Alfavita Newsroom Η φωνή μιας εκπαιδευτικού, με 16 χρόνια υπηρεσίας, αποτυπώνει τη βαθιά κρίση που βιώνουν χιλιάδες δάσκαλοι και καθηγητές στη χώρα:
«Δεν πάει άλλο, η σχολική πραγματικότητα με έχει κουρελιάσει. Έχω πάθει burn out. Σκέφτομαι να παραιτηθώ. Ξεκίνησα με όρεξη και μεράκι, αλλά το σύστημα με τσάκισε».
Η δική της εξομολόγηση δεν είναι μεμονωμένη. Αντίθετα, περιγράφει ένα φαινόμενο που παίρνει διαστάσεις χιονοστιβάδας: εκπαιδευτικοί που ξεκίνησαν με πάθος για το λειτούργημα, αλλά σήμερα νιώθουν εξαντλημένοι, αόρατοι και εγκλωβισμένοι.
Η καθημερινότητα στο σχολείο: γραφειοκρατία και υπερφόρτωση ρόλων
Η εικόνα που περιγράφουν εκπαιδευτικοί όλων των βαθμίδων είναι κοινή:
Ένα συνεχές μπαράζ εγκυκλίων και οδηγιών από το υπουργείο, που πρέπει να εφαρμοστούν «εδώ και τώρα».
Δεκάδες γραφειοκρατικές εκκρεμότητες που προστίθενται στα διδακτικά καθήκοντα.
Ανύπαρκτη υποστήριξη από τη διοίκηση.
«Κάθε μέρα πηγαίνω στο σχολείο και δεν ξέρω ποια νέα εντολή θα έρθει. Θέλω να φύγω τρέχοντας, παρότι αγαπώ τα παιδιά μου και τη δουλειά μου», αναφέρει δάσκαλος στον Πειραιά.
Η υπερφόρτωση φτάνει σε οριακές καταστάσεις: πρόσφατα, μια νηπιαγωγός λιποθύμησε μπροστά στους μαθητές της στη Νέα Σμύρνη, ενώ σε σχολείο της Μαγνησίας, προϊσταμένη περιγράφει πως μετά τη διδασκαλία ξεκινά ένας μαραθώνιος διαχείρισης τεχνικών, οικονομικών και διοικητικών θεμάτων – από email και πρακτικά μέχρι κουβέντες με γονείς.
Burnout στην εκπαίδευση: Ένα σιωπηλό αλλά μαζικό φαινόμενο
Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, οι Έλληνες εκπαιδευτικοί κατατάσσονται στις πρώτες θέσεις στην Ευρώπη ως προς τα υψηλά επίπεδα εργασιακού άγχους και εξουθένωσης. Η έλλειψη ψυχολογικής και θεσμικής υποστήριξης, σε συνδυασμό με τους χαμηλούς μισθούς και τις δύσκολες συνθήκες (μεγάλα τμήματα, ελλείψεις σε υποδομές), δημιουργούν ένα εκρηκτικό μείγμα.
Τι σημαίνει “σιωπηλή παραίτηση”;
Πολλοί εκπαιδευτικοί, χωρίς να υποβάλουν επισήμως παραίτηση, αποσύρονται εσωτερικά. Εκτελούν μόνο τα απολύτως απαραίτητα, έχοντας χάσει την ενέργεια και τη δημιουργικότητα που άλλοτε διέθεταν. Πρόκειται για ένα είδος επαγγελματικής «αυτοπροστασίας» απέναντι σε ένα σύστημα που τους εξαντλεί.
Από το όνειρο στο αδιέξοδο
Η αρθρογράφος Αναστασία Ανδρουλάκη περιγράφει γλαφυρά αυτή τη μετάβαση:
Στα 18 σου αποφασίζεις να γίνεις δάσκαλος, εμπνευσμένος από έναν σπουδαίο εκπαιδευτικό που είχες. Μπαίνεις στη σχολή, διαβάζεις με πάθος, αποφοιτάς γεμάτος όνειρα. Στα πρώτα χρόνια δίνεις την ψυχή σου για τους μαθητές.
Και μετά έρχεται η σφαλιάρα του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος: ετοιμόρροπα κτίρια, ελλείψεις υλικών, βιβλία ασαφή, εξετάσεις άδικες. Οι ιδέες σου χτυπούν στο τείχος της πραγματικότητας. Αν δεν έχεις «γερό στομάχι», κινδυνεύεις να βυθιστείς στη μιζέρια που κάποτε έβλεπες στους δικούς σου δασκάλους.
Πού οδηγεί αυτή η πορεία;
Το κρίσιμο ερώτημα είναι πόσο αντέχει ένα εκπαιδευτικό σύστημα όταν οι άνθρωποί του λυγίζουν.
Τι σημαίνει για τα παιδιά να μεγαλώνουν με εξουθενωμένους δασκάλους;
Πώς επηρεάζει τη δημόσια εκπαίδευση το κύμα «σιωπηλής παραίτησης»;
Μπορεί να υπάρξει ουσιαστική στήριξη – θεσμική, ψυχολογική και οικονομική;
Η εξουθένωση των εκπαιδευτικών δεν είναι καινούριο φαινόμενο. Ήδη από τη δεκαετία του ’90 υπήρχαν αναφορές σε «κουρασμένους δασκάλους» που πάλευαν με μεγάλα τμήματα και φτωχά σχολικά κτίρια. Όμως, η κλιμάκωση της γραφειοκρατίας και οι αλλεπάλληλες δυσμενείς εκπαιδευτικές αλλαγές των τελευταίων ετών έχουν επιδεινώσει δραματικά την κατάσταση.
Το ελληνικό σχολείο δεν κινδυνεύει μόνο από τις ελλείψεις σε υποδομές ή χρηματοδότηση. Κινδυνεύει, κυρίως, από την εξαντλημένη ψυχή των ανθρώπων του. Αν δεν στηριχθεί έμπρακτα ο εκπαιδευτικός, το όραμα μιας ποιοτικής, ισότιμης εκπαίδευσης θα παραμείνει κενό σύνθημα.
Ίσως ταιριάζει εδώ να θυμηθούμε τα λόγια του Νίκου Καζαντζάκη:
«Δάσκαλος είναι εκείνος που κρατάει το χέρι σου για λίγο, μα σου ανοίγει το μυαλό για πάντα.»
Το ερώτημα είναι: ποιος θα κρατήσει το χέρι των δασκάλων μας, πριν χαθούν οριστικά;
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Η πιο εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών στην Ελλάδα σε 2 ημέρες στα χέρια σου - Δίνεις από το σπίτι σου
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 18/12
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
