Μαρία Δούση Η αγορά εισέρχεται σε μια ριζικά διαφορετική πραγματικότητα από την 1η Δεκεμβρίου, καθώς το σύστημα πληρωμών IRIS γίνεται υποχρεωτικό για όλες τις επιχειρήσεις λιανικής – από το συνοικιακό παντοπωλείο μέχρι τις μεγάλες αλυσίδες. Το νέο πλαίσιο ενώνει POS, ταμειακές μηχανές και ΑΑΔΕ σε ένα ενιαίο περιβάλλον, με στόχο διαφάνεια και άμεση έκδοση αποδείξεων.
Για τους καταναλωτές, η αλλαγή μεταφράζεται σε πιο γρήγορες, άμεσες και απλές συναλλαγές. Για τους επαγγελματίες, όμως, σηματοδοτεί μια περίοδο έντονης προσαρμογής, με αυξημένες απαιτήσεις, αυστηρές διασταυρώσεις και σημαντικό οικονομικό βάρος.
Με υψηλή χρήση αλλά χαμηλή ετοιμότητα η αγορά
Παρότι το IRIS χρησιμοποιείται ήδη από 4,1 εκατομμύρια πολίτες και περισσότερους από μισό εκατομμύριο επαγγελματίες, η αγορά εμφανίζεται διστακτική. Τα τεχνικά προβλήματα του προηγούμενου μήνα δημιούργησαν καθυστερήσεις και ανάγκη για παρατάσεις, καθώς χιλιάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις δεν έχουν ολοκληρώσει τις απαραίτητες αναβαθμίσεις.
Η ΑΑΔΕ έχει πλέον διαμορφώσει το πλήρες πλαίσιο των Instant Payments: κάθε συναλλαγή – είτε με κάρτα είτε με IRIS – πρέπει να «περνά» αυτόματα από το ταμειακό σύστημα και να εκδίδεται απόδειξη σε πραγματικό χρόνο.
Το υπουργείο Οικονομικών καθησυχάζει ότι στην εκκίνηση του μέτρου θα δοθεί περίοδος συστάσεων, όχι κυρώσεων, ειδικά σε περιπτώσεις τεχνικών δυσλειτουργιών που δεν οφείλονται στην επιχείρηση.
Παρόλα αυτά, ο φόβος της αγοράς είναι υπαρκτός: μια αστοχία στις διασυνδέσεις POS–ταμειακής–Taxisnet μπορεί να καταγράψει λανθασμένα στοιχεία και να οδηγήσει σε άδικες χρεώσεις.
Βαριά πρόστιμα για όσους δεν προσαρμοστούν
Το νέο καθεστώς προβλέπει σημαντικές κυρώσεις για τις επιχειρήσεις που δεν θα συμμορφωθούν:
- 10.000 ευρώ πρόστιμο για απλογραφικά βιβλία
- 20.000 ευρώ για διπλογραφικά
- Μειωμένα στο 50% σε μικρούς οικισμούς έως 500 κατοίκους και νησιά κάτω των 3.100 κατοίκων
Ακόμη και οι πάροχοι POS μπαίνουν στο στόχαστρο, με πρόστιμα από 100.000 έως 300.000 ευρώ, ενώ η μη αναβάθμιση ενός μόνο τερματικού επιφέρει πρόστιμο 500 ευρώ ανά συσκευή.
Το κόστος της ψηφιακής μετάβασης «καίει» τις μικρομεσαίες
Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις καλούνται να επωμιστούν ένα σημαντικό οικονομικό βάρος:
- έως 1.500 ευρώ μόνο για αναβαθμίσεις POS και ταμειακών
- συνολικό κόστος ψηφιακής συμμόρφωσης που μπορεί να φτάσει 6.000–8.000 ευρώ ετησίως, σύμφωνα με επαγγελματικούς φορείς
Για πολλές επιχειρήσεις, το κόστος αυτό αποτελεί άλλο ένα εμπόδιο σε μία ήδη δύσκολη περίοδο.
Παρά τις δυσκολίες, η χρήση ηλεκτρονικών πληρωμών είναι πλέον κανόνας. Οι ενεργές κάρτες στην Ελλάδα φτάνουν τα 21,6 εκατομμύρια, ενώ η μέση αξία συναλλαγής έχει πέσει στα 43 ευρώ, δείχνοντας πως οι πολίτες χρησιμοποιούν κάρτες και IRIS ακόμη και για αγορές μικρής αξίας.
Το IRIS αναμένεται να επεκταθεί και εκτός συνόρων: από τα μέσα του 2026 το σύστημα θα λειτουργεί σε Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία, Σκανδιναβία και Πολωνία μέσω του EuroPA, επιτρέποντας άμεσες μεταφορές χρημάτων σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ChatGpt για όλους: Παρέχεται σε 100.000 υποψήφιους πανελλαδικά ως 20/11
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 20/11
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
