Νίκος Τσούλιας Οι νέες τεχνολογίες διαμορφώνουν όλο και πιο νέα στρώματα στην ψηφιακή και εικονική πραγματικότητα. Η 4η Βιομηχανική Επανάσταση – η Ψηφιακή Επανάσταση (Digital Revolution) – είναι ήδη παρούσα και η εκπαίδευση είναι ίσως ο θεσμός με την πιο επείγουσα ανάγκη προσαρμογής στη νέα πραγματικότητα. Γιατί είναι θεσμός που απευθύνεται στις επόμενες δεκαετίες, που ετοιμάζει πολίτες και κοινωνίες των αυριανών εποχών.
Είναι όμως έτοιμα το σχολείο και το πανεπιστήμιο να ανταποκριθούν στα τόσο απαιτητικά και ρηξικέλευθα μηνύματα των καιρών μας; Και προς τούτο, ποια είναι η σχέση των εκπαιδευτικών με την ψηφιακή πραγματικότητα, που ήδη διανύει τις πρώτες της δεκαετίες, και τι σχεδιάζει η πολιτεία;
Δυστυχώς η κυβέρνηση της Ν.Δ. και η ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας δεν έχουν καμιά σχετική αγωνία. Δεν έχουν κάνει – και ούτε καν το σκέφτονται – μια έρευνα για το ποια είναι η σχέση των εκπαιδευτικών με τις νέες τεχνολογίες, για να μπορούν στη συνέχεια να διαμορφώσουν προγράμματα επιστημονικής κατάρτισής τους και συνεχιζόμενης επιμόρφωσής τους. Στο Ταμείο Ανάκαμψης δεν γίνεται καμιά αναφορά για το μείζον αυτό πρόβλημα.
Δεν έχουν προγραμματιστεί εθνικοί πόροι ούτε γίνεται κάποια σχετική πολιτική και προγραμματική αναφορά. Δεν είναι επίσης τυχαίο ότι στο σχεδιασμό του Υπουργείου Παιδείας για τα πανεπιστήμια δεν θίγεται καν το όλο θέμα. Αλλά αν το πανεπιστήμιο δεν συνεργήσει στον ψηφιακό μετασχηματισμό των άλλων βαθμίδων της εκπαίδευσης, τότε ποιος άλλος επιστημονικός θεσμός μπορεί; Στο σχετικό ερώτημα, που ετέθη στην Υπουργό Παιδείας σε μια τηλεδιάσκεψή της με τον Τομέα Παιδείας του Κινήματος Αλλαγής, η απάντηση ήταν «λέξεις, η μια πίσω από την άλλη», χωρίς κανένα σημασιολογικό περιεχόμενο…
Είναι τόσο «νυχτωμένη» η ηγεσία του Υπουργείου, που όχι μόνο δεν ανταποκρίνεται στις νέες προκλήσεις, αλλά και στα διαχειριστικά και κρίσιμα ζητήματα είναι απούσα. Ποτέ δεν την απασχόλησε το μείζον εκπαιδευτικό πρόβλημα του «μαθησιακού / μορφωτικού κενού», που προέκυψε από την δίχρονη θεσμική υποκεπαίδευση. Ακόμα και στην μακρά περίοδο της πανδημίας, οι εκπαιδευτικοί μόνοι τους έλυσαν, στο βαθμό που μπορούσαν τα προβλήματα, για την ελλειμματική ούτως ή άλλως εξ αποστάσεως διδασκαλία.
Μια πρόχειρη αποτίμηση της σχέσης των εκπαιδευτικών με την ψηφιακή πραγματικότητα θα μας οδηγήσει σε ένα ευρύ φάσμα. Οι γνώσεις και οι δεξιότητες, οι στάσεις και οι συμπεριφορές των εκπαιδευτικών προσομοιάζουν σε μια βεντάλια, όπου η μια άκρη της είναι η σχεδόν ψηφιακή αγραμματοσύνη – αφού ακόμα και τα σχετικά κείμενα πολλών εκπαιδευτικών είναι χειρόγραφα σε χαρτί – και η άλλη άκρη είναι η συνεχής αναπροσαρμογή των πιο ανήσυχων εκπαιδευτικών στα όλο και πιο νέα σχετικά δημιουργήματα.
Εκ των πραγμάτων και σε γενικές γραμμές, οι νέοι εκπαιδευτικοί και οι των θετικών επιστημών εκπαιδευτικοί είναι πιο κοντά στον ψηφιόκοσμο σε σχέση με τους υπόλοιπουςˑ χωρίς αυτό βέβαια να σημαίνει ότι έχει κατακτηθεί ένα ισχυρό πεδίο των απαραίτητων αλλαγών.
Ας δούμε όμως τη γενική εικόνα μιας σχετικής έρευνας που πραγματοποίησε το «Κοινωνικό Πολύκεντρο της ΑΔΕΔΥ (2021), με την επιστημονική ευθύνη του Γ. Παναγιωτόπουλου και με τίτλο. «4η Βιομηχανική Επανάσταση: Η πρόκληση της διαχείρισης των νέων συνθηκών από τους ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣ».
«Η πλειονότητα των συμμετεχόντων (56,5%) δεν έχουν παρακολουθήσει ποτέ μάθημα ή μαθήματα σχετικό ή σχετικά με την Τεχνολογία και την 4η Βιομηχανική Επανάσταση, ενώ το υπόλοιπο (43,5%) είτε έχει παρακολουθήσει μαθήματα κατά τη διάρκεια των μεταπτυχιακών σπουδών τους (23,1%) είτε έχει παρακολουθήσει με τη μορφή σεμιναρίων από επίσημους εκπαιδευτικούς φορείς (π.χ. ΠΕΚΕΣ) (5,4%), είτε γνωρίζει μέσω του διαδικτύου και μέσω της συμμετοχής τους σε επιμορφωτικά σεμινάρια (6,5%), είτε κατά τη διάρκεια των βασικών σπουδών τους (3,9%) ή κατά τη διάρκεια της μετεκπαίδευσης (1,1%)».
Τα στοιχεία είναι απογοητευτικά. Το συνολικό ποσοστό των εκπαιδευτικών, που έχουν μια κάποια σχέση με την Education 4.0 και το οποίο έχει διαμορφωθεί με την ευθύνη της πολιτείας (ΠΕΚΕΣ, επιμορφωτικά σεμινάρια, βασικές σπουδές, μετεκπαίδευση) είναι περίπου 17%! Τέλμα. Το ψηφιακό μέλλον της εκπαίδευσης είναι στομωμένο, γιατί η κυβέρνηση δεν έχει σχέδιο και προγραμματισμό αλλά μόνο επικοινωνιακούς βερμπαλισμούς και ανέξοδες ρητορείες.
Υ.Γ. Θα συνεχίσουμε σε αυτό το τόσο σημαντικό θέμα.
Γραμματέας του Τομέα Παιδείας του Κινήματος Αλλαγής
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Νέο Προσκλητήριο Προσλήψεων Εκπαιδευτών Ενηλίκων: Αφορά όλα τα πτυχία ΑΕΙ-ΤΕΙ - Πιστοποιηθείτε άμεσα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 1/10
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
