Η εξόντωση της μισθωτής απασχόλησης στην Ελλάδα

Μια στατιστική που δημοσίευσε προ εβδομάδων το υπουργείο Εργασίας έδειξε με απόλυτη σαφήνεια ότι ο μεγαλύτερος «εργοδότης» αυτής της χώρας είναι ο μικρομεσαίος επιχειρηματίας.

 

Εντοπίστηκαν 177.447 επιχειρήσεις, οι οποίες απασχολούν έως 10 άτομα προσωπικό – σε σύνολο 196.695 επιχειρήσεων που έχει αυτή η χώρα –, και μόλις… 28 που απασχολούν πάνω από 2.000 άτομα.

 

Προέκυψε με σαφήνεια από αυτή τη στατιστική ότι στη χώρα που όλοι μαζί οι μισθωτοί δεν υπερβαίνουν πια τα 1,39 εκατομμύρια –ναι, είναι πλέον όσοι και οι άνεργοι –, περισσότερα από τα δύο τρίτα απασχολούνται σε έναν «μικρομεσαίο».

Χαράξαμε, λοιπόν, ως χώρα τη στρατηγική μας για το 2014. Και αποφασίσαμε ότι αυτούς τους εργοδότες που μας έχουν απομείνει θα κάνουμε ό,τι μπορούμε να τους… εξαφανίσουμε.

 

Μόνο ως προϊόν κάποιου οργανωμένου εγκληματικού σχεδίου με στόχο την εξόντωση της μισθωτής απασχόλησης στην Ελλάδα μπορεί να ερμηνευτεί ένα «πακέτο» νέων μέτρων που έχουν ήδη ενεργοποιηθεί και περιλαμβάνουν αύξηση φόρων, επιβολή προστίμων για… ψύλλου πήδημα, θέσπιση ακόμη περισσότερων γραφειοκρατικών υποχρεώσεων, απάλειψη κάθε μέτρου προστασίας από τον κίνδυνο του πλειστηριασμού και επίθεση με κάθε μέσο (κατάσχεση, δήμευση, δέσμευση) για την είσπραξη των οφειλόμενων. Θα είναι και το 2014 μια χρονιά «λουκέτων»;

 

 

Μέχρι τον Απρίλιο, οι επιχειρήσεις – μικρομεσαίες και μη – είναι υποχρεωμένες να καταθέσουν τη φορολογική δήλωση προκειμένου να εμφανίσουν τα κέρδη του 2013 (αν έχουν). Καλό θα είναι να προετοιμάζονται από τώρα. Όχι για το γραφειοκρατικό σκέλος, αλλά για το ουσιαστικό: το πού δηλαδή θα βρουν τα λεφτά για να πληρώσουν. Είναι πολλές οι αλλαγές και είναι όλες επώδυνες, ειδικά για τους μικρομεσαίους.

 

◆ Δεν υπάρχει αφορολόγητο για τους εταίρους, κάτι που συνέβαινε επί σειρά ετών.

 

◆ Δεν υπάρχει επιχειρηματική αμοιβή (σ.σ.: το 50% των κερδών μιας επιχείρησης φορολογούνταν στο όνομα των εταίρων, με αποτέλεσμα αυτοί να απολαύουν του αφορολόγητου της φορολογικής κλίμακας).

 

◆ Τα κέρδη φορολογούνται με συντελεστή 26% από το πρώτο ευρώ, εκτός και αν είναι περισσότερα από 50.000 ευρώ, οπότε ο φορολογικός συντελεστής ανεβαίνει στο 33%.

 

Είναι ένα εκρηκτικό μείγμα, το οποίο θα το αντιληφθούν στην πράξη οι επιχειρήσεις. Αρκεί ένα παράδειγμα για να γίνει αντιληπτό το μέγεθος της επιβάρυνσης:

 

Ομόρρυθμη εταιρεία έχει δύο εταίρους με 50% ο καθένας. Και το 2012 και το 2013 παρουσίασε κέρδη ύψους 30.000 ευρώ. Για το 2012 ο φόρος ήταν 3.500 ευρώ, ενώ για το 2013 θα ανέβει στα 7.800 ευρώ. Θα πρέπει να ληφθεί υπόψη και η προκαταβολή φόρου της επόμενης χρονιάς, που υπολογίζεται με συντελεστή 55%. Άρα ο τελικός λογαριασμός από τα 5.425 ευρώ εκτοξεύεται στα 12.090 ευρώ.

 

 

Θα δεχόταν κάποιος να επιβληθούν αυστηρές ακόμη και εξαντλητικές ποινές για την έκδοση ενός πλαστού ή εικονικού τιμολογίου. Κι όμως, γι’ αυτές τις περιπτώσεις ο νομοθέτης σκέφτηκε να μειώσει τα πρόστιμα. Αντίθετα, τα αύξησε για τις διαδικαστικές παραβάσεις: την εκπρόθεσμη υποβολή φορολογικών δηλώσεων, την καθυστέρηση πληρωμής των φόρων. Από 1.1.2014 έχουμε λοιπόν καινούργιο ποινολόγιο. Τι προβλέπει;

 

◆ Αν υποβληθεί εκπρόθεσμα (ακόμη και για μια ημέρα) δήλωση από την οποία δεν προκύπτει η καταβολή κάποιου φόρου (π.χ. μηδενική δήλωση ΦΠΑ ή ένας ανακεφαλαιωτικός πίνακας ενδοκοινοτικών παραδόσεων), επιβάλλεται πρόστιμο 100 ευρώ. Αν υπάρξει υποτροπή μέσα στην ίδια πενταετία, το πρόστιμο ανεβαίνει στα 200 ευρώ και από εκεί και πέρα, για κάθε παράβαση που θα καταγράφεται (ίδιου τύπου), θα μπαίνει πρόστιμο 400 ευρώ.

 

◆ Αν υποβληθεί εκπρόθεσμα φορολογική δήλωση που έχει εισπρακτικό ενδιαφέρον για την εφορία, τότε το πρόστιμο ανεβαίνει στα 1.000 ευρώ για τις επιχειρήσεις με βιβλία β’ κατηγορίας και στα 2.500 ευρώ για τις επιχειρήσεις με βιβλία γ’ κατηγορίας. Και πάλι σε περίπτωση υποτροπής υπάρχει διπλασιασμός, με αποτέλεσμα ο φόρος να ανεβαίνει στα 2.000 ευρώ για τα β’ και στις 5.000 ευρώ για τα γ’ κατηγορίας. Στην τρίτη παράβαση, αλλά και σε όλες τις επόμενες, το πρόστιμο είναι 4.000 ευρώ για τις εταιρείες β’ κατηγορίας και 10.000 ευρώ για τις εταιρείες γ’ κατηγορίας.

 

Είναι προφανές ότι κάτι να συμβεί μέσα σε ένα τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα και να υποπέσει μια επιχείρηση στο… κακουργηματικού χαρακτήρα παράπτωμα να μην υποβάλει εμπρόθεσμα μια δήλωση από την οποία απορρέει υποχρέωση καταβολής φόρου ύψους 100 ευρώ, έχει αδειάσει το ταμείο της. Ήδη, οι λογιστές έρχονται σε επαφή με ασφαλιστικές εταιρείες προκειμένου να ασφαλιστούν έναντι αστικής ευθύνης, διότι φοβούνται ότι σε περίπτωση που λόγω φόρτου εργασίας παραλείψουν να υποβάλουν μια δήλωση, θα βρεθούν να συγκρούονται με τους πελάτες τους στα δικαστήρια.

 

◆ Αν κάποιος καθυστερήσει να πληρώσει οποιαδήποτε φορολογική υποχρέωση, τότε φορτώνεται και με πρόστιμο και με προσαυξήσεις. Οι προσαυξήσεις αρχίζουν να «τρέχουν» από την επόμενη ημέρα. Εκδόθηκε απόφαση του γενικού γραμματέα φορολογικών εσόδων, η οποία καθορίζει το επιτόκιο υπολογισμού των προσαυξήσεων. Αυτό ορίστηκε στο 8,76%. Όσον αφορά το πρόστιμο, είναι συνάρτηση του χρόνου καθυστέρησης.

 

i.Για καθυστέρηση άνω των δύο μηνών επιβάλλεται πρόστιμο 10% επί του φόρου.

 

ii.Για καθυστέρηση από δύο μήνες έως έναν χρόνο, το πρόστιμο ανεβαίνει στο 20%, ενώ αν συμπληρωθεί και δεύτερος χρόνος καθυστέρησης στο 30%.     

 

◆ Η μη υποβολή δήλωσης αντιμετωπίζεται πλέον ως… εγκληματική ενέργεια, καθώς αν από τη δήλωση προκύψει ότι υπάρχει υποχρέωση πληρωμής φόρου, αυτός αυτομάτως… διπλασιάζεται. Διπλασιασμός του φόρου προβλέπεται και στις περιπτώσεις μη καταβολής των παρακρατούμενων φόρων (π.χ. Φόρο Μισθωτών Υπηρεσιών, που παρακρατείται από τον μισθό των εργαζομένων).

 

◆ Τέλος, σε περίπτωση ανακριβούς δήλωσης επιβάλλεται προσαύξηση του φόρου, η οποία εξαρτάται από το πόσοι είναι οι πρόσθετοι φόροι που προκύπτουν. Η προσαύξηση μπορεί να κυμαίνεται από 10% (για διαφορά φόρου της τάξεως του 5-20%) μέχρι και 100% (για διαφορά φόρου άνω του 50%).

Αυτά τα πρόστιμα θα επιβληθούν σε όλες τις περιπτώσεις δηλώσεων και υποχρεώσεων που πρέπει να εκπληρωθούν από την 1.1.2014 και μετά.

 

Ρυθμίστε, ρυθμίστε, ρυθμίστε...

 

Κι αν ακόμη ξεπεράσουν το σοκ της πρόσθετης φορολογικής επιβάρυνσης και των υψηλών προστίμων, οι μικρομεσαίοι θα πρέπει να βρουν τρόπο να ρυθμίσουν τα χρέη τους. Η χρονιά ξεκινάει με τους πάντες να ετοιμάζονται να ασκήσουν αφόρητες πιέσεις: ασφαλιστικά ταμεία, εφορία, τράπεζες. Το ότι η χρονιά για τις επιχειρήσεις που οφείλουν (και είναι οι περισσότερες καθώς, σύμφωνα με στοιχεία που ανακοίνωσε το υπουργείο Οικονομικών, οι εταιρείες - οφειλέτες είναι ήδη… 464.811 ή τουλάχιστον οι μισές) δεν ξεκίνησε καλά είναι προφανές μόνο και μόνο για τους ακόλουθους παράγοντες:

 

1 Φέτος δεν υπάρχει καμία προστασία για την ακίνητη περιουσία των επιχειρήσεων. Όποιοι έχουν ιδιόκτητα μαγαζιά ή γραφεία, κινδυνεύουν ανά πάσα στιγμή με πλειστηριασμό, καθώς το μοναδικό «πέπλο προστασίας» που έχει απομείνει για αναστολή πλειστηριασμού αφορά την κύρια κατοικία και αυτό υπό προϋποθέσεις.

 

Με αυτό το δεδομένο, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις θα… συρθούν στις τράπεζες για ρύθμιση για μια ακόμη φορά. Πρακτικά, οι εταιρείες δεν έχουν άλλη λύση. Δεν μπορούν να υπαχθούν στον νόμο Κατσέλη, καθώς δεν υπάρχει πρόβλεψη υπαγωγής επιχειρήσεων έστω και μικρομεσαίων. Ο μόνος δρόμος είναι ο πτωχευτικός νόμος. Λογιστές και δικηγόροι αναμένουν κύμα μικρομεσαίων επιχειρήσεων που θα καταφύγουν στο λεγόμενο «άρθρο 99». Μέχρι τώρα βλέπαμε κυρίως μεγάλες επιχειρήσεις να ενεργοποιούν αυτή τη λύση. Πολύ σύντομα θα δούμε και μεγάλο αριθμό μικρομεσαίων επιχειρήσεων.

 

2 Η εφορία έχει ενεργοποιήσει τον μηχανισμό ηλεκτρονικών κατασχέσεων από τραπεζικούς λογαριασμούς. Αυτό σημαίνει επίσπευση των «αναλήψεων» από τους εταιρικούς τραπεζικούς λογαριασμούς.

 

3 Κύλησε μια ολόκληρη χρονιά – το 2013 –, κατά την οποία οι μικρομεσαίοι φορτώθηκαν με «φρέσκα» ληξιπρόθεσμα χρέη προς το Δημόσιο. Για αυτά τα χρέη δεν υπάρχει άλλος δρόμος ρύθμισης, παρά μόνο αυτός που προβλέπει πλήρη αποπληρωμή το πολύ σε 12 μηνιαίες δόσεις. Και δεν είναι μόνον αυτό. Εκτός από το 1/12 των οφειλών που μαζεύτηκαν μέσα στο 2013, θα πρέπει να πληρώνονται κανονικά και οι τρέχουσες υποχρεώσεις. Πού θα βρεθεί η ρευστότητα για να καταβληθούν όλες αυτές οι οφειλές; Πλέον, το να αφήσεις να συσσωρεύονται καινούργιες οφειλές δεν είναι και η καλύτερη λύση καθώς, όπως προαναφέρθηκε, για τη μη έγκαιρη πληρωμή φόρων υπάρχει και πρόστιμο και τόκος.

 

4 Με άγριες διαθέσεις έχουν μπει στο «κυνήγι» των ληξιπρόθεσμων οφειλών (σ.σ.: συνολικά ξεπερνούν τα 12 δισεκατομμύρια ευρώ) και τα ασφαλιστικά ταμεία. Το ΙΚΑ έχει ήδη ενεργή τη διάταξη που προβλέπει ότι η επιχείρηση που δεν υποβάλλει εμπρόθεσμα την αναλυτική περιοδική δήλωση με τα στοιχεία των εργαζομένων θα υφίσταται «κλείδωμα» της ηλεκτρονικής υπηρεσίας και πλέον θα πρέπει να εκπληρώσει την υποχρέωση υποβολής της δήλωσης στο υποκατάστημα του ΙΚΑ αφού εξοφλήσει το σύνολο της οφειλής.

 

Πλέον και για τις οφειλές στα ασφαλιστικά ταμεία υφίσταται το ίδιο πρόστιμο που ισχύει και για τα χρέη στην εφορία. Με το που θα συμπληρωθούν έξι μήνες χωρίς να καταβληθούν οι εισφορές, μπαίνει, πέραν των προσαυξήσεων, και πρόστιμο 10%. Το χειρότερο για τις επιχειρήσεις είναι η έλλειψη ευελιξίας στη ρύθμιση των ληξιπρόθεσμων οφειλών ειδικά από τον ΟΑΕΕ. Και εκεί μία δυνατότητα υπάρχει: η δυνατότητα ρύθμισης σε 12 δόσεις υπό την προϋπόθεση ότι θα καταβάλλονται και οι τρέχουσες εισφορές. Αυτό σημαίνει ότι μια μικρομεσαία επιχείρηση μπορεί να απαιτείται να καταβάλλει και περισσότερα από 2.000 ευρώ τον μήνα προκειμένου να τηρεί τους όρους και τις προϋποθέσεις της ρύθμισης.

 

Όλα τα είχαμε, τα γραφειοκρατικά μας έλειπαν…

 

Το 2014 φέρνει για τους μικρομεσαίους και περισσότερη… γραφειοκρατία. Κάθε μήνα, η επιχείρηση θα πρέπει να στέλνει στην εφορία τα τιμολόγια με τα έσοδά της. Για την ακρίβεια, θα πρέπει να συμπληρώνει τη σχετική ηλεκτρονική φόρμα, ενώ σε περίπτωση εκπρόθεσμης υποβολής θα μπαίνει πρόστιμο 100 ευρώ την πρώτη φορά, 200 ευρώ τη δεύτερη και 400 ευρώ από την τρίτη και πάνω.

 

Και να ήταν μόνον αυτό. Ενεργοποιήθηκε και ο νέος κώδικας φορολογίας εισοδήματος, ο οποίος προβλέπει ότι για να αναγνωριστεί μια δαπάνη ως επαγγελματική (και να αφαιρεθεί ως εκ τούτου από τα έσοδα της επιχείρησης) θα πρέπει να εξοφλείται μέσω τράπεζας, εφόσον το ύψος της υπερβαίνει τα 500 ευρώ. Μέσω τράπεζας σημαίνει με κατάθεση σε τραπεζικό λογαριασμό ή ακόμη και με τραπεζική επιταγή (σ.σ.: ειδικά το τελευταίο είναι σχετικά δύσκολο, καθώς πλέον οι τράπεζες είναι εξαιρετικά διστακτικές στο να χορηγήσουν μπλοκ επιταγών).

 

Αυτό που δεν έχει διευκρινιστεί ακόμη (αν και είναι το πιο πιθανό) είναι το αν θα πρέπει η μισθοδοσία να καταβάλλεται υποχρεωτικά μέσω τραπεζικού λογαριασμού. Αξίζει να σημειωθεί ότι εδώ και καιρό υπάρχει σχέδιο στα υπουργεία Εργασίας και Οικονομικών για θέσπιση υποχρεωτικής ταυτόχρονης πληρωμής μισθού, ασφαλιστικών εισφορών και φόρου εισοδήματος μέσω τράπεζας.

 

Πηγή: ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ