Νίκος Μακρής Η πρώτη, μεγάλης κλίμακας, πανελλαδική έρευνα για την Gen Z, τη γενιά δηλαδή που βρίσκεται ακριβώς στο μεταίχμιο της μετάβασης από την εκπαίδευση στην εργασία (αφορά τους γεννηθέντες μεταξύ 1997 και 2012) που διεξήγαγε το ΙΝΕ-ΓΣΕΕ σε συνεργασία με την Alco σε 1500 εργαζόμενους αυτής της ηλικιακής κατηγορίας φέρνει στο φως πολύ κρίσιμα – και ανησυχητικά – χαρακτηριστικά τους.
Θα μπορούσε κάποιος να συνοψίσει τα ευρήματα σε μια φράση: Gen Z, μια γενιά με προσόντα και αξίες, αλλά από την οποία στερεύει η ελπίδα για το αύριο.
Η έρευνα χωρίζεται σε 6 θεματικές περιοχές που βοηθούν την λεπτομερέστερη ανάλυση των απόψεων των νέων εργαζόμενων.
Gen Z και οικονομική διαβίωση: Ζουν με τους γονείς, δεν καλύπτουν τα έξοδά τους
Οι αλλεπάλληλες οικονομικές κρίσεις και η υποβάθμιση της εργασίας έχουν χτυπήσει την Gen Z. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, το μεγαλύτερο τμήμα των νέων ζει κάτω από την οικογενειακή στέγη, ενώ τα εισοδήματά τους δεν επαρκούν για να καλυφθούν οι βασικές τους ανάγκες. Επομένως, έχουμε μια νέα γενιά οικονομικά εξαρτημένη και χωρίς ουσιαστική αυτονομία.
- Μόλις το 20% των νέων εργαζόμενων ζουν μόνοι τους. Το 45% των νέων εξακολουθεί να ζει με την οικογένειά του (το ποσοστό αυτό γι΄ αυτούς που εργάζονται με μερική απασχόληση ανεβαίνει στο 65%) και το 30% με φίλο ή σύντροφο. Μόλις το 30% συμβάλλει οικονομικά στο ενοίκιο ή στα έξοδα στέγασης.
- Το 70% δηλώνει ότι τα εισοδήματά του δεν επαρκούν για τις βασικές ανάγκες και το 62% αναγνωρίζει οικονομική εξάρτηση από τους γονείς.
Gen Z και εκπαίδευση: Δεν τους καλύπτει η τεχνική/επαγγελματική εκπαίδευση, έχουν πίστη στις τεχνολογικές τους δεξιότητες
Οι νέοι αισθάνονται ότι εκπαίδευση, ιδιαίτερα η τεχνική/επαγγελματική, δεν τους προετοιμάζει κατάλληλα για την ένταξή τους στην αγορά εργασίας. Ο βαθμός αδιαφάνειας και χαμηλής ποιότητας εκπαιδευτικών υπηρεσιών στις ιδιωτικές μονάδες τεχνικής/επαγγελματικής εκπαίδευσης ενδέχεται να παίζουν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση των απόψεων των νέων. Από την άλλη μεριά, οι νέοι έχουν εμπιστοσύνη στις ψηφιακές τους δεξιότητες και δείχνουν ιδιαίτερη προθυμία για ποιοτική κατάρτιση. Ωστόσο, η απαρχαιωμένη επιχειρηματικότητα δείχνει αδυναμία να απορροφήσει το υψηλού μορφωτικού επιπέδου νέο εργατικό δυναμικό.
- Το 38% των ερωτηθέντων δηλώνουν ότι η εργασία τους δεν σχετίζεται με τις σπουδές ή την κατάρτισή τους.
- Το 49% δηλώνουν ότι η εκπαίδευσή τους δεν τους προετοίμασε επαρκώς για την αγορά εργασίας.
- Το 86% δηλώνει ισχυρή διάθεση για συνεχιζόμενη μάθηση.
- Το 65% δηλώνει ότι αισθάνεται μεγάλη επάρκεια σε ό,τι αφορά τις αναγκαίες ψηφιακές δεξιότητες για την εργασία του.
Gen Z και εργασία: Εξουθένωση, επιδείνωση της σωματικής και ψυχικής υγείας και συρρίκνωση του προσωπικού χρόνου
Οι κάκιστες εργασιακές σχέσεις στη χώρα, που επιδεινώνονται με τις νομοθετικές πρωτοβουλίες της κυβέρνησης (αποκορύφωμα η πρόσφατη νομοθέτηση για το 13ωρο και την γενική διευθέτηση του χρόνου εργασίας), και οι αναιμικοί έλεγχοι στην αγορά εργασίας έχουν συντελέσει στην δραματική επιδείνωση της ποιότητας ζωής των νέων εργαζόμενων. Στην έρευνα αποκαλύπτεται ότι πάρα πολλοί νέοι εργαζόμενοι αναπτύσσουν θέματα σωματικής και ψυχικής υγείας, αλλά και διαταραχής της ισορροπίας ανάμεσα στην προσωπική και στην επαγγελματική ζωή. Συνολικά, η μεγάλη πλειονότητα των νέων αισθάνονται απογοητευμένοι από την εργασία τους και αυτό θα έπρεπε να απασχολήσει ιδιαίτερα εργοδότες και κυβέρνηση.
- Το 62% δηλώνει ότι η εργασία επηρεάζει αρνητικά την προσωπική του ζωή.
- Το 60% δηλώνει ότι βιώνει εξουθένωση στην εργασία του ενώ το 46% αισθάνεται ότι η δουλειά του επιβαρύνει την υγεία ή τον ύπνο του.
- Η θετική ισορροπία ζωής–εργασίας καταγράφεται ιδιαίτερα χαμηλά στο 21%.
- Η συνολική ικανοποίηση από την εργασία κυμαίνεται στο 35%, ενώ άγχος – στρες δηλώνει ότι αντιμετωπίζει το 53%.
Gen Ζ και αξιακή αντίληψη απέναντι στην εργασία: Προτιμούν την εργασιακή ποιότητα της οικονομικής εξασφάλισης
Εντυπωσιακά – και εναρμονισμένα με ευρήματα σε παγκόσμιο επίπεδο – είναι τα ευρήματα της έρευνας για τη στάση των νέων απέναντι στην εργασία. Παρατηρούμε ότι οι νέοι έχουν ισχυρές αξίες τις οποίες τοποθετούν πάνω από την εργασιακή και οικονομική εξασφάλιση, καθώς προτιμούν να εργάζονται σε μια δουλειά με νόημα ή σε μια επιχείρηση που σέβεται το περιβάλλον και την κοινωνία, ακόμη κι αν θυσιάσουν έναν υψηλότερο μισθό. Επίσης, τα ευρήματα αυτής της κατηγορίας επιβεβαιώνουν προηγούμενα ευρήματα για την κακή ποιότητα της εργασίας και τον αναχρονιστικό χαρακτήρα της ελληνικής επιχειρηματικότητας, καθώς οι νέοι αναφέρουν πως δεν τους επιτρέπεται να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες και πως η δημιουργικότητά τους δεν επιβραβεύεται.
- Η ψυχική υγεία προηγείται της οικονομικής ασφάλειας από το 70%, ενώ για το 73% η εργασία οφείλει να έχει νόημα και πέρα από την αμοιβή.
- Το 44% θα ήταν πρόθυμο να αλλάξει εργασία εφόσον αυτή δεν θα τον εξέφραζε, ακόμη και αν αυτό σήμαινε την απώλεια εισοδήματος.
- Μόνο το 36% δηλώνει ότι η εργασία του, του επιτρέπει να αναπτύσσει πρωτοβουλίες και να εκφράζει ιδέες, ενώ η δημιουργικότητα στην εργασία αναγνωρίζεται και επιβραβεύεται μόνο σ΄ ένα ποσοστό 24%.
- Ένα 72% δηλώνει ότι επιθυμεί να εργάζεται σε επιχειρήσεις που σέβονται το περιβάλλον και την κοινωνία.
Gen Z και κοινωνικές αντιλήψεις: Καμιά εμπιστοσύνη στους κρατικούς θεσμούς, επιθυμία για συλλογική δράση
Ιδιαίτερο προβληματισμό προκαλεί η ιδιαίτερα αρνητική στάση των νέων εργαζόμενων απέναντι στους κρατικούς θεσμούς προστασίας της εργασίας, καθώς η συντριπτική τους πλειονότητα δεν τους εμπιστεύονται. Ελπιδοφόρες είναι, ωστόσο, οι απαντήσεις τους για τη γνώση των εργασιακών δικαιωμάτων τους και για την άποψή τους ότι η συμμετοχή σε συλλογικές διεκδικήσεις μπορεί να βελτιώσει το εργασιακό τους καθεστώς.
- Η εμπιστοσύνη στους κρατικούς θεσμούς προστασίας είναι εξαιρετικά χαμηλή με ένα 15% να δηλώνει την εμπιστοσύνη του σε αυτούς, ενώ το 65% δηλώνει ότι δεν τους εμπιστεύεται.
- Το 30% δηλώνει ότι υπάρχει ενεργό σωματείο ή συνδικαλιστική εκπροσώπηση στον χώρο εργασίας τους.
- Το 36% έχει συμμετάσχει σε απεργία ή άλλη συλλογική κινητοποίηση και το 67% δηλώνει ότι θα συμμετείχε σε απεργία αν θεωρούσε δίκαιο το αίτημα, ενώ ένα ίδιο υψηλό ποσοστό θεωρεί ότι η συλλογική δράση μπορεί να βελτιώσει τις συνθήκες εργασίας.
- Το 60% δηλώνει ότι γνωρίζει τα εργασιακά του δικαιώματα.
Gen Z και μελλοντικές προοπτικές: Θέλουν να εγκαταλείψουν τη χώρα, αδύνατη η δημιουργία οικογένειας
Ίσως η πιο ανησυχητική πτυχή της έρευνας είναι η ανίχνευση των στάσεων και των αντιλήψεων των νέων εργαζόμενων για τις προοπτικές που τους ανοίγει το μέλλον. Η μεγάλη πλειονότητα αναφέρει ότι δεν είναι ικανοποιημένο με την εργασία του, ότι δεν βλέπει προοπτικές για το μέλλον, ότι η γενιά των γονέων τους έζησε σε καλύτερες συνθήκες και ότι είναι αδύνατον υπό τις παρούσες συνθήκες να κάνει οικογένεια. Οι μισοί περίπου δηλώνουν έτοιμοι να φύγουν από τη χώρα.
- Το 72% των νέων εργαζομένων δηλώνει ότι δεν διαβλέπει επαγγελματικές προοπτικές στη χώρα και μόνο το 9% δηλώνει ικανοποιημένο από τις επαγγελματικές του προοπτικές.
- Το 46% δηλώνει το ενδιαφέρον του να εργαστεί στο εξωτερικό.
- Το 79% πιστεύει πως η γενιά των γονιών του έζησε καλύτερες εργασιακές και κοινωνικές συνθήκες.
- Το 65% πιστεύει ότι δεν είναι εφικτό να δημιουργήσει οικογένεια με τις παρούσες συνθήκες εργασίας του.
Τα ευρήματα της έρευνας του ΙΝΕ-ΓΣΕΕ σκιαγραφούν μια γενιά υψηλών προσόντων που όμως έχει χάσει την ελπίδα της και «φωτογραφίζουν» μια χώρα που αιμορραγεί, καθώς χάνει το πιο πολύτιμο εργατικό και μορφωτικό της κεφάλαιο λόγω της κυβερνητικής αδιαφορίας και αντεργατικής πολιτικής κατεύθυνσης, αλλά και λόγω της παρωχημένης επιχειρηματικότητας. Μιας επιχειρηματικότητας που εκμεταλλεύεται τους εργαζόμενους, αντί να εκμεταλλευτεί θετικά τις γνώσεις και τις δεξιότητές τους επιβραβεύοντας την ποιότητα της εργασίας τους.
Δείτε εδώ τα κείμενα, τα κεντρικά συμπεράσματα και τα γραφήματα της έρευνας.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Προσκλητήριο Προσλήψεων Εκπαιδευτών Ενηλίκων: Αφορά όλα τα πτυχία ΑΕΙ-ΤΕΙ
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 12/11
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
