Νίκος Μακρής Δεν πρόκειται απλώς για αριθμούς ή σχόλια νομικών λέξεων — εδώ υπάρχει μια ιστορία ανθρώπων, πτυχιούχων, που επί δεκαετίες αισθάνονται περιθωριοποιημένοι καθώς το κράτος δεν εκπλήρωσε τις υποσχέσεις της δίκαιης αναγνώρισης. Η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) να επιβάλει μεγάλες χρηματικές κυρώσεις στα υπουργεία – προκειμένου να συμμορφωθούν με τις δικαστικές αποφάσεις για τα επαγγελματικά δικαιώματα των πτυχιούχων των τεχνολογικών ιδρυμάτων (ΤΕΙ) – αποκτά συμβολικό και πραγματικό βάρος για την εκπαιδευτική δικαιοσύνη και την επαγγελματική αξιοπρέπεια.
Αναλυτικά
Η πρόσφατη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ), που επιβάλλει σημαντικά χρηματικά πρόστιμα σε τέσσερα υπουργεία για τη διαρκή μη αναγνώριση των επαγγελματικών δικαιωμάτων των πτυχιούχων μηχανικών των ΤΕΙ, δεν είναι απλώς μια «είδηση». Είναι ένας καθρέφτης που δείχνει με ειλικρίνεια πού βρισκόμαστε ως κράτος δικαίου.
Υπάρχουν φορές που ένα δικαστήριο δεν λειτουργεί απλώς ως θεσμικός εγγυητής. Λειτουργεί σαν φάρος. Αναβοσβήνει επίμονα στο σκοτάδι, μέχρι να το δούμε.
Η πρόσφατη κίνηση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) να επιβάλει για ακόμη μία φορά χρηματικές κυρώσεις σε τέσσερα υπουργεία, λόγω της άρνησής τους να αναγνωρίσουν τα επαγγελματικά δικαιώματα των πτυχιούχων μηχανικών ΤΕΙ, είναι ακριβώς αυτός ο φάρος.
Αναβοσβήνει εδώ και 13 χρόνια.
Μια ιστορία καθυστέρησης που δεν τιμά την Πολιτεία
Από το 2012, με την ιστορική απόφαση 4917/2012, το ΣτΕ κατέστησε σαφές ότι η μη έκδοση Προεδρικού Διατάγματος για τα επαγγελματικά δικαιώματα των μηχανικών ΤΕΙ παραβιάζει το Σύνταγμα.
Και όμως — παρά την επαναλαμβανόμενη δικαστική κρίση, παρά τις διαδοχικές ακυρωτικές αποφάσεις, παρά τις υπενθυμίσεις, τις συστάσεις και τις προθεσμίες — το Προεδρικό Διάταγμα δεν εκδόθηκε ποτέ.
Και το χειρότερο; Η Διοίκηση επιμένει σε αυτή τη στάση ακόμη και σήμερα.
Τι λέει το ΣτΕ με τις νέες αποφάσεις
Με τις αποφάσεις 20, 23, 24, 25 και 26/2025, το ΣτΕ επιβεβαιώνει με τον πιο ηχηρό τρόπο ότι το ελληνικό Δημόσιο δεν συμμορφώθηκε ούτε με τις παλαιότερες ούτε με τις νεότερες ακυρωτικές κρίσεις.
Έτσι:
12.000 ευρώ ανά αιτούντα επιβάλλονται ως κύρωση για τη μη εφαρμογή της πρώτης και θεμελιώδους απόφασης του 2012.
5.000 ευρώ ανά αιτούντα, επαναλαμβανόμενα, για τη μη συμμόρφωση με τις αποφάσεις του 2022.
Τα πρόστιμα βαρύνουν τέσσερα υπουργεία:
Παιδείας, Υποδομών, Περιβάλλοντος και Ανάπτυξης.
Και εδώ βρίσκεται το ουσιώδες: δεν είναι η πρώτη φορά.
Είναι η τέταρτη φορά που επιβάλλονται κυρώσεις στην ίδια υπόθεση.
Είχαν προηγηθεί πρόστιμα το 2018, το 2019, το 2021, το 2023.
Και, όπως σημειώνει το ΣτΕ, κατατέθηκαν ήδη νέες αιτήσεις συμμόρφωσης για ακόμη πιο πρόσφατες υποθέσεις.
Πρόκειται πια για μια μακρά αλυσίδα θεσμικής αδιαφορίας.
Η διεθνής διάσταση: Η Ελλάδα στο εδώλιο του ΕΔΔΑ
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, στην υπόθεση Σακελλάρης κ.ά. κατά Ελλάδας, έκρινε ότι η χώρα μας παραβίασε το δικαίωμα των πολιτών σε δίκαιη δίκη, ακριβώς επειδή η ελληνική Διοίκηση αρνείται να εφαρμόσει ακυρωτικές αποφάσεις.
Δεν πρόκειται, λοιπόν, για απομονωμένο εσωτερικό ζήτημα.
Το πρόβλημα έχει διαστάσεις που αφορούν πλέον το κράτος δικαίου και τη διεθνή εικόνα της χώρας.
Οι άνθρωποι που μένουν πίσω
Στην καρδιά όλων αυτών βρίσκονται οι πτυχιούχοι μηχανικοί ΤΕΙ.
Οι άνθρωποι αυτοί:
ολοκλήρωσαν σπουδές αναγνωρισμένες από το ελληνικό κράτος
εκπαιδεύτηκαν σε κρίσιμους τομείς για την οικονομία
προσφέρουν έργο επί χρόνια
αλλά παραμένουν χωρίς σαφώς θεσμοθετημένα επαγγελματικά δικαιώματα
Η καθημερινότητά τους επηρεάζεται άμεσα:
δεν μπορούν να υπογράψουν έργα, αποκλείονται από διαδικασίες, μένουν πίσω σε επαγγελματικές διεκδικήσεις.
Πρόκειται για μια μορφή επαγγελματικής «ομηρίας» που παρατείνεται επί 13 χρόνια.
Τι σημαίνει η κίνηση του ΣτΕ για το μέλλον
Οι κυρώσεις δεν είναι αυτοσκοπός.
Είναι το μόνο εργαλείο που έχει στη διάθεσή του το Δικαστήριο, όταν η Διοίκηση επιλέγει να παραμένει αδρανής.
Η νέα δέσμη προστίμων σηματοδοτεί:
Την εξάντληση της ανοχής της Δικαιοσύνης.
Την αναγνώριση του πραγματικού πλήγματος στους πτυχιούχους.
Την έμμεση πίεση στο κράτος να προχωρήσει τώρα — όχι “σύντομα”.
Την ανάγκη θεσμικής εγρήγορσης για να αποφευχθούν νέα πρόστιμα.
Τι πρέπει να γίνει τώρα
Να εκδοθεί άμεσα το Προεδρικό Διάταγμα.
Να υπάρξει επιτέλους διαβούλευση με τους αποφοίτους και τα ιδρύματα.
Να δημιουργηθούν σαφείς, ευρωπαϊκά εναρμονισμένοι επαγγελματικοί ρόλοι για τους μηχανικούς ΤΕΙ.
Να υπάρξει δέσμευση χρονοδιαγράμματος που να μην εξαρτάται από κυβερνητικές αλλαγές ή διοικητικές καθυστερήσεις.
Όσο κι αν το τοπίο μοιάζει βαρύ, η επιμονή του ΣτΕ αποδεικνύει κάτι βαθύτερο:
Σε μια χώρα όπου τα πράγματα συχνά κινούνται αργά, υπάρχει ένας θεσμός που επιμένει να υπενθυμίζει πως οι αποφάσεις είναι δεσμευτικές, η ισότητα δεν είναι προαιρετική και η αξιοπρέπεια των πολιτών δεν μπορεί να περιμένει επ’ άπειρον.
Και για τους πτυχιούχους μηχανικούς ΤΕΙ, μετά από χρόνια υπομονής, ίσως αυτή να είναι η πιο ελπιδοφόρα στιγμή:
η στιγμή που η δικαιοσύνη δεν απλώς γράφει, αλλά επιβάλλει.
Η στιγμή που το κράτος καλείται να σταθεί στο ύψος του.
Η στιγμή που μια γενιά μπορεί, επιτέλους, να περιμένει όχι απλώς την έκδοση ενός διατάγματος, αλλά την αποκατάσταση μιας αδικίας.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ChatGpt για όλους: Παρέχεται σε 100.000 υποψήφιους πανελλαδικά ως 20/11
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 20/11
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
