Χρήστος Κάτσικας Η πρόσφατη ανακοίνωση της ΕΛΜΕ Ημαθίας με αφορμή την απόπειρα ονοματοδοσίας ενός Γυμνασίου της περιοχής, δεν είναι απλώς μια τοπική διαμαρτυρία. Είναι κάτι πολύ περισσότερο: μία αντανάκλαση του τρόπου με τον οποίο η δημοκρατία, η μνήμη και η παιδεία τέμνονται και πολλές φορές συγκρούονται.
Η ουσία πίσω από το γεγονός
Το γεγονός είναι απλό στην περιγραφή του: βουλευτής και υφυπουργός παρεμβαίνει για να δοθεί το όνομα ενός εκλιπόντος εκπαιδευτικού σε σχολική μονάδα στην οποία είχε διατελέσει διευθυντής. Η ΕΛΜΕ δεν προσβάλλει τη μνήμη του ανθρώπου — αντίθετα, δείχνει σεβασμό. Όμως αναδεικνύει το μείζον: ποιος αποφασίζει; Με ποια κριτήρια; Ποιες είναι οι θεσμικές εγγυήσεις;
Και εδώ αγγίζουμε τον πυρήνα.
Η μνήμη ως κοινό αγαθό
Η ονοματοδοσία δεν είναι μια απλή γραφειοκρατική πράξη. Είναι η "έγγραφη ιστορία" της κοινότητας στους τοίχους της καθημερινότητάς της. Όταν δίνουμε το όνομα κάποιου σε ένα σχολείο, λέμε εμμέσως στους μαθητές: «αυτός ο άνθρωπος ενσαρκώνει αξίες που αξίζει να θυμάστε, να τιμάτε και ίσως να μιμηθείτε».
Η ΕΛΜΕ, με εξαιρετική παιδαγωγική ευαισθησία, υπενθυμίζει ότι η επιλογή αυτών των προσώπων πρέπει να γίνεται με εξαιρετική φειδώ, διαφάνεια και θεσμική νομιμότητα. Διότι αλλιώς:
Ο δημόσιος χώρος γίνεται λάφυρο προσωπικών ή κομματικών επιδιώξεων.
Η μνήμη γίνεται εργαλείο εξυπηρέτησης σκοπιμοτήτων.
Οι πραγματικά άξιοι μένουν συχνά στη σκιά.
Το διαχρονικό πρόβλημα των "παρεμβάσεων"
Η παρέμβαση βουλευτή δεν είναι μια λεπτομέρεια, είναι το σύμπτωμα. Το ελληνικό πολιτικό σύστημα, ακόμη και σήμερα, πολλές φορές συγχέει τη θεσμική ευθύνη με την προσωπική επιρροή. Αντί η εκπαιδευτική κοινότητα — δηλαδή οι δάσκαλοι, οι γονείς, οι μαθητές και η τοπική κοινωνία — να έχει τον πρώτο λόγο, εμφανίζονται "εξωτερικοί παίκτες" που είτε για ψήφους είτε για δημόσιες σχέσεις παρεμβαίνουν στον χώρο του σχολείου.
Η ΕΛΜΕ με τη θέση της δείχνει κάτι σπουδαίο: την ωριμότητα της εκπαιδευτικής κοινότητας να αυτοκαθορίζεται, να επιλέγει και να σέβεται τη συλλογική μνήμη.
Η ύπαρξη αυτής της ανακοίνωσης δείχνει ότι η εκπαιδευτική κοινότητα της Ημαθίας έχει βαθιά συνείδηση της θεσμικής της αποστολής. Δεν άφησε το θέμα να περάσει σιωπηλά. Υπερασπίζεται την παιδαγωγική αυτονομία, τον σεβασμό στη θεσμική τάξη και την ισοτιμία όλων των συναδέλφων που υπηρέτησαν με σεμνότητα χωρίς να επιζητούν δημόσιες τιμές.
Αυτή η στάση είναι ένα μάθημα δημοκρατίας και πολιτικής παιδείας — ίσως το σημαντικότερο μάθημα που προσφέρει σήμερα το δημόσιο σχολείο στην κοινωνία μας.
Το σχολείο δεν είναι ο τοίχος που κρεμάμε τιμητικές πινακίδες για πολιτικές σκοπιμότητες. Είναι ο ζωντανός οργανισμός που καλλιεργεί την κριτική σκέψη, την ισότητα και τη δημοκρατική ευθύνη. Και γι’ αυτό ακριβώς οι αποφάσεις που αφορούν τη μνήμη του ανήκουν πρώτα και κύρια στην ίδια την εκπαιδευτική του κοινότητα.
H Ανακοίνωση της ΕΛΜΕ Ημαθίας: Με αφορμή την ονοματοδοσία Γυμνασίου της Ημαθίας
Πληροφορηθήκαμε μέσω σχετικού Δελτίου Τύπου (!) την παρέμβαση τοπικού βουλευτή της Ν.Δ και υφυπουργού της κυβέρνησης προς την Υπουργό Παιδείας, ώστε να δοθεί το όνομα εκλιπόντος συναδέλφου και πρώην προϊσταμένου Β΄/θμιας σε Γυμνάσιο της περιοχής, στο οποίο διετέλεσε διευθυντής.
Σεβόμαστε την εκπαιδευτική προσφορά κάθε συναδέλφου και συναδέλφισσας και τη σφραγίδα που έχει αφήσει στις σχολικές μονάδες που έχει περάσει, είτε ως μάχιμος/η εκπαιδευτικός μέσα στις σχολικές αίθουσες, είτε ως διευθυντής/ντρια σχολικών μονάδων.
Ωστόσο, η ονοματοδοσία σχολικών μονάδων ακολουθεί συγκεκριμένους κανονισμούς που ελέγχει η ανάλογη επιτροπή και περιλαμβάνει πολλούς παράγοντες που υπερβαίνουν την προσωπική και κοινωνική προσφορά.
Ως βασικό κριτήριο ορίζεται η αδιαμφισβήτητη συμβολή του προσώπου όχι μόνο στην εκπαίδευση αλλά και στη ευρύτερη ιστορική - κοινωνική - πνευματική ζωή του τόπου, ιδιαίτερα δε της τοπικής κοινωνίας , όταν πρόκειται για σχολικές μονάδες τοπικών κοινοτήτων.
Από αυτή την άποψη ουσιαστικό και πρωταρχικό λόγο είχαν έως τώρα - και θα πρέπει να έχουν - όχι οι τοπικοί βουλευτές, αλλά η εκπαιδευτική κοινότητα και οι φορείς της τοπικής κοινωνίας χωρίς καμία άλλη παρέμβαση.
Ταυτόχρονα η ονοματοδοσία δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να "έχει σκιές" μικροκομματικού ή ψηφοθηρικού χαρακτήρα ή να αφήνει και την παραμικρή υπόνοια για κάτι τέτοιο.
Η συγκεκριμένη πρωτοβουλία και απόφαση αφήνει ερωτηματικά και ίσως "αδικεί" όλους και όλες εκείνους/ες τους/τις εκπαιδευτικούς που όλα τα προηγούμενα χρόνια έδωσαν πολλά στην τοπική κοινωνία σε όλους τους τομείς και απλά έπραξαν το καθήκον τους στηρίζοντας το δημόσιο σχολείο και τις μαθήτριες και τους μαθητές που φοιτούν σε αυτό .
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Φέτα: Η έξυπνη τεχνική που τη διατηρεί φρέσκια και νόστιμη για έναν μήνα
1750 νέοι εκπαιδευτικοί ξεκινούν έως 30/7 Ειδική Αγωγή, Σχολ. Ψυχολογία, Παιδαγωγική και Ηγεσία
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 29/7
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
