ΣΕΕΑ: Η κατάρρευση και απαξίωση των δομών ειδικής αγωγής, οι υπεύθυνοι αυτής της κατάστασης και το Νομοσχέδιο Ειδικής Αγωγής

Η κατάρρευση και απαξίωση των δομών ειδικής αγωγής, οι υπεύθυνοι αυτής της κατάστασης και το Νομοσχέδιο Ειδικής Αγωγής.

(Για να διαβάσετε την ανακοίνωση και όλα τα σχετικά έγγραφα που αναφέρονται στο σώμα του κειμένου μεταφερθείτε στο σύνδεσμο Ανακοινώσεις της ιστοσελίδας μας www.seeaasep.wix.com/index)

Προς επιβεβαίωση και συνέχεια των όσων αναφέραμε στην από 7-8-2014 Ανακοίνωσή μας (βλέπε ιστοσελίδα συλλόγου www.seeaasep.wix.com/index στο σύνδεσμο «Ανακοινώσεις») σχετικά με το επικίνδυνο και ανεδαφικό νομοσχέδιο ειδικής αγωγής που συντάχθηκε από «αρμόδια Επιτροπή» (πατήστε εδώ), αποτελούμενη από πρόσωπα και στελέχη της Διεύθυνσης Ειδικής Αγωγής και γενικά του Υπουργείου Παιδείας, θα παρουσιάσουμε με στοιχεία και δημόσια έγγραφα ένα ελάχιστο και ενδεικτικό παράδειγμα της τραγικής θέσης που έχουν περιέλθει οι οικογένειες παιδιών με αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες εξαιτίας της ακαταλληλότητας και των προθέσεων προσώπων που χειρίζονται τα θέματα και τις τύχες της ειδικής αγωγής τα τελευταία χρόνια. Συγκεκριμένα, θα αναφερθούμε στα ΚΕΔΔΥ (Κέντρα Διαφοροδιάγνωσης Διάγνωσης και Υποστήριξης)  της χώρας εξαιτίας της μεγάλης σπουδαιότητας του έργου που καλούνται να επιτελέσουν.

Τα ΚΕΔΔΥ αποτελώντας τη σημαντικότερη δομή ειδικής αγωγής, που δημιουργήθηκε τα τελευταία χρόνια και ενώ θα έπρεπε και θα μπορούσαν να είναι η κινητήρια δύναμη και η ατμομηχανή της ειδικής αγωγής προς όφελος χιλιάδων μαθητών με αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, ωστόσο όμως η ακαταλληλότητα, η αδιαφορία και η έλλειψη πραγματικής γνώσης ειδικής αγωγής προσώπων της Διεύθυνσης Ειδικής Αγωγής και του Υπουργείου Παιδείας συστηματικά τα απαξιώνουν, τα αποδομούν και τα διαλύουν με ό,τι αυτό συνεπάγεται για μια αποτελεσματική εκπαιδευτική υποστήριξη των μαθητών με αναπηρία. Παρακάτω θα παρουσιάσουμε την σκληρή πραγματικότητα που επικρατεί σε πολλά ΚΕΔΔΥ της χώρας εις βάρος μαθητών, οικογενειών και προσωπικού των ΚΕΔΔΥ, σε αντιδιαστολή με τα όσα ανεδαφικά και κωμικοτραγικά διατυπώνονται στο προωθούμενο νομοσχέδιο της ειδικής αγωγής.

Σύμφωνα με τους συντάκτες του νομοσχεδίου «Τα ΚΕΔΔΥ υποχρεούνται να γνωματεύουν εντός αποκλειστικής προθεσμίας σαράντα πέντε (45) ημερών από την υποβολή σχετικής αίτησης. Σε περίπτωση που για αντικειμενικούς λόγους υπάρχει ανάγκη παράτασης της ανωτέρω προθεσμίας, η παράταση αυτή πρέπει να είναι απολύτως αιτιολογημένη (άρθρο 4, παράγραφος 2, σελ.4)» (πατήστε εδώ). Όπως αντιλαμβάνεται κανείς, οι συντάκτες του νομοσχεδίου και τα στελέχη του Υπουργείου Παιδείας θεωρούν δεδομένο ότι έχουν λύσει τα μεγάλα προβλήματα και τις δυσλειτουργίες των ΚΕΔΔΥ με τις «αποτελεσματικές» παρεμβάσεις τους τα τελευταία χρόνια. Δυστυχώς ,όμως, η πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική και οι ίδιοι που εισηγούνται τις ιδεατές, αλλά ανεφάρμοστες και θεωρητικές προτάσεις αποτελούν το σημαντικότερο μέρος του προβλήματος με τα όσα πράττουν και αποφασίζουν για τον χώρο της αναπηρίας και της ειδικής αγωγής.

Στο παράδειγμά μας επιλέξαμε να παρουσιάσουμε την κατάσταση και τις συνθήκες λειτουργίας του ΚΕΔΔΥ ενός μικρού πληθυσμιακά νομού (ΚΕΔΔΥ Καρδίτσας) και ενός ΚΕΔΔΥ  που εξυπηρετεί σχετικά μεγάλο αριθμό μαθητικού πληθυσμού (ΚΕΔΔΥ Μαγνησίας), για να καταδείξουμε τη δεινή θέση, στην οποία έχουν περιέλθει χιλιάδες οικογένειες σε όλη την ελληνική επικράτεια.

Συγκεκριμένα, από το υπ’ αριθ. 92/5-6-2014 απαντητικό έγγραφο (πατήστε εδώ) του ΚΕΔΔΥ Καρδίτσας προκύπτει ότι στο νομό Καρδίτσας υπάρχει λίστα μαθητών προς αξιολόγηση και υποστήριξη, που φτάνει στις 190 αιτήσεις και με χρόνο αναμονής περίπου τον ένα χρόνο. Αποκαλυπτική όμως είναι η αιτία που δημιουργεί αυτή τη μεγάλη λίστα και αναμονή σε βάρος των μαθητών και των οικογενειών τους. Στο παραπάνω έγγραφο αναγράφεται χαρακτηριστικά ότι το ΚΕΔΔΥ Καρδίτσας λειτούργησε για το σχολικό έτος 2013-2014 χωρίς εκπαιδευτικό Α/θμιας Εκπαίδευσης, ενώ οι δύο αναπληρωτές ψυχολόγοι και ένας κοινωνικός λειτουργός τοποθετήθηκαν στο ΚΕΔΔΥ στις 10 Δεκεμβρίου 2013 και απολύθηκαν στις 30-60-2014 , με συνέπεια να αδυνατεί το ΚΕΔΔΥ για αντικειμενικούς λόγους να πραγματοποιήσει αξιολογήσεις, να εκδώσει γνωματεύσεις και να προτείνει τη φοίτηση στην κατάλληλη για κάθε μαθητή σχολική δομή πριν τις 10-12-2013 και μετά τις 30-6-2014. Είμαστε στη θέση να εκφράσουμε με σιγουριά την άποψη ότι εάν το ΚΕΔΔΥ Καρδίτσας δεν λειτουργούσε υποδειγματικά και με τη μεθοδικότητα που χαρακτηρίζει τα στελέχη του, ο χρόνος αναμονής για αξιολόγηση και έκδοση γνωματεύσεων θα ήταν σημαντικά μεγαλύτερος. Αναφορικά με τη δυσμενή θέση του νομού Καρδίτσας σε θέματα ειδικής αγωγής να υπενθυμίσουμε επιπλέον την απαξιωτική στάση που τήρησε ο κ. Λολίτσας, Προϊστάμενος της Διεύθυνσης Ειδικής Αγωγής, στις απεγνωσμένες προσπάθειες του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων ΑΜΕΑ Καρδίτσας και του προέδρου του κ. Κωνσταντίνου Κατσάρα για τη φοίτηση μαθητών με αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες του νομού. Οι μαθητές παρέμειναν εγκλωβισμένοι και περιθωριοποιημένοι στα σπίτια τους τη σχολική χρονιά 2013-2014, ενώ επιπλέον μαθητές  κινδυνεύουν να αντιμετωπίσουν το ίδιο ενδεχόμενο τη σχολική χρονιά 2014-2015 (για το συγκεκριμένο θέμα η σχετική ανακοίνωση και όλα τα έγγραφα εξακολουθούν να υπάρχουν στο σύνδεσμο «Ανακοινώσεις» της ιστοσελίδας μας www.seeaasep.wix.com/index).

Η κατάσταση όμως και οι συνθήκες λειτουργίας του ΚΕΔΔΥ Μαγνησίας είναι κάτι παραπάνω από αποκαλυπτικές και θλιβερές. Σύμφωνα με το υπ’ αριθ. Φ31/619/1-7-2014 απαντητικό έγγραφο (πατήστε εδώ) του ΚΕΔΔΥ Μαγνησίας , οι αιτήσεις ανέρχονται στις 13 για την Προσχολική αγωγή, 182 για την Α/θμια Εκπαίδευση και στις 324 για τη Δ/θμια με χρόνο αναμονής το ένα έτος ανά βαθμίδα εκπαίδευσης (διατηρούμε τις επιφυλάξεις μας για μεγαλύτερη αναμονή). Η αιτιολογία της θλιβερής αυτής κατάστασης είναι η υποστελέχωση του ΚΕΔΔΥ Μαγνησίας καθώς εδώ και δύο χρόνια δεν υπάρχει εκπαιδευτικός κλάδου ΠΕ02 Φιλολόγων, υπάρχει μόνο ένας εκπαιδευτικός Α/θμιας, ενώ οι προσλήψεις των αναπληρωτών του Ειδικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού έγιναν το Δεκέμβριο, όπως προκύπτει από το παραπάνω έγγραφο.

Για το ΚΕΔΔΥ Μαγνησίας πρέπει να επισημάνουμε ότι η δυσμενής κατάσταση που αναφέρθηκε παραπάνω επιδεινώθηκε δραματικά εξαιτίας της μεταστέγασης του ΚΕΔΔΥ σε έναν εντελώς ακατάλληλο χώρο αλλά και των θλιβερών υπαλληλικών προβλημάτων του, που οδήγησαν και οδηγούν στην αποχώρηση αξιόλογων στελεχών από το ΚΕΔΔΥ. Αναλυτικότερα, το 2011 η τότε Περιφερειακή Διευθύντρια Εκπαίδευσης Θεσσαλίας κ. Πράντζου-Κανιούρα εξανάγκασε, κυριολεκτικά, και με τη συναίνεση Δημοτικών παραγόντων της Μαγνησίας, να μεταφερθεί και να μεταστεγαστεί το ΚΕΔΔΥ Μαγνησίας στον πλέον ακατάλληλο χώρο για μια τέτοια δομή ειδικής αγωγής με το αιτιολογικό της περικοπής μηνιαίου ενοικίου ύψους 1500€. Χαρακτηριστικά απαξιωτική και ανάλγητη ήταν η στάση της κ. Πράντζου-Κανιούρα στις επανειλημμένες έγγραφες ενημερώσεις και εισηγήσεις του τότε αναπληρωτή προϊσταμένου του ΚΕΔΔΥ Μαγνησίας κ. Αργυρίου Μπίρη, ο οποίος προειδοποιούσε και τεκμηρίωνε αναλυτικά για τη βέβαιη δυσλειτουργία του ΚΕΔΔΥ, εάν αυτό μεταστεγαζόταν στον ακατάλληλο χώρο που προτάθηκε. Ταυτόχρονα ο κ. Μπίρης τεκμηρίωνε και τον πιθανό «παροπλισμό» μέρους του προσωπικού, που κόστιζε μισθολογικά κάποιες δεκάδες χιλιάδες ευρώ, εξαιτίας της έλλειψης κατάλληλων και επαρκών χώρων διάγνωσης των μαθητών. Αποτέλεσμα των παραπάνω ήταν να μεταφερθεί το ΚΕΔΔΥ Μαγνησίας στο πατάρι-εξέδρα γυμναστηρίου, χωρισμένο με γυψοσανίδες, που χρησιμοποιούν δύο μεγάλες σχολικές μονάδες της Μαγνησίας. Η οχλαγωγία κατά τη διάρκεια του μαθήματος Φυσικής Αγωγής (καλαθοσφαίριση, παραδοσιακοί χοροί κτλ) και όχι μόνο είναι τέτοια, ώστε να είναι αδύνατη έως εξαιρετικά επισφαλής η διαγνωστική διαδικασία. Η  λίστα μαθητών και ο χρόνος αναμονής εκτινάχθηκαν από τον ένα μήνα περίπου που ήταν πριν τη μεταστέγαση σε πλέον του ενός έτους.

Το τραγικό, εξοργιστικό και συνάμα κωμικό είναι βέβαια το γεγονός ότι ο σημαντικότερος δημόσιος εκπαιδευτικός φορέας της αναπηρίας και ειδικής αγωγής του νομού Μαγνησίας δεν είναι προσβάσιμος για άτομα με κινητικά προβλήματα, όταν την ίδια στιγμή το νομικό πλαίσιο της χώρας επιβάλει την προσβασιμότητα νεόδμητης καφετέριας από άτομα με αναπηρία (πατήστε εδώ για να δείτε εικόνες του ακατάλληλου κτιρίου του ΚΕΔΔΥ Μαγνησίας). Η προϊσταμένη του ΚΕΔΔΥ Μαγνησίας ισχυρίζεται στο παραπάνω έγγραφο ότι σε περίπτωση μαθητή με κινητικά προβλήματα η διαγνωστική ομάδα μεταβαίνει στη σχολική μονάδα φοίτησης. Με ποιο τρόπο όμως γίνεται μια αξιοπρεπής αξιολόγηση, όταν το σχολείο δεν διαθέτει κατάλληλο χώρο και συνθήκες και για το πώς μεταφέρονται τα αναγκαία διαγνωστικά εργαλεία (π.χ. χρήση σχετικού λογισμικού) δεν χρειάζεται να σχολιάσουμε. Στην περίπτωση όμως που ένας πολίτης ή γονέας θέλει να μεταβεί στο χώρο του ΚΕΔΔΥ για ενημέρωση ή κάποια γραφειοκρατική διαδικασία, τότε τι συμβαίνει; Μήπως μεταβαίνει η γραμματεία και οι υπάλληλοι του ΚΕΔΔΥ στο σπίτι του ενδιαφερόμενου ή στο δρόμο έξωθεν του ΚΕΔΔΥ;

Για όλα τα παραπάνω προβλήματα που αντιμετωπίζει το ΚΕΔΔΥ Μαγνησίας η Προϊσταμένη του ΚΕΔΔΥ κ. Λουάρη επισημαίνει στο παραπάνω έγγραφο ότι έχουν ενημερωθεί εγγράφως και επανειλημμένως η Διεύθυνση Ειδικής Αγωγής, υποθέτουμε ο κ. Λολίτσας ή ο κ. Αλεβίζος και οι συνεργάτες τους, η Περιφερειακή Διεύθυνση Εκπαίδευσης, καθώς και η Περιφέρεια Θεσσαλίας.

Για την εισαγωγική παράγραφο του υπ’ αριθ. Φ31/619/1-7-2014 εγγράφου του ΚΕΔΔΥ Μαγνησίας αλλά και για την αιτιολογία της μη απάντησης του ΚΕΔΔΥ στην υπ’ αριθ. 66/6-6-2014 αίτηση του ΣΕΕΑ δεν θα κάνουμε κανένα σχόλιο, καθώς θεωρούμε αυτονόητη τη γνώση διοικητικών υποχρεώσεων προϊσταμένου δημόσιας υπηρεσίας. Για τα διοικητικά προβλήματα υπαλληλικού χαρακτήρα που είναι γνωστά τα τελευταία χρόνια στην προϊσταμένη αρχή και όχι μόνο (Περιφερειακή Διεύθυνση Θεσσαλίας κ.α.) και έχουν οδηγήσει στη φυγή αξιόλογων στελεχών του ΚΕΔΔΥ, θα κάνουμε εκτενή αναφορά σε μελλοντικό χρόνο.

Από τα παραπάνω ενδεικτικά παραδείγματα του ΚΕΔΔΥ Μαγνησίας και του ΚΕΔΔΥ Καρδίτσας αντιλαμβάνεται κανείς εύκολα τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουν τα «αρμόδια» πρόσωπα το χώρο της αναπηρίας και σε πόσο δεινή θέση έχουν περιέλθει χιλιάδες οικογένειες. Παρόμοιες και δυσκολότερες είναι οι συνθήκες εργασίας του προσωπικού και άλλων ΚΕΔΔΥ της χώρας με χαρακτηριστικότερη των ΚΕΔΔΥ της Αττικής όπου ο χρόνος αναμονής είναι μεγαλύτερος και εξοντωτικός για τους μαθητές και τις οικογένειές τους.

 Ας αναλογιστεί κανείς τα συναισθήματα που βιώνουν γονείς παιδιών με βαριές ή ελαφριές αναπηρίες ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες περιμένοντας μήνες ή  χρόνια στην αναμονή για την όποια εκπαιδευτική βοήθεια και υποστήριξη του παιδιού τους, όταν σε όλους μας είναι γνωστό, θέλουμε να πιστεύουμε και στα στελέχη της Διεύθυνσης Ειδικής Αγωγής, ότι κάθε μέρα που χάνεται είναι εις βάρος του μαθητή που χρήζει της όποιας παρέμβασης. Αν αποδεχθούμε την άποψη ότι ο τρόπος  αντιμετώπισης των ατόμων με αναπηρία από την Πολιτεία αποτελεί το δείκτη του πολιτισμού της, τότε θα πρέπει να ντρεπόμαστε για το «ύψος» του συγκεκριμένου δείκτη στη χώρας μας.

Ανάλογης αντιμετώπισης για το χώρο της ειδικής αγωγής και για τα ΚΕΔΔΥ προετοιμάζει το σχέδιο νόμου που έχει συντάξει η «αρμόδια» επιτροπή του Υπουργείου Παιδείας διατυμπανίζοντας την λειτουργία των ΕΔΕΑΥ και  ΣΔΕΥ με μια απερίγραπτα ανεφάρμοστη και θεωρητική διαδικασία εμπλέκοντας, ταυτόχρονα, πρόσωπα (π.χ. Περιφερειακό Διευθυντή Εκπαίδευσης, οικείο Δ/ντή Εκπαίδευσης κτλ) που ουδεμία γνώση έχουν σε θέματα ειδικής αγωγής, όταν την ίδια στιγμή σύμβουλοι ειδικής αγωγής επισκέπτονται τις ΣΜΕΑΕ ευθύνης τους κάθε 2 χρόνια για εθιμοτυπικούς λόγους. Οι ΕΔΕΑΥ και οι ΣΔΕΥ το μόνο που θα καταφέρουν είναι να αποδιοργανώσουν περαιτέρω τόσο τις ΣΜΕΑΕ όσο και τα ΚΕΔΔΥ.

Επιπλέον οι συντάκτες του νομοσχεδίου σπεύδουν και «φροντίζουν», για λόγους που μόνο οι ίδιοι γνωρίζουν, να απομακρύνουν από τα ΚΕΔΔΥ τον κλάδο ΠΕ11 που εδώ και 25 χρόνια αποκτά προπτυχιακή πανεπιστημιακή κατάρτιση και εξειδίκευση στην ειδική (προσαρμοσμένη) φυσική αγωγή (η Διεύθυνση Ειδικής Αγωγής διαθέτει τα ανάλογα επίσημα στοιχεία από παλαιότερη υπόθεση που αφορά στον κλάδο ΠΕ11 και για την οποία θα αναφερθούμε λεπτομερώς στο επόμενο διάστημα) όπως και μεταπτυχιακή εξειδίκευση. Να διευκρινίσουμε ότι ο κλάδος ΠΕ11 είναι ο πλέον αρμόδιος κλάδος για να αξιολογήσει το επίπεδο κινητικής επάρκειας, να καθορίσει το ρυθμό και τη διαδικασία κινητικής μάθησης και των κινητικών δεξιοτήτων ενός παιδιού με αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες (αυτισμό, ΔΕΠΥ, νοητική υστέρηση, προβλήματα συμπεριφοράς, παραπληγία κτλ) και να προτείνει στη συνέχεια το είδος της εκπαιδευτικής παρέμβασης για το μάθημα της φυσικής αγωγής ή την «καθοδήγηση» του μαθητή σε επίπεδο εξωσχολικών δραστηριοτήτων «κινητικής» ψυχαγωγίας, αθλοπαιδιών και αθλητισμού που εκτός των άλλων έχουν ως στόχο και την αποτελεσματική κοινωνικοποίηση του μαθητή. Οι συντάκτες του νομοσχεδίου όμως αδυνατούν στοιχειωδώς να διαχωρίσουν το γνωστικό αντικείμενο και το είδος των προσφερόμενων υπηρεσιών και των αρμοδιοτήτων μεταξύ του κλάδου ΠΕ11 Φυσικής Αγωγής και του κλάδου ΠΕ28 Φυσικοθεραπευτών, γεγονός που αναδείχθηκε με τον πλέον κραυγαλέο τρόπο στο νομοσχέδιο του 2008 και αφορούσε στην προπτυχιακή ειδικότητα των διαφόρων ΤΕΦΑΑ στον τομέα της ειδικής αγωγής. Αξιοσημείωτη ήταν η άγνοια σε θέματα ειδικής φυσικής αγωγής και όχι μόνο του πρώην προϊσταμένου της Διεύθυνσης Ειδικής Αγωγής  κ. Γεώργιου Αλεβίζου, ο οποίος σε επανειλημμένα έγγραφα ερωτήματα, υπ’ αριθ. 440/Φ8/20-9-2010 & Φ8/589/6-10-2011 έγγραφα (πατήστε πάνω στο κάθε έγγραφο), των τότε Προϊσταμένων του ΚΕΔΔΥ Μαγνησίας, κ. Παπαδόπουλου και κ. Μπίρη, δεν απαντούσε, ως όφειλε, για ευνόητους λόγους. Ο τότε προϊστάμενος του ΚΕΔΔΥ Μαγνησίας στο υπ’ αριθ. Φ8/589/6-10-2011 δεύτερο έγγραφο προς τη Διεύθυνση Ειδικής Αγωγής υπενθύμιζε τη μη απάντηση της στο υπ’ αριθ. 440/Φ8/20-9-2010 έγγραφο του ΚΕΔΔΥ για το ίδιο ζήτημα.  Το παραπάνω προκύπτει και από το υπ’ αριθ. Φ31/157/3-3-2014 έγγραφο (πατήστε εδώ) του ΚΕΔΔΥ Μαγνησίας. Παρόλα αυτά ο κ. Αλεβίζος έπαιρνε αποφάσεις για θέματα ειδικής φυσικής αγωγής και εξέφραζε ο ίδιος και συνεργάτες του απόψεις με τις οποίες αμφισβητούσαν πανεπιστημιακούς δασκάλους των ΤΕΦΑΑ του συγκεκριμένου γνωστικού τομέα. Ο κ. Αλεβίζος ακόμη και σήμερα, αν και συνταξιοδοτηθείς, λειτουργεί ως άτυπος σύμβουλος ειδικής αγωγής του Υπουργείου Παιδείας και συμμετέχει ανελλιπώς σε προγράμματα του ΕΣΠΑ που αφορούν στην ειδική αγωγή και στην αναπηρία.

Έγγραφα που αναφέροντα στο σώμα του κειμένου της Ανακοίνωσης:

1. Υπ’ αριθ. 92/5-6-214 Απάντηση ΚΕΔΔΥ Καρδίτσας.

2. Υπ’ αριθ. Φ31/619/1-7-2014 Απάντηση ΚΕΔΔΥ Μαγνησίας.

3. Υπ’ αριθ. Φ8/440/20-9-2010 Έγγραφο ΚΕΔΔΥ Μαγνησίας προς τη Διεύθυνση Ειδικής Αγωγής.

4. Υπ’ αριθ. Φ8/589/6-10-2011  Έγγραφο ΚΕΔΔΥ Μαγνησία προς τη Διεύθυνση Ειδικής Αγωγής.

5. Υπ’ αριθ. Φ31/157/3-3-2014 Απάντηση ΚΕΔΔΥ Μαγνησίας.

            Ο Πρόεδρος                                                                       Η Γενική Γραμματέας

Καλογερόπουλος Κωνσταντίνος                                                           Πανδή Βασιλική