Μαρία Δούση Η ηλιακή ενέργεια στην Ισπανία έχει φτάσει σε επίπεδα που πλέον γυρίζουν εναντίον των ίδιων των παραγωγών. Η υπερπαραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας ρίχνει τις τιμές τόσο χαμηλά, που καθιστά την εκμετάλλευση πολλών μονάδων ασύμφορη, δημιουργώντας ένα παράδοξο δίλημμα για τους ιδιοκτήτες τους.
Η χώρα πρωτοστατεί στην ηλιακή ενέργεια χάρη στην άφθονη ηλιοφάνεια και τις πολιτικές που ευνοούν τις ανανεώσιμες πηγές. Ωστόσο, η εκρηκτική αύξηση της παραγωγής έχει υπερβεί κατά πολύ τη ζήτηση, προκαλώντας πίεση στις τιμές και στα κέρδη των παραγωγών.
Ορισμένοι ιδιοκτήτες δυσκολεύονται να πουλήσουν φωτοβολταϊκά πάρκα, των οποίων οι αποτιμήσεις έχουν καταρρεύσει. Στελέχη της αγοράς μιλούν για «κορεσμό» της ηλιακής ενέργειας στην Ισπανία, σε αντίθεση με χώρες όπως η Κίνα, η Ινδία, τα κράτη του Κόλπου και ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες, όπου η κατασκευή νέων φωτοβολταϊκών συνεχίζεται με ρυθμούς ιλιγγιώδεις.
Πολλοί παραγωγοί στρέφονται πλέον στις μπαταρίες αποθήκευσης ενέργειας, οι οποίες μπορούν να «σώσουν» μη κερδοφόρα έργα, επιτρέποντας την αποθήκευση ενέργειας όταν οι τιμές είναι χαμηλές και την πώλησή της στις ώρες υψηλής ζήτησης.
Η αποτίμηση ενός φωτοβολταϊκού πάρκου υπολογιζόταν κατά μέσο όρο σε 916.000 ευρώ ανά μεγαβάτ στις αρχές του 2024, αλλά πλέον η αξία τους έχει υποχωρήσει στα 648.000 ευρώ ανά μεγαβάτ.
Η περίοδος 2022-2024 χαρακτηρίστηκε από έντονες συγχωνεύσεις και εξαγορές στο ισπανικό ηλιακό τοπίο. Σήμερα, όμως, οι πωλητές αναγκάζονται να «ξεφορτωθούν» τα πιο αδύναμα πάρκα για να κλείσουν συμφωνίες.
Όπως αναφέρουν οι αναλυτές: «Είναι διατεθειμένοι να θυσιάσουν μέρος του χαρτοφυλακίου για να προχωρήσει το υπόλοιπο».
Ενώ το φθηνό ρεύμα ευνοεί τους καταναλωτές, η κατάσταση είναι δυσχερής για τα έργα «ready-to-build», όπου δηλαδή η γη, οι άδειες και η πρόσβαση στο δίκτυο είναι έτοιμα, αλλά η κατασκευή δεν έχει ξεκινήσει.
Ανώτερο στέλεχος εταιρείας που διαχειρίζεται ισπανικά φωτοβολταϊκά δήλωσε: «Η αγορά είναι πλημμυρισμένη από έργα έτοιμα για κατασκευή που οι developers θέλουν να πουλήσουν, επειδή πλέον δεν είναι συμφέροντα με βάση τις τρέχουσες συνθήκες».
Κάποια έργα προσφέρονταν προς πώληση ακόμη και για μόλις 1 ευρώ, ανέφερε το ίδιο στέλεχος στους Financial Times, περιγράφοντας την απελπισία των developers να αποφύγουν περαιτέρω δαπάνες και πιθανές κυβερνητικές κυρώσεις για τη μη υλοποίηση των σχεδίων.
Τα λιγότερο ελκυστικά έργα ready-to-build βρίσκονται συχνά μακριά από κόμβους του ηλεκτρικού δικτύου, απαιτώντας ακριβές επενδύσεις σε γραμμές μεταφοράς.
Με την ύφεση στον ηλιακό κλάδο να συνεχίζεται, ορισμένες ισπανικές εταιρείες πωλούν υπάρχοντα πάρκα σε ξένους επενδυτές. Ο ενεργειακός όμιλος Endesa πούλησε ποσοστά 50% σε δύο χαρτοφυλάκια ηλιακής ενέργειας έναντι συνολικού ποσού 1 δισ. ευρώ στη Masdar, την κρατική εταιρεία καθαρής ενέργειας των ΗΑΕ.
Η κυβέρνηση Σάντσεθ υποστηρίζει ότι η φθηνή ηλεκτρική ενέργεια είναι θετικό στοιχείο και ήδη προσελκύει νέες βιομηχανικές επενδύσεις που ενισχύουν την οικονομία.
Ωστόσο, οι χαμηλές τιμές αποδεικνύονται επώδυνες για τους παραγωγούς. Όταν οι τιμές γίνονται αρνητικές —δηλαδή όταν η ζήτηση δεν απορροφά την παραγωγή— οι παραγωγοί είτε πληρώνουν πελάτες χονδρικής για να απορροφήσουν το πλεόνασμα είτε διακόπτουν την παραγωγή. Φέτος, στην Ισπανία καταγράφηκαν περισσότερες από 500 ώρες με αρνητικές τιμές.
Πολλοί παραγωγοί προστατεύονται μέσω μακροχρόνιων συμβολαίων αγοράς ενέργειας (PPAs), που συνάπτουν με εταιρείες για 10-20 χρόνια. Τον περασμένο μήνα, η Zelestra υπέγραψε δύο PPAs με τη Microsoft στην Αραγονία, όπου ο τεχνολογικός όμιλος σχεδιάζει κέντρα δεδομένων.
Όμως οι αρνητικές τιμές αρχίζουν να επηρεάζουν και την αγορά PPAs, μειώνοντας τις τιμές των συμβολαίων. «Αυτό έχει μειώσει δραματικά τον αριθμό των PPAs που υπογράφονται και σημαίνει ότι η πλειονότητα των ηλιακών έργων δεν είναι πλέον βιώσιμη, εκτός αν αποκτήσουν υβριδικό χαρακτήρα με μπαταρίες αποθήκευσης που επιτρέπει στους παραγωγούς να αποθηκεύουν ενέργεια όταν οι τιμές πέφτουν κατά τη διάρκεια της ημέρας και να την πωλούν το βράδυ, όταν η ζήτηση και οι τιμές είναι υψηλότερες».
Η αποθήκευση, που θα έπρεπε να αποτελεί φυσική λύση, δεν αναπτύσσεται όμως με τον απαιτούμενο ρυθμό. Μετά το πανεθνικό μπλακάουτ του Απριλίου, η κυβέρνηση πήρε μέτρα τον Νοέμβριο για την άρση ρυθμιστικών εμποδίων στην εγκατάσταση μπαταριών. Βασικότερο, καταργήθηκε η απαίτηση νέας μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων για την προσθήκη μπαταριών σε ήδη υφιστάμενα πάρκα.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Η πιο εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών στην Ελλάδα σε 2 ημέρες στα χέρια σου - Δίνεις από το σπίτι σου
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 29/12
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
