Το φαινόμενο της μισθολογικής καθήλωσης των εκπαιδευτικών στην Ελλάδα αποτελεί σύνθετο και πολυπαραγοντικό ζήτημα, το οποίο συνδέεται τόσο με μακροοικονομικούς περιορισμούς όσο και με πολιτικές επιλογές και αντιλήψεις για τη δημόσια εκπαίδευση και το ρόλο του εκπαιδευτικού.
Πρώτον, το ελληνικό κράτος αντιμετωπίζει διαχρονικά δημοσιονομικές πιέσεις, οι οποίες οξύνθηκαν μετά την οικονομική κρίση του 2009 και την εφαρμογή των μνημονίων. Στο πλαίσιο των πολιτικών λιτότητας, εφαρμόστηκαν οριζόντιες περικοπές στις αποδοχές των δημοσίων υπαλλήλων, με τους εκπαιδευτικούς να πλήττονται ιδιαίτερα, λόγω της πολυπληθούς παρουσίας τους και της χαμηλής πολιτικής προτεραιότητας της οποίας είναι αποδέκτες. Η επιλογή αυτή αντικατοπτρίζει μια νεοφιλελεύθερη προσέγγιση στη διαχείριση του δημόσιου τομέα, η οποία επιδιώκει τη μείωση του κόστους λειτουργίας του κράτους, ακόμη και σε βάρος κρίσιμων κοινωνικών αγαθών όπως η παιδεία.
Δεύτερον, η μισθολογική πολιτική αντικατοπτρίζει συχνά μια υποτίμηση του επαγγελματικού ρόλου του εκπαιδευτικού. Αν και διακηρυκτικά ο ρόλος του εκπαιδευτικού αναγνωρίζεται ως κομβικός για τη διαμόρφωση του ανθρώπινου κεφαλαίου και την κοινωνική συνοχή, στην πράξη παρατηρείται αδυναμία ή απροθυμία της πολιτείας να τον στηρίξει ουσιαστικά μέσω αξιοπρεπών αποδοχών, συνεχούς επιμόρφωσης και ευκαιριών επαγγελματικής εξέλιξης. Η απουσία ενός θεσμικά κατοχυρωμένου και λειτουργικού επαγγελματικού πλαισίου για τους εκπαιδευτικούς (και για τους διευθυντές σχολικών μονάδων) ενισχύει την ανασφάλεια και υποσκάπτει το ηθικό τους.
Τρίτον, η μισθολογική καθήλωση συνδέεται και με μια διαχρονική απουσία μακροπρόθεσμου σχεδιασμού στην εκπαιδευτική πολιτική. Η διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού της εκπαίδευσης γίνεται αποσπασματικά και συχνά υπό το πρίσμα συγκυριακών πολιτικών σκοπιμοτήτων. Η έλλειψη σταθερότητας και η εναλλαγή προτεραιοτήτων σε κάθε κυβερνητική θητεία δεν επιτρέπουν τη συγκρότηση μιας συνεκτικής στρατηγικής αναβάθμισης του εκπαιδευτικού επαγγέλματος, στην οποία οι αμοιβές θα εντάσσονταν ως μέρος μιας ευρύτερης πολιτικής ποιοτικής αναβάθμισης του εκπαιδευτικού έργου.
Τέλος, η στάση του κράτους ενδέχεται να αντανακλά και μια γενικότερη πολιτισμική στάση απέναντι στην εργασία στον δημόσιο τομέα, η οποία συχνά αντιμετωπίζεται ως "παρασιτική" ή "βολεμένη", γεγονός που τροφοδοτεί έναν δημόσιο λόγο απαξιωτικό και για τους εκπαιδευτικούς. Αυτό το στερεότυπο λειτουργεί ως άλλοθι για τη διατήρηση χαμηλών μισθών, με τη ρητορική του «δημοσιονομικού ρεαλισμού» να προτάσσεται ως δικαιολογία.
Συνεπώς, η μισθολογική καθήλωση των Ελλήνων εκπαιδευτικών δεν είναι απλώς αποτέλεσμα έλλειψης πόρων, αλλά και πολιτικής βούλησης και κυρίαρχων ιδεολογικών αναπαραστάσεων για τη θέση της εκπαίδευσης και των λειτουργών της στην ελληνική κοινωνία.
Δημήτρης Καλογιάννης, Φιλολόγος
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Black Friday σε μοριοδοτούμενα σεμινάρια και Πιστοποιήσεις Ξένων Γλωσσών για έξτρα 20 μόρια
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 24/11
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
