Alfavita Newsroom Αύριο Τετάρτη 19 Νοεμβρίου, στις 10:00, το Πειθαρχικό Συμβούλιο της Περιφερειακής Διεύθυνσης Εκπαίδευσης Κρήτης καλείται να αποφασίσει αν η εκπαιδευτικός Φυσικής Αγωγής Κατερίνα Πανδή θα τεθεί σε δυνητική αργία — δηλαδή με περικοπή του 50% του μισθού της — ενώ δεν αποκλείεται ακόμη και το ενδεχόμενο της οριστικής απόλυσης.
Κι όμως, η ίδια έχει ήδη αθωωθεί από τη Δικαιοσύνη.
Το περιστατικό – Μια προσπάθεια να αποτραπεί η βία, που κατέληξε σε μήνυση
Στις 3 Φεβρουαρίου 2025, στο Δημοτικό Σχολείο Αποστόλων Ρεθύμνου, η Κατερίνα Πανδή παρενέβη για να προστατεύσει μαθητή που δεχόταν επίθεση από συμμαθητή του. Η κίνησή της να συγκρατήσει τον μαθητή που επιχείρησε να χτυπήσει άλλον ήταν — σύμφωνα με δεκάδες μαρτυρίες — μια τυπική παιδαγωγική πράξη αποτροπής βίας.
Λίγες ώρες αργότερα, όμως, η μητέρα του μαθητή υπέβαλε μήνυση.
Η εκπαιδευτικός οδηγήθηκε στο αστυνομικό τμήμα, παρέμεινε τη νύχτα στα κρατητήρια και δικάστηκε την επόμενη ημέρα.
Το δικαστήριο αποφάσισε την οριστική παύση της ποινικής δίωξης, αναγνωρίζοντας ότι η πράξη της δεν συνιστά αδίκημα.
Παρά την αθώωση, η διοίκηση συνεχίζει τη δίωξη
Η δικαστική απόφαση δεν στάθηκε αρκετή για να βάλει τέλος στην υπόθεση. Η εκπαιδευτική διοίκηση ξεκίνησε Ένορκη Διοικητική Εξέταση (ΕΔΕ), η οποία οδήγησε στην παραπομπή της στο Πειθαρχικό Συμβούλιο.
Αυτό δημιουργεί εύλογα ερωτήματα στον κόσμο της εκπαίδευσης:
Πόσο προστατευμένοι είναι οι εκπαιδευτικοί όταν καλούνται να διαχειριστούν επεισόδια βίας;
Γιατί η διοίκηση επιμένει σε διαδικασίες που έχουν καταρρεύσει στο δικαστήριο;
Ποιο μήνυμα στέλνεται στους χιλιάδες εκπαιδευτικούς που καθημερινά κρατούν τα σχολεία όρθια;
Στο πλευρό της εκατοντάδες εκπαιδευτικοί, σύλλογοι και γονείς
Η υπόθεση Πανδή έχει προκαλέσει πανελλαδικό κύμα συμπαράστασης.Σωματεία εκπαιδευτικών τονίζουν ότι πρόκειται για ένα δείγμα της γενικευμένης ανασφάλειας που επικρατεί στα σχολεία:
«Όταν η πρόληψη της βίας γίνεται αιτία δίωξης, πώς μπορεί κανείς να ασκήσει το παιδαγωγικό του έργο;»
Ο Σύλλογος Γονέων του Δημοτικού Σχολείου Σταυρωμένου σημειώνει ότι η Κατερίνα Πανδή εργάζεται με ανθρωπιά, δημιουργικότητα και ότι οι μαθητές την εμπιστεύονται βαθύτατα.
Ο Σύλλογος Διδασκόντων, με ομόφωνη απόφαση, τονίζει πως ποτέ δεν έχει επιδείξει ανάρμοστη συμπεριφορά, αντιθέτως λειτουργεί «με παιδαγωγικό και υποδειγματικό τρόπο».
Ένα μεμονωμένο περιστατικό ή σύμπτωμα ενός ευρύτερου κλίματος;
Η υπόθεση Πανδή δεν φαίνεται να είναι μοναδική. Σύμφωνα με τα στοιχεία που αναφέρουν συνδικαλιστικές οργανώσεις, και άλλοι εκπαιδευτικοί βρίσκονται σήμερα αντιμέτωποι με πειθαρχικές ή ποινικές διαδικασίες που συνδέονται άμεσα με τη διαχείριση καθημερινών σχολικών περιστατικών.
Το νέο Πειθαρχικό Δίκαιο της κυβέρνησης έχει προκαλέσει ανησυχία σε ολόκληρο τον δημόσιο τομέα, καθώς θεωρείται ότι:
διευρύνει υπέρμετρα τις πειθαρχικές ευθύνες
αφήνει μεγάλα περιθώρια υποκειμενικών κρίσεων
μπορεί να χρησιμοποιηθεί για φίμωση συνδικαλιστικής και πολιτικής δράσης.
Η υπόθεση της Κατερίνας Πανδή ανοίγει μια συζήτηση πολύ μεγαλύτερη από το ίδιο το περιστατικό.
Αγγίζει την καρδιά του δημόσιου σχολείου: την προστασία των μαθητών, την ελευθερία των εκπαιδευτικών να ασκούν το έργο τους και τη δημοκρατία εντός των σχολείων.
Αν οι εκπαιδευτικοί φοβούνται ότι μια λάθος ερμηνεία της καθημερινής τους δουλειάς μπορεί να τους οδηγήσει από την τάξη στα κρατητήρια, τότε οι συνέπειες για το εκπαιδευτικό σύστημα είναι βαθιές και επικίνδυνες.
Ίσως, όπως μας θυμίζει ο Μοντιανό, «η σιωπή είναι συχνά το πρώτο βήμα της λήθης».
Και η εκπαίδευση δεν αντέχει άλλη λήθη.
Όταν η κοινωνία δοκιμάζει τα όρια της παιδαγωγικής
Η υπόθεση Πανδή δεν είναι απλώς μια διαμάχη μεταξύ μιας εκπαιδευτικού και ενός γονέα.
Είναι καθρέφτης της σχέσης μας με το σχολείο, με την παιδαγωγική και με την ίδια τη δημοκρατική λειτουργία των θεσμών.
Το δημόσιο σχολείο δεν στηρίχθηκε ποτέ στη σιωπή, αλλά στην ευθύνη και την τόλμη όσων το υπερασπίζονται καθημερινά. Και ίσως αυτό να είναι το ουσιαστικό μήνυμα της υπόθεσης: η παιδαγωγική πράξη χρειάζεται εμπιστοσύνη, όχι φόβο.
Η Κατερίνα Πανδή έκανε αυτό που κάθε εκπαιδευτικός θα ήθελε να κάνει όταν δύο παιδιά κινδυνεύουν: να αποτρέψει τη βία. Το δικαστήριο το αναγνώρισε. Μένει να το αναγνωρίσει και η διοίκηση—και, πιο σημαντικό, να το θεσμοθετήσει. Για να μη χρειαστεί ποτέ ξανά ένας/μία δάσκαλος/α να «απολογηθεί» επειδή προστάτεψε ένα παιδί. Κι αυτό είναι η πραγματική φωτεινή πλευρά: να μετατρέψουμε μία οδυνηρή εμπειρία σε πλαίσιο δικαιοσύνης και ασφάλειας για όλους/όλες.
Πώς αντιμετωπίζονται ανάλογες υποθέσεις στο εξωτερικό
Ηνωμένο Βασίλειο: Οι εκπαιδευτικοί έχουν δικαίωμα να χρησιμοποιούν «εύλογη φυσική παρέμβαση» για να αποτρέψουν βία μεταξύ μαθητών. Το υπουργείο Παιδείας έχει εκδώσει σαφείς οδηγίες που τους προστατεύουν νομικά, εφόσον η παρέμβασή τους είναι αναγκαία και αναλογική.
Γαλλία: Η παρέμβαση των δασκάλων σε περιστατικά βίας θεωρείται μέρος των καθηκόντων τους. Οι γονείς μπορούν να υποβάλουν καταγγελίες, αλλά οι διαδικασίες εξετάζονται αρχικά σε υπηρεσιακό επίπεδο, με στόχο να αποφεύγονται αδικαιολόγητες ποινικές διώξεις.
ΗΠΑ: Το νομικό πλαίσιο ποικίλλει από Πολιτεία σε Πολιτεία. Ωστόσο, σε πολλές περιπτώσεις αναγνωρίζεται το δικαίωμα του δασκάλου να προστατεύει μαθητές από επιθέσεις. Παράλληλα, υπάρχουν νομικοί σύμβουλοι που παρέχονται από τις σχολικές περιφέρειες για την υπεράσπιση εκπαιδευτικών που εμπλέκονται σε καταγγελίες.
Φινλανδία: Δίνεται έμφαση στην πρόληψη μέσω ψυχολογικής στήριξης και συνεργασίας με κοινωνικούς λειτουργούς. Οταν ένας εκπαιδευτικός παρεμβαίνει, θεωρείται αυτονόητο ότι ενεργεί στο πλαίσιο της ευθύνης του. Οι νομικές εμπλοκές είναι εξαιρετικά σπάνιες.
Το συγκριτικό παράδειγμα δείχνει ότι σε πολλές χώρες οι εκπαιδευτικοί απολαμβάνουν θεσμική κάλυψη, ενώ στην Ελλάδα η νομική τους προστασία παραμένει ασαφής, αφήνοντάς τους εκτεθειμένους σε μηνύσεις και πειθαρχικές διώξεις.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Προσκλητήριο Προσλήψεων Εκπαιδευτών Ενηλίκων: Αφορά όλα τα πτυχία ΑΕΙ-ΤΕΙ
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 17/11
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
