατικά, και οι αλγόριθμοι χρειάζονται βελτιώσεις για ευρύτερη εφαρμογή.
Η σιωπή μπορεί να "μιλήσει"
Η επιστημονική εξέλιξη υπόσχεται επανάσταση στην επικοινωνία, αλλά φέρνει μαζί της και ανησυχητικές προοπτικές. Όπως σημειώνει χαρακτηριστικά το France24, το ερώτημα δεν είναι πλέον αν μπορούμε να διαβάσουμε τη σκέψη, αλλά πώς διασφαλίζουμε ότι δεν θα γίνει χωρίς τη συγκατάθεσή μας.
Καθώς η τεχνολογία προχωρά, ανοίγει η συζήτηση για τα “νευροδικαιώματα” και την πνευματική μας ασφάλεια: Το δικαίωμα να σκεφτόμαστε ελεύθερα και χωρίς παρακολούθηση, ίσως σύντομα να είναι το επόμενο ανθρώπινο δικαίωμα που θα πρέπει να κατοχυρωθεί.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Νέο Προσκλητήριο Προσλήψεων Εκπαιδευτών Ενηλίκων: Αφορά όλα τα πτυχία ΑΕΙ-ΤΕΙ - Πιστοποιηθείτε άμεσα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 1/9
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
