Συνταξιοδοτικό: Ερχονται δραματικές ανατροπές στα όρια ηλικίας

 

Αναλυτικά οι ρυθμίσεις που θα «τρέξουν» τη νέα χρονιά είναι οι εξής:

 

    Αύξηση του ορίου ηλικίας για συνταξιοδότηση των ασφαλισμένων στο ΙΚΑ που υπάγονται στο καθεστώς των βαρέων. Το μέτρο αφορά ασφαλισμένους με 10.500 ημέρες, εκ των οποίων 7.500 στα βαρέα.

 

Το όριο ηλικίας είναι σε άμεση συνάρτηση με το έτος θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος. Ειδικότερα, το 2014 καταβάλλεται πλήρης σύνταξη σε ηλικία 61 ετών και 6 μηνών και μειωμένη σε ηλικία 59 ετών και 6 μηνών.

Ερχονται ανατροπές στα όρια ηλικίας

 

10.000 ημέρες

- Αύξηση του ορίου ηλικίας στο ΙΚΑ των γυναικών που αποχωρούν με 10.000 ένσημα. Την επόμενη χρονιά θα απαιτούνται 12.000 ημέρες ασφάλισης και η συμπλήρωση του 62ου έτους για πλήρη και του 60ου και 6 μηνών για μειωμένη.

 

Ιδιαίτερα σημαντικό είναι πως για τη λήψη της μειωμένης σύνταξης εξακολουθεί να ισχύει η προϋπόθεση συμπλήρωσης 100 ημερών πραγματικής ασφάλισης κατ' έτος την τελευταία 5ετία.

 

Εδώ πρέπει να επισημανθεί πως οι ασφαλισμένες δικαιούνται σύνταξη στο όριο ηλικίας και με τον χρόνο ασφάλισης όπως έχουν διαμορφωθεί κατά το έτος που συμπληρώνουν τις 10.000 ημέρες.

 

- Αύξηση ορίου ηλικίας ασφαλισμένων αεροπορικών επιχειρήσεων. Οι ρυθμίσεις αφορούν ασφαλισμένους που συνταξιοδοτούνται με τις διατάξεις των β.δ. 7/65, β.δ. 649/68 και του άρθρου 19, του ν. 2703/99. Δηλαδή, τα εν λόγω όρια αφορούν το ιπτάμενο προσωπικό, το προσωπικό εδάφους των αεροπορικών επιχειρήσεων, καθώς και το προσωπικό της Olympic Catering.

 

Ειδικότερα πλήρης σύνταξη την επόμενη χρονιά θα χορηγείται στο 62ο έτος της ηλικίας, ενώ για μειωμένη σύνταξη η πόρτα εξόδου... ξεκλειδώνει στα 57. Επισημαίνεται ότι όπου από τις διατάξεις των β.δ. 7/65 και 649/68 και του άρθρου 19 του ν. 2703/99 προβλέπεται συνταξιοδότηση χωρίς όριο ηλικίας, από 1ης Ιανουαρίου 2014 καθορίζεται το 62ο έτος.

 

- Αύξηση του απαιτούμενου χρόνου ασφάλισης για όσους ενστόλους θέλουν να συνταξιοδοτηθούν χωρίς όριο ηλικίας. Από την 1η Ιανουαρίου 2014 μπορούν να αποχωρήσουν χωρίς όριο ηλικίας με τη συμπλήρωση 30 ετών και 6 μηνών συντάξιμου χρόνου ασφάλισης. Οι τρίτεκνοι ένστολοι που συμπληρώνουν την 20ετία από την 1η Ιανουαρίου 2014 και μετά για τη θεμελίωση του δικαιώματός τους θα έχουν την ίδια συνταξιοδοτική μεταχείριση με τους λοιπούς στρατιωτικούς.

Το «ψαλίδι» σε κύριες και εφάπαξ

 

Περικοπές σε συντάξεις και εφάπαξ «φέρνει» το 2014, ενώ σταματά η καταβολή του ΕΚΑΣ σε όσους συνταξιούχους είναι κάτω των 65 ετών. Χαμένοι είναι μεταξύ άλλων όσοι παίρνουν επικουρικές συντάξεις και εφάπαξ από ελλειμματικά ταμεία, καθώς τη νέα χρονιά θα μπει «μαχαίρι».

 

Στο «μέτωπο» των κύριων συντάξεων υλοποιούνται μία σειρά διατάξεων που προβλέπονται σε παλαιότερους νόμους και αφορούν κατά κύριο λόγο στους ασφαλισμένους στο Δημόσιο και στον ευρύτερο δημόσιο τομέα.

 

Αναλυτικά οι παρεμβάσεις που θα τρέξουν στις συντάξεις είναι οι εξής:

 

- Μείωση κατά μία ποσοστιαία μονάδα του ποσοστού αναπλήρωσης για τις συντάξεις του Δημοσίου και των ασφαλισμένων στα ταμεία ΔΕΚΟ και τραπεζών. Σύμφωνα με το αρ. 1 παρ 1 του Ν. 3029/ 02 για τις συντάξεις των δημοσίων υπαλλήλων και των ασφαλισμένων στα ταμεία του ευρύτερου δημόσιου τομέα προβλέπεται ότι το ποσοστό αναπλήρωσης μειώνεται από την 1η Ιανουαρίου 2008 κατά 1% για κάθε χρόνο για τους αποχωρούντες μετά την ημερομηνία αυτή.

 

Προσοχή, καθώς η μείωση αυτή αφορά τα χρόνια που συμπληρώνει ο εργαζόμενος μετά την 1η Ιανουαρίου 2008 και όχι τα χρόνια που έχει συμπληρώσει μέχρι την 31 Δεκεμβρίου 2007. Δηλαδή, για έναν εργαζόμενο που συμπληρώνει το 2014 στο Δημόσιο 35 έτη ασφάλισης θα ισχύει ένα μεικτό σύστημα: τα 27 χρόνια υπολογίζονται με ποσοστό αναπλήρωσης 80% και μόνο τα 7 χρόνια με 73%.

 

Σημειώνεται πως τα χρόνια ασφάλισης που έχουν συμπληρωθεί μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2007 αλλά και τα έτη ασφάλισης που συμπληρώνονται από την 1η Ιανουαρίου 2008 κι έπειτα υπολογίζονται με βάση τις συντάξιμες αποδοχές του Οκτωβρίου 2011.

 

Πάντως, για κανέναν εργαζόμενο δεν προκύπτει χαμηλότερη σύνταξη σε σχέση με εκείνη που θα έπαιρνε στο τέλος του προηγούμενου χρόνου.

 

Απλώς, για κάθε επιπλέον χρόνο αντί να πάρει 32 ευρώ περίπου επιπλέον σύνταξη, θα πάρει με βάση τη συγκεκριμένη αλλαγή περίπου 29 ευρώ παραπάνω.

 

- Αλλαγή του τρόπου υπολογισμού του εφάπαξ βοηθήματος. Οι ανατροπές θα επηρεάσουν κυρίως τους δημοσίους υπαλλήλους, με το υπουργείο Εργασίας να προωθεί ρύθμιση ώστε να περιορίσει τις απώλειες.

 

Με το νέο σύστημα το τελικό ποσό θα καθορίζεται από μία σειρά παράγοντες, όπως είναι η περιουσία του ταμείου, τα έσοδα από εισφορές ακόμα και το κύμα φυγής τη συγκεκριμένη χρονιά. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα νέες μειώσεις στο καταβαλλόμενο ποσό, οι οποίες εκτιμάται πως κατά μέσο όρο θα είναι 20%.

 

Το μεγαλύτερο πρόβλημα εντοπίζεται στο Δημόσιο, όπου η αυξημένη έξοδος στη σύνταξη αναμένεται να επηρεάσει σημαντικά το καταβαλλόμενο ποσό. Για τον σκοπό αυτόν προωθείται ρύθμιση, ώστε να λαμβάνονται υπόψη τα οικονομικά δεδομένα μιας δεκαετίας προκειμένου να περιοριστεί το ποσοστό της μείωσης.

 

- Εφαρμογή της ρήτρας του μηδενικού ελλείμματος στα επικουρικά ταμεία, με αποτέλεσμα περικοπές σε όσους φορείς είναι στο «κόκκινο». Με βάση τη νομοθεσία θα γίνονται ακόμα και ανά τρίμηνο μελέτες για τη βιωσιμότητα των φορέων επικουρικής ασφάλισης.

 

Παράλληλα, στα επικουρικά ταμεία θα δημιουργηθούν «ατομικοί λογαριασμοί», όπου θα υπάρχει αναλυτικά η ασφαλιστική ιστορία του κάθε εργαζόμενου.

 

- Διακοπή καταβολής του ΕΚΑΣ στους συνταξιούχους, που είναι κάτω των 65 ετών από την 1η Ιανουαρίου.

 

- Μείωση κατά 4% του ποσού της βασικής σύνταξης του ΟΓΑ και αύξηση κατά 2,5% της εισφοράς για τον Κλάδο Υγείας. Με βάση όσα προβλέπονται στον Ν. 2458/97 όσοι από τους ασφαλισμένους του ΟΓΑ συνταξιοδοτηθούν από τον Κλάδο Κύριας Ασφάλισης του Οργανισμού το 2014 θα λάβουν 4% μικρότερη βασική σύνταξη, σε σχέση με εκείνη που λαμβάνουν όσοι συνταξιοδοτήθηκαν το 2013.

 

Πρόκειται για τη μείωση της βασικής σύνταξης που ξεκίνησε το 2003 και θα ολοκληρωθεί το 2026 με ποσοστό 4% κάθε χρόνο. Εκείνοι επομένως που συνταξιοδοτήθηκαν το 2014 θα λάβουν μειωμένη βασική σύνταξη κατά 48 %

 

Εδώ πρέπει να σημειωθεί πως η βασική σύνταξη του ΟΓΑ αναπληρώνεται από την κύρια σύνταξη και δεν επέρχεται ουσιαστική μείωση στο τελικό ποσό.

 

- Περιορισμός στο ποσοστό προσαύξησης της σύνταξης στο 2% για κάθε επιπλέον έτος για όσους θεμελιώνουν δικαίωμα μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2014. Κυρίως επηρεάζονται οι ασφαλισμένοι στον ΟΑΕΕ και οι μισθωτοί των ταμείων ΔΕΚΟ - Τραπεζών.

 

Επτά τα πλασματικά έτη που μπορούν να εξαγοραστούν, τέλος στην αναδρομικότητα

 

Διαβατήριο για ταχύτερη έξοδο στη σύνταξη αποτελεί η αναγνώριση πλασματικών ετών ασφάλισης, που από τη νέα χρονιά φτάνουν πλέον τα επτά. Στο μεταξύ, λήγει στο τέλος της φετινής χρονιάς η δυνατότητα εξαγοράς πλασματικών ετών ασφάλισης του ν. 2084/1991 για αναδρομικά θεμελίωση στα Ταμεία με τις διατάξεις του 2010.

 

Αναλυτικά δύο είναι οι αλλαγές στα πλασματικά έτη:

 

    Οι ασφαλισμένοι που θεμελιώνουν δικαίωμα μετά την 1η Ιανουαρίου 2014 μπορούν να αναγνωρίσουν επτά πλασματικά έτη (όσοι κλειδώνουν φέτος το δικαίωμα αναγνωρίζουν έξι χρόνια).

 

Πρόκειται για τα πλασματικά έτη των νόμων 3863/2010 και 3865/2010, τα οποία μπορούν να αξιοποιήσουν όσοι θεμελιώνουν δικαίωμα μετά την 1η Ιανουαρίου 2011 με διατάξεις της νομοθεσίας που έχουν αλλάξει. Για την πλειονότητα των πλασματικών ετών το κόστος είναι 168 ευρώ για κάθε μήνα, ωστόσο υπάρχουν και ακριβότερες επιλογές, όπως είναι ο στρατός.

 

Οσον αφορά στο Δημόσιο, για την ταχύτερη έξοδο στη σύνταξη όσοι θεμελιώνουν δικαίωμα μετά την 1η Ιανουαρίου 2011 μπορούν να εξαγοράσουν τους πλασματικούς χρόνους των τέκνων, του στρατού και των σπουδών.

 

Ωστόσο, ιδιαίτερα σημαντικό είναι πως στο Δημόσιο ο χρόνος των τέκνων (και μέχρι 5 χρόνια) υπολογίζεται «εξτρά» . Επομένως, τη νέα χρονιά μπορούν να αναγνωριστούν έως και 12 πλασματικά έτη (εκ των οποίων τα 5 για τα παιδιά).

 

    Σταματά από τη νέα χρονιά η δυνατότητα εξαγοράς πλασματικών ετών ασφάλισης του ν. 2084/ 1992 για αναδρομική θεμελίωση με τις διατάξεις του 2010. Επομένως όσοι ασφαλισμένοι ενδιαφέρονται να προχωρήσουν στην εξαγορά πρέπει να προβούν στις απαιτούμενες ενέργειες μέχρι το τέλος του έτους.

 

Η εν λόγω προθεσμία δεν αφορά τους ασφαλισμένους του Δημοσίου.

 

Ποιοι χάνουν το ΕΚΑΣ

 

Να «επιστρέψουν» πίσω το ΕΚΑΣ καλούνται χιλιάδες συνταξιούχοι που ύστερα από έλεγχο διαπιστώθηκε πως δεν πληρούν τα εισοδηματικά κριτήρια. Σε εξαιρετικά επείγον έγγραφο του ΙΚΑ επισημαίνεται πως:

 

    Σε περίπτωση που οι συνταξιούχοι απέκρυψαν στοιχεία αναζητείται το διπλάσιο ποσό (ρυθμιζόμενο σε μηνιαίες δόσεις των 80 ευρώ μέσω συμψηφισμού με τη σύνταξη).

    Σε περίπτωση που η καταβολή των χρημάτων οφείλεται σε έλλειψη μηχανογραφικής σύνδεσης και όχι σε υπαιτιότητα των συνταξιούχων επιστρέφονται τα χρήματα με τόκο 5% από την ημερομηνία κοινοποιήσεως της αποφάσεως καταλογισμού (επίσης σε μηνιαίες δόσεις των 80 ευρώ).

 

Στο έγγραφο τονίζεται πως το ΕΚΑΣ δεν καταβάλλεται σε όσους υπερβαίνουν το όριο των 850 ευρώ και μάλιστα το κριτήριο αυτό ισχύει για τα έτη 2011-2012. Επομένως όσοι υπερβαίνουν αυτό το εισοδηματικό κριτήριο θα κληθούν να επιστρέψουν τα χρήματα.

 

Πρέπει να επισημανθεί πως «η έλλειψη υποχρέωσης υποβολής φορολογικής δήλωσης με βάση τη φορολογική νομοθεσία δεν στερεί από τις υπηρεσίες το δικαίωμα να αξιώνουν την προσκόμιση εκκαθαριστικού σημειώματος δήλωσης εισοδήματος προκειμένου να διαπιστωθεί η πλήρωση των εισοδηματικών κριτηρίων χορήγησης του επιδόματος στους συνταξιούχους σύμφωνα με την ασφαλιστική νομοθεσία».

 

Κ. ΚΟΚΚΑΛΙΑΡΗ - Γ. ΦΩΣΚΟΛΟΣ

ΕΘΝΟΣ - ΕΡΓΑΣΙΑ