O Guy Debord, η κοινωνία του Θεάματος και το φαινόμενο Grillo

O Guy Debord, η κοινωνία του Θεάματος και ο Grillo

 

 

4.

Το θέαμα δεν είναι σύνολο εικόνων, αλλά κοινωνική σχέση ανάμεσα σε πρόσωπα, διαμεσολαβούμενη από τις εικόνες.

 

8.

Δεν μπορούμε να αντιπαραθέσουμε αφηρημένα το θέαμα στην πραγματική κοινωνική δραστηριότητα· ο διχασμός αυτός είναι κι ίδιος διχασμένος. Το θέαμα, που αντιστρέφει το πραγματικό, είναι προϊόν πραγματικό. Ταυτόχρονα, η παρατήρηση του θεάματος κατακυριεύει υλικά τη βιωμένη πραγματικότητα, η οποία αναπλάθει μέσα της τη θεαματική τάξη πραγμάτων, επιδοκιμάζοντάς την. Η αντικειμενική πραγματικότητα παρευρίσκεται και στις δύο πλευρές. Κάθε έννοια που ορίζεται με τον τρόπο αυτό, έχει σα βάση της μόνο το πέρασμά της στο αντίθετό της: η πραγματικότητα αναδύεται μες στο θέαμα, το δε θέαμα είναι πραγματικό. Η αμοιβαία αυτή αλλοτρίωση είναι η ουσία και συνάμα το στήριγμα της υπάρχουσας κοινωνίας.

 

9.

Μέσα στον αντεστραμμένο, στην πραγματικότητα, κόσμο, το αληθινό είναι μια στιγμή του ψεύτικου.

 

12.

Το θέαμα παρουσιάζεται σα μια τεράστια θετικότητα, αδιαφιλονίκητη κι απρόσιτη. Δε λέει τίποτα περισσότερο από ότι "αυτό που φαίνεται είναι καλό, αυτό που είναι καλό φαίνεται." Η στάση που απαιτεί, αξιωματικά, είναι τούτη η παθητική αποδοχή, που την έχει κιόλας κατακτήσει στην πραγματικότητα, με τον τρόπο του να εμφανίζεται δίχως αντίλογο με το μονοπώλιο της εμφάνισης που κατέχει.

 

14.

Η κοινωνία που στηρίζεται στη σύγχρονη βιομηχανία δεν είναι συμπτωματικά ή επιδερμικά θεαματική, είναι κατ' ουσίαν θεαματιστική. Μες στο θέαμα, εικόνα της κρατούσας οικονομίας, ο στόχος δεν είναι τίποτα, η ανάπτυξη είναι το παν. Το θέαμα δεν θέλει να καταλήξει σε τίποτ' άλλο πέρα από τον ίδιο του τον εαυτό.

 

16.

Το θέαμα υποτάσσει τους ζωντανούς ανθρώπους, στον βαθμό που τους έχει πλήρως υποτάξει η οικονομία. Δεν είναι τίποτα άλλο από την οικονομία που αναπτύσσεται για τον εαυτό της. Είναι το πιστό εξ ανακλάσεως είδωλο της παραγωγής των πραγμάτων, κι ο παραπειστικός εξαντικειμενισμός των παραγωγών.

 

21.

Στο μέτρο που η κοινωνία ονειρεύεται την αναγκαιότητα, γίνεται αναγκαίο το όνειρο. Το θέαμα είναι ο εφιάλτης της αλυσοδεμένης σύγχρονης κοινωνίας, που σε τελευταία ανάλυση εκφράζει μόνο την επιθυμία της να κοιμηθεί. Το θέαμα είναι ο φύλακας του ύπνου αυτού.

 

24.

Το θέαμα είναι η αγόρευση της τωρινής τάξης πραγμάτων με θέμα τον ίδιο της τον εαυτό, που δεν επιτρέπει παρέμβαση, ο εγκωμιαστικός της μονόλογος. Είναι η αυτοπροσωγραφία της εξουσίας, την εποχή που αυτή διαχειρίζεται κατά τρόπο ολοκληρωτικό τις συνθήκες ύπαρξης. Η φετιχιστική εμφάνιση καθαρής αντικειμενικότητας στις θεαματικές σχέσεις, κρύβει τον χαρακτήρα τους σαν σχέσεων ανάμεσα σε ανθρώπους κι ανάμεσα σε τάξεις: μια δεύτερη φύση φαίνεται πως κυριαρχεί με τους αδυσώπητους νόμους της το περιβάλλον μας. Το θέαμα, όμως, δεν είναι το αναγκαίο αυτό προϊόν της τεχνικής ανάπτυξης η οποία αντικρίζεται σαν φυσική ανάπτυξη. Η κοινωνία του θεάματος είναι, απεναντίας, η μορφή που διαλέγει εκείνη το τεχνικό της περιεχόμενο. Αν το θέαμα, παρμένο με την στενή έννοια των "μέσων μαζικής επικοινωνίας", που αποτελούν την εντυπωσιακότερη επιφανειακή του έκφανση, μπορεί να φανεί ότι κυριεύει την κοινωνία σαν μια απλή χρήση οργάνων, θα πρέπει να συμπληρώσουμε ότι η χρήση αυτή δεν είναι στην πραγματικότητα διόλου ουδέτερη, αλλά είναι η χρήση που προσιδιάζει στη συνολική αυτοκίνηση της κοινωνίας. Αν οι κοινωνικές ανάγκες της εποχής κατά την οποία αναπτύσσονται τέτοιου είδους τεχνικές δεν μπορούν να βρουν ικανοποίηση παρά μόνο με τη διαμεσολάβηση των τεχνικών αυτών, αν η διοίκηση της κοινωνίας αυτής καθώς κι όλες οι επαφές μεταξύ των ανθρώπων δεν μπορούν πια να διενεργηθούν παρά μόνο με ενδιάμεσο την ισχύ αυτής της αυτοστιγμεί γενόμενης επικοινωνίας, ο λόγος για τούτο είναι ότι η "επικοινωνία" αυτή είναι ουσιαστικά μονόπλευρη· για τούτο, η συγκέντρωσή της, φτάνει να συσσωρεύει στα χέρια της διοίκησης του υπάρχοντος συστήματος τα μέσα που της επιτρέπουν να εξακολουθήσει την καθορισμένη αυτή διοίκηση. Το γενικευμένο σχίσμα του θεάματος είναι αξεχώριστο από το σύγχρονο κράτος, δηλαδή από τη γενική μορφή του σχίσματος μες στην κοινωνία, προϊόν του καταμερισμού της κοινωνικής εργασίας και όργανο της ταξικής κυριαρχίας.

 

26.

Με τον γενικευμένο διαχωρισμό του εργαζόμενου από το προϊόν του, χάνονται κάθε ενιαία αντίληψη της ολοκληρωμένης δραστηριότητας και κάθε άμεση προσωπική επικοινωνία των παραγωγών μεταξύ τους. Ακολουθώντας την πρόοδο της συσσώρευσης των διαχωρισμένων προϊόντων, και της συγκέντρωσης της παραγωγικής διαδικασίας, η ενότητα και η επικοινωνία γίνονται η αποκλειστική χαρακτηριστική ιδιότητα της διεύθυνσης του συστήματος. Η τελική επιτυχία του οικονομικού συστήματος του διαχωρισμού είναι η προλεταριοποίηση του κόσμου.

 

28.

Το οικονομικό σύστημα, που θεμελιώνεται στην απομόνωση, είναι μια κυκλική παραγωγή της απομόνωσης. Η απομόνωση είναι το θεμέλιο της τεχνικής, κι η τεχνική διαδικασία απομονώνει κι αυτή με τη σειρά της. Από το αυτοκίνητο μέχρι την τηλεόραση, όλα τα αγαθά που επιλέγει το θεαματικό σύστημα είναι και τα όπλα του, που τα χρησιμοποιεί για να ενισχύσει αδιάκοπα και τις συνθήκες απομόνωσης των "μοναχικών πληθών". Το θέαμα ξανασυναντά ολοένα και πιο χειροπιαστά τις προϋποθέσεις του.

 

30.

Η αλλοτρίωση του θεατή προς όφελος του παρατηρούμενου αντικειμένου (που είναι το αποτέλεσμα της ασύνειδης δραστηριότητας του θεατή) εκφράζεται με τον ακόλουθο τρόπο: όσο πιο πολύ παρατηρεί, τόσο πιο λίγο ζει. Όσο πιο πολύ δέχεται ν' αναγνωρίσει τον εαυτό του μες στις κυρίαρχες εικόνες της ανάγκης, τόσο πιο λίγο καταλαβαίνει την ύπαρξή του και την επιθυμία του. Η εξωτερικότητα του θεάματος σε σχέση με τον άνθρωπο που ενεργεί, φαίνεται από το ότι οι κινήσεις του ανθρώπου δεν ανήκουν πια σ' αυτόν, μα σ' έναν άλλον που του τις αναπαριστά. Ο θεατής δεν αισθάνεται πουθενά σαν το σπίτι του, γιατί το θέαμα είναι παντού.

 

33.

Ο άνθρωπος, που έχει διαχωριστεί από το προϊόν του, ολοένα και πιο δραστήρια παράγει αυτός ο ίδιος τις λεπτομέρειες του κόσμου του, κι έτσι βρίσκει τον εαυτό του ολοένα και πιο διαχωρισμένον από τον κόσμο του. Όσο πιο πολύ η ζωή του είναι τώρα προϊόν του, τόσο πιο πολύ είναι εκείνος διαχωρισμένος από τη ζωή του.

 

34.

Το θέαμα είναι το κεφάλαιο που 'χει φτάσει σε τέτοιο βαθμό συσσώρευσης, ώστε να γίνει εικόνα.

 

Αναδημοσίευση απο  Leninreloaded.blogspot.gr