(Για την τελευταία εβδομάδα πριν τις εορτές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς)
Ένα αλλιώτικο κριτήριο Νεοελληνικής Γλώσσας Γ΄ Λυκείου με άρωμα…εορταστικό!
(Μια διδακτική πρόταση για τη εξακρίβωση της δυνατότητας των μαθητών να κατανοήσουν και να επεξεργαστούν ένα ηχογραφημένο κείμενο)
ΚΕΙΜΕΝΟ 1:
New year’s resolutions. Planning και project management- όροι αγγλικοί που αμφιβάλλω αν ταιριάζουν στη μεσογειακή ιδιοσυγκρασία μας. Ημερολογιακές σελίδες που γεμίζουν με σημειώσεις αλλά και λίστες, υπογραμμίσεις , αστεράκια, highlighted events. Με ένα στιλό στο χέρι ή ένα google calendar στο κινητό, τα στήθη φουσκώνουν με ελπίδα στη σκέψη ότι αυτή τη χρονιά «κάτι» ή και «όλα» θα αλλάξουν. Δίνουμε υποσχέσεις στον εαυτό μας για ταξίδια, εκδρομές , κιλά που πρέπει να εξαφανιστούν, χόμπι που περιμένουν να ξεσκονιστούν, συνδρομές σε γυμναστήρια, βιβλία, σειρές, ταινίες, ξεκαθαρίσματα. Είναι ωραίο πράγμα τα new year’s resolutions. Βασίζονται άλλωστε στην ψευδαίσθηση ότι μπορούμε να ελέγξουμε όσα πρόκειται να συμβούν μέσα στην επόμενη χρονιά. Η ιδέα ότι έχουμε τη δυνατότητα να κάνουμε τα πάντα αρκεί να το πάρουμε απόφαση λειτουργεί καθησυχαστικά για την ανθρώπινη ψυχούλα. Ακόμα και αν κατά βάθος ξέρουμε πολύ καλά ότι δεν μπορούμε να ελέγξουμε τίποτα απ’ ό,τι μέλλει να έρθει. Δεν είναι σε καμία περίπτωση μοιρολατρική η παραπάνω διαπίστωση. Δεν πιστεύω να είμαστε έρμαια κάποιας παράξενης δύναμης που αποφασίζει για εμάς. Ίσα ίσα, μπορούμε πάντα να επιλέξουμε τον τρόπο που θα αντιδράσουμε απέναντι στα χαρτιά που θα μας φανερώσει η ζωή την επόμενη στιγμή ή μέσα στη νέα χρονιά.
Γράφω όλα τα παραπάνω ούσα ο master and commander της οργάνωσης. Κάθε χρόνο τη ζωή μου πλαισιώνουν δύο ημερολογιακά σημειωματάρια – ένα της δουλειάς και ακόμα ένα της καθημερινότητας. Στο δεύτερο χωράνε εξορμήσεις και διακοπές, αγορές για το σπίτι, λίστα σούπερ μάρκετ, συναντήσεις με φίλους και αγαπημένους, επέτειοι, γενέθλια, ραντεβού με γιατρούς, υπενθυμίσεις… Σημειώνω και σβήνω με ηδονή τα tasks της ημέρας, της εβδομάδας, του μήνα. Τα «μπλοκάκια» μου με κάνουν να νιώθω δυνατή. Είναι συνοδοιπόροι μου σε όσα θεωρώ σημαντικό να γίνουν και πολλές φορές πιστεύω ότι χωρίς αυτά δε θα μπορούσα να τα καταφέρω. Σαν τα new year’s resolutions, μου χαρίζουν την ψευδαίσθηση ότι, αν βάλω τα πράγματα στη σειρά, θα γίνουν.
Είναι πολλές οι χρονιές που αποφάσισα δίπλα σε ένα χριστουγεννιάτικο δέντρο που αναβόσβηνε ότι ΑΥΤΗ ΤΗ ΧΡΟΝΙΑ τα πράγματα θα ήταν διαφορετικά. Τις περισσότερες φορές δεν κατάφερνα να τηρήσω υποσχέσεις που είχα δώσει στον εαυτό μου ή έμενα συνεπής σε αυτές μέχρι τις πρώτες ανοιξιάτικες ζέστες. Πότε, τελικά, αλλάζει κάτι στις ζωές μας; Ο μόνος τρόπος για να τηρήσεις όσα έθεσες ως στόχους είναι να έχεις φτάσει στο σημείο να μην μπορείς πλέον να κάνεις διαφορετικά. Να είναι δηλαδή για σένα μονόδρομος το να φροντίζεις, για παράδειγμα, την υγεία σου, την ψυχική σου ηρεμία, τις σχέσεις, την ευημερία σου. Αυτό που έχω διαπιστώσει είναι ότι συχνά δεν μπορείς να βιαστείς ούτε να πιέσεις κάποια πράγματα να γίνουν – ενίοτε πρέπει να ωριμάσουν οι συνθήκες ώστε να τηρήσεις μια απόφαση που πήρες για τον εαυτό σου. «Κάθε πράγμα στον καιρό του και ο κολιός τον Αύγουστο», έχει μαλλιάσει η γλώσσα των πρεσβυτέρων. Γι’ αυτό δε χρειάζεται να σκάσει κανείς με αποφάσεις για τη νέα χρονιά. Μόνο να μαθαίνει να στήνει αυτί και να ακούει καλύτερα τον εαυτό του και τις πραγματικές του ανάγκες, ώστε να πορεύεται με βάση αυτές.
Θέτις Πεχλιβανίδη, Vogue Greece, ένθετο εφ. Καθημερινή, 18/12/2023
ΚΕΙΜΕΝΟ 2:
Yποσχέσεις για τη νέα χρονιά (ελληνιστί…new year’s resolutions)
Παραμονές Χριστουγέννων, λίγο πριν την έλευση του 2023 και ο Τύπος βρίθει άρθρων και ιστοριών με σκέψεις και σχέδια των συντακτών τους για το νέο έτος. Κείμενα διανθισμένα με αμερικάνικους όρους όπως το new year’s resolutions (αλλιώς δε ήταν σύγχρονα!), καθρέφτες της ξενικής – ή τουλάχιστον της μη παραδοσιακής ελληνικής- κουλτούρας.
Κοινός τόπος όλων, η επιθυμία για στοχοθέτηση εν όψει του νέου έτους. Προσωπικά όνειρα που εκκρεμούν, συμπεριφορές και συνήθειες χρήζουσες βελτίωσης εκφράζονται, ίσως εν είδει δέσμευσης. (Μήπως η δημοσίευση ενός στόχου λειτουργεί ως εσωτερικός μοχλός πίεσης προς την υλοποίησή του;)
Κάπου μες σε όλες τις «λίστες ευχών-στόχων» αναζητώ έναν κοινωνικό προβληματισμό, μία εκ βάθους καρδίας ευχή για μία καλύτερη καθημερινότητα… για όλους! Ψάχνω αυτό το «εμείς» του Μακρυγιάννη μα κι αυτό χάθηκε μες στην αυτό-βελτίωση. « Μα αν βελτιωθεί ο καθένας μας ατομικά δε θα ωφεληθεί και το κοινωνικό σύνολο;» θα ρωτήσεις. Δεν ξέρω! Σίγουρα ήξεραν καλύτερα οι αρχαίοι Αθηναίοι⸱ οι οικίες τους ήταν λιτές αλλά τα δημόσια οικοδομήματα λαμπρά, η ιδιότητα του πολίτη προείχε αυτής του ιδιώτη.
Ίσως αν γινόμασταν λιγάκι «αρχαίοι» να είχαμε ακούσει τις κραυγές της γυναίκας του διπλανού σπιτιού ή να είχαμε παρατηρήσει τους μώλωπες στο πρόσωπο του παιδιού της γειτονιάς μας.
Επειδή η Αριστοτελική τελολογία συναντά τη χριστιανική παράδοση ως προς την προσδιορισμό του «εγώ» και την υλοποίηση του σκοπού ύπαρξής του μέσα από το κοινωνικό σύνολο (ο άνθρωπος άλλωστε πολιτικόν ζώον εστι) ή αλλιώς ως προς τη σχέση του προς τον πλησίον (αγάπα τον πλησίον σου ως σεαυτόν), εύχομαι το νέο έτος να μας βγάλει έξω από κάθε προσπάθεια αυτοπαρατήρησης και να μας εντάξει στην τροχιά του συνανθρώπου. Είθε να ζούμε για τον διπλανό μας, να γίνουμε ο διπλανός μας, η σκέψη και ενέργειά μας να δοθεί στην υπηρεσία του διπλανού μας⸱ τότε, εξ αυτομάτου, η αυτοβελτίωση θα έχει συντελεστεί.
Μίρκα Καμά, Υπό δημοσίευση…
Κείμενο 3 (Διδακτική πρόταση ένταξης ακουστικής δοκιμασίας)
Οι μαθητές ακούνε μέσα στην τάξη το διήγημα του Παύλου Νιρβάνα «Το μοιρασμένο φλουρί». Προτείνεται η ακρόαση να γίνει δύο φορές και οι μαθητές να κρατούν σημειώσεις ώστε να ανταποκριθούν στο Γ΄ ερώτημα.
https://www.youtube.com/watch?v=HKIq_DMMGQo
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
Θέμα Α
Α1. Πληροφορείστε έναν φίλο σας για το περιεχόμενο των δύο πρώτων παραγράφων του Κειμένου 1, συμπυκνώνοντάς το σε 80-90 λέξεις.
Μονάδες 20
Θέμα Β
Β1. Αφού μελετήσετε τις προτάσεις που ακολουθούν, να κρίνετε εάν το περιεχόμενό τους αντιστοιχεί στο Κείμενο 1, στο Κείμενο 2 ή και στα δύο παραθέτοντας τα αντίστοιχα χωρία.
| Κείμενο 1 | Κείμενο 2 | Κείμενα 1,2 | Χωρία |
α. Οι προγραμματισμοί ενόψει της νέας χρονιάς είναι μάλλον αταίριαστοι ως προς τον ελληνικό τρόπο ζωής |
|
|
|
|
β. Επαφίεται στον άνθρωπο το πώς θα χειριστεί όσα συναντήσει στο διάβα της ζωής του |
|
|
|
|
γ. Ο άνθρωπος συχνά περιορίζεται στα ατομικά του ενδιαφέροντα και δεν αφουγκράζεται τα προβλήματα των συνανθρώπων του |
|
|
|
|
δ. Ο Αριστοτέλης και η χριστιανική παράδοση αντιμετωπίζουν το άτομο όχι ως μονάδα αλλά ως μέλος ενός ευρύτερου κοινωνικού σώματος |
|
|
|
|
ε. Ο άνθρωπος καλείται να περιμένει την κατάλληλη στιγμή προκειμένου να υλοποιήσει κάποιον στόχο του |
|
|
|
|
Μονάδες 10
Β2. α. Προτείνετε δύο τίτλους για το πρώτο κείμενο, έναν κυριολεκτικό και έναν μεταφορικό (μονάδες 4) β. Ποια θέση υποστηρίζει η συντάκτρια του δεύτερου κειμένου; (μονάδες 2). Παρουσιάστε δύο μέσα τα οποία μεταχειρίζεται προκειμένου να πείσει για την ορθότητά της (μονάδες 4)
Μονάδες 10
Β3. Ποιες γλωσσικές/υφολογικές επιλογές εντοπίζετε στα υπογραμμισμένα χωρία που ακολουθούν; (μονάδες 6) Πώς λειτουργούν μέσα στα κείμενα σε σχέση με τον σκοπό των συντακτριών τους; (μονάδες 9)
α) ΑΥΤΗ ΤΗ ΧΡΟΝΙΑ τα πράγματα θα ήταν διαφορετικά. Κείμενο 1
β) «Κάθε πράγμα στον καιρό του και ο κολιός τον Αύγουστο», έχει μαλλιάσει η γλώσσα των πρεσβυτέρων. Κείμενο 1
γ) Yποσχέσεις για τη νέα χρονιά (ελληνιστί…new year’s resolutions) Κείμενο 2
Μονάδες 15
Θέμα Γ
Μετά την προσεκτική ακρόαση του διηγήματος του Παύλου Νιρβάνα και βάσει των σημειώσεων που κρατήσατε, ποιον προβληματισμό νομίζετε πως θέτει το κείμενο; Δικαιολογήστε την απάντησή σας σε στοιχεία του ηχητικού κειμένου. Θεωρείτε πως ο σύγχρονος άνθρωπος έχει παρόμοιους προβληματισμούς;
(Με το λογοτεχνικό ψευδώνυμο Παύλος Νιρβάνας είναι γνωστός ο λογοτέχνης Πέτρος Κ. Αποστολίδης. Ο πατέρας του, έμπορος Κωνσταντίνος Αποστόλου Κουμιώτης, ήταν από τη Σκόπελο και η μητέρα του, Μαριέττα Ιωάννου Ράλλη, από τη Χίο. Γεννήθηκε στη Μαριούπολη της Ρωσίας το 1866 και πέθανε στην Αθήνα στις 28 Νοεμβρίου 1937)
Μονάδες 15
Θέμα Δ
Το 2022 εκπνέει και πλήθος σκέψεων κατακλύζουν κάθε άνθρωπο. Ποιες στιγμές του τρέχοντος ακόμα έτους θέλετε να κρατήσετε για πάντα στη μνήμη σας και ποιες να αποβάλετε; Γιατί; Αν μπορούσατε να σχεδιάσετε το 2023, πώς θα ήταν αυτό; Συντάξτε ένα κείμενο 350-400 λέξεων που θα αναρτήσετε στο προσωπικό σας ιστολόγιο.
Μονάδες 30
* Μίρκα Καμά, Κλασική Φιλόλογος - Καθηγήτρια 2ου ΓΕΛ Νεάπολης Θεσσαλονίκης / Μεταπτυχιακός τίτλος στη Γλωσσοδιδακτική / Καθηγήτρια Μουσικής - πιάνου / Κριτής εργασιών σε εκπαιδευτικά συνέδρια / Εκπαιδευτής Ενηλίκων / Eπιμόρφωση στη «Μουσικοκινητική αγωγή» στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 14/12
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
