Χρήστος Κάτσικας Η εισαγωγή ενός παιδιού στο πανεπιστήμιο είναι, για κάθε ελληνική οικογένεια, στιγμή χαράς και υπερηφάνειας. Για μια λαϊκή οικογένεια, όμως, αυτή η χαρά συχνά συνοδεύεται από έναν κόμπο στο στομάχι. Όχι επειδή το παιδί «πέτυχε», αλλά επειδή πέτυχε… μακριά. Η μετακίνηση σε πόλη εκτός τόπου μόνιμης κατοικίας μετατρέπει το όνειρο σε μια σκληρή εξίσωση κόστους, ανατροπών και στερήσεων.
Οι σπουδές που ξεκινούν από το πορτοφόλι
Σε οικογένειες με περιορισμένο εισόδημα, η επιλογή σχολής δεν γίνεται πάντα με βάση το πάθος ή την κλίση του παιδιού, αλλά συχνά με γνώμονα τον ταχυδρομικό κώδικα. «Να περάσεις κοντά στο σπίτι» ακούγεται σχεδόν σαν οδηγία επιβίωσης. Η φράση δεν κρύβει έλλειψη φιλοδοξίας, αλλά μια πικρή γνώση: ότι η φοιτητική ζωή σε άλλη πόλη συνεπάγεται ενοίκιο, λογαριασμούς, μετακινήσεις, και καθημερινά έξοδα που μπορούν να ξεπεράσουν τον ετήσιο μισθό ενός γονιού.
Σύμφωνα με πρόσφατες εκτιμήσεις, το ενοίκιο για ένα μικρό διαμέρισμα σε φοιτητική πόλη κυμαίνεται από 350 έως 500 ευρώ τον μήνα, χωρίς να υπολογίζονται τα πάγια έξοδα (ρεύμα, νερό, internet) που μπορούν να προσθέσουν 100–150 ευρώ. Και αυτά, σε μια χώρα όπου ο κατώτατος μισθός είναι 830 ευρώ καθαρά, σημαίνουν ότι ένας μισθός «φεύγει» μόνο για να υπάρχει στέγη.
Η οικονομική πίεση που δεν φαίνεται στα στατιστικά
Η λαϊκή οικογένεια καλείται να αναδιοργανώσει ολόκληρο τον οικογενειακό προϋπολογισμό.
Μείωση δαπανών: Κόβονται έξοδα για διακοπές, ψυχαγωγία, ακόμη και βασικά αγαθά.
Δεύτερες και τρίτες δουλειές: Ο γονιός μπορεί να αναγκαστεί να δουλέψει υπερωρίες ή σε δεύτερη εργασία για να καλυφθούν τα νέα έξοδα.
Συναισθηματικό βάρος: Το παιδί αισθάνεται ενοχές για την επιβάρυνση, και πολλές φορές περιορίζει τις κοινωνικές ή ακαδημαϊκές του δραστηριότητες για να «μην κοστίζει».
Αυτή η πίεση οδηγεί κάποιους φοιτητές να εγκαταλείψουν την πρώτη τους επιλογή ή ακόμη και να μην γραφτούν καθόλου στη σχολή που πέτυχαν, εάν βρίσκεται μακριά από το σπίτι.
Οι «αόρατες» ανισότητες στην πανεπιστημιακή εκπαίδευση
Η οικονομική δυνατότητα της οικογένειας δεν επηρεάζει μόνο τη φοίτηση αλλά και την ποιότητα των σπουδών. Ο φοιτητής που ζει με περιορισμένο budget πιθανόν να εργάζεται part-time για να καλύψει τα έξοδά του, μειώνοντας τον χρόνο για διάβασμα ή συμμετοχή σε δραστηριότητες. Δεν μπορεί να παρακολουθήσει σεμινάρια, διαλέξεις ή πρακτικές εκτός πόλης, αφού απαιτούν πρόσθετα έξοδα. Έτσι, η «ισότητα ευκαιριών» στην τριτοβάθμια εκπαίδευση γίνεται θεωρητική έννοια.
Όταν η πολιτεία απουσιάζει
Τα φοιτητικά επιδόματα ενοικίου, οι φοιτητικές εστίες και τα προγράμματα στήριξης είναι ανεπαρκή και συχνά αφορούν περιορισμένο αριθμό δικαιούχων. Οι εστίες, όπου υπάρχουν, δεν μπορούν να καλύψουν ούτε το 20% των αναγκών. Έτσι, η «βοήθεια» της πολιτείας καταλήγει σε λίγους, ενώ οι περισσότεροι μένουν να παλεύουν μόνοι τους με την αγορά ακινήτων και το αυξανόμενο κόστος ζωής.
Η εισαγωγή στο πανεπιστήμιο πρέπει να είναι μια στιγμή περηφάνειας και αφετηρίας, όχι μια πηγή άγχους για το πώς θα πληρωθεί το νοίκι. Αν η Ελλάδα θέλει πραγματικά να μιλά για ισότητα στην εκπαίδευση, οφείλει να στηρίξει ουσιαστικά τις λαϊκές οικογένειες με πολιτικές που θα μειώνουν το κόστος σπουδών εκτός τόπου μόνιμης κατοικίας. Γιατί διαφορετικά, η ανώτατη εκπαίδευση θα παραμείνει προνόμιο για όσους μπορούν να την αγοράσουν.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Οριστικά σε εφαρμογή η απαγόρευση στη χρήση τζελ νυχιών από την 1η Σεπτεμβρίου
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 13/8
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
