Πέρα από τα εγκαύματα και τη γήρανση του δέρματος, η υπεριώδης ακτινοβολία του ήλιου έχει και έναν λιγότερο γνωστό, αλλά εξίσου ανησυχητικό στόχο: τα μάτια μας. Ανάμεσα στις παθήσεις που σχετίζονται με την έκθεση στον ήλιο συγκαταλέγεται και το πτερύγιο, μια καλοήθης αλλοίωση της επιφάνειας του ματιού, που ωστόσο μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρή δυσφορία και προβλήματα στην όραση.
Παρότι έχει καθιερωθεί με την ονομασία «μάτι του σέρφερ», το πτερύγιο δεν αφορά αποκλειστικά τους λάτρεις των κυμάτων. Εμφανίζεται συχνά σε άτομα που περνούν μεγάλο μέρος της ημέρας σε εξωτερικούς χώρους, εκτεθειμένα στον ήλιο, τη σκόνη και τον αέρα — ακόμη κι αν δεν έχουν δει ποτέ… σανίδα. «Το πτερύγιο είναι μία καλοήθης κατάσταση, που όμως μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στην όραση. Είναι ένας τριγωνικής μορφής (σαν πτερύγιο) ιστός, που αναπτύσσεται πάνω στον επιπεφυκότα του ματιού»,
εξηγεί στο topontiki.gr ο δρ Αναστάσιος-Ι. Κανελλόπουλος, Χειρουργός Οφθαλμίατρος και καθηγητής Οφθαλμολογίας στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης.
«Ο επιπεφυκώς είναι η διαφανής μεμβράνη που επενδύει εσωτερικά την επιφάνεια των βλεφάρων και καλύπτει την πρόσθια επιφάνεια του οφθαλμικού βολβού, μέχρι το όριο του κερατοειδούς χιτώνα. Το πτερύγιο είναι ουσιαστικά μία καλοήθης υπερπλασία του επιπεφυκότα», προσθέτει.
Η έκθεση στον ήλιο και άλλοι παράγοντες κινδύνου
Η επιστημονική τεκμηρίωση είναι σαφής: η χρόνια έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία (UV) αποτελεί τον κύριο υπεύθυνο για την εμφάνιση του πτερυγίου. Ωστόσο, δεν είναι ο μόνος.
«Οι πάσχοντες κατά κανόνα έχουν ιστορικό παρατεταμένης και μακροχρόνιας παραμονής σε υπαίθριους χώρους ή ζουν πολύ κοντά στον Ισημερινό, όπου η υπεριώδης ακτινοβολία είναι εντονότερη. Ρόλο στην ανάπτυξή του παίζουν και οι ξηρές συνθήκες της ατμόσφαιρας. Έτσι, είναι συχνότερο σε όσους ασχολούνται με θαλάσσια σπορ όπως το σέρφινγκ, αλλά και σε όσους κάνουν αγροτικές εργασίες. Γι’ αυτό μερικές φορές αποκαλείται και "farmer's eye" (μάτι του αγρότη)», σημειώνει ο δρ Κανελλόπουλος.
Άλλες επιβαρυντικές παράμετροι περιλαμβάνουν την έκθεση σε αέρα ή σκόνη, τη γενετική προδιάθεση, αλλά και ορισμένους λιγότερο αναμενόμενους παράγοντες, όπως η ανεπάρκεια βιταμίνης Α ή η μόλυνση από τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV).
Το πτερύγιο εντοπίζεται συχνότερα σε ενήλικες ηλικίας 20-40 ετών, αλλά και σε ηλικιωμένους. Στα παιδιά είναι σπάνιο, ωστόσο όσοι περνούν μεγάλο μέρος της ημέρας εκτεθειμένοι σε εξωτερικούς παράγοντες κινδύνου, ενδέχεται να εμφανίσουν συμπτώματα νωρίς στην ενήλικη ζωή τους.
Πρόληψη: Γυαλιά ηλίου και καλή ενυδάτωση
Η πρόληψη περνά κυρίως μέσα από την προστασία των ματιών από την υπεριώδη ακτινοβολία. Όμως, η επιλογή των κατάλληλων γυαλιών είναι κρίσιμη.
«Τα φθηνά γυαλιά ηλίου που προμηθεύεται κανείς από το διαδίκτυο, πλανόδιους πωλητές ή μη εξειδικευμένα εμπορικά καταστήματα, συχνά δεν διαθέτουν τα προστατευτικά φίλτρα που την απορροφούν. Γι’ αυτό τον λόγο είναι προτιμότερο να αγοράζετε από αξιόπιστα καταστήματα οπτικών γυαλιά ηλίου, τα οποία θα απορροφούν όσο την UVA όσο και την UVB», προειδοποιεί ο καθηγητής.
Η καλή ενυδάτωση των ματιών, ειδικά σε περιόδους ξηρασίας, είναι επίσης σημαντική. Τα τεχνητά δάκρυα μπορούν να λειτουργήσουν προστατευτικά, καθώς μειώνουν την ξηρότητα που προδιαθέτει στην εμφάνιση πτερυγίου.
Τα συμπτώματα
Το πτερύγιο συνήθως δεν προκαλεί συμπτώματα στα πρώτα του στάδια, γεγονός που καθυστερεί τη διάγνωσή του. Όμως, όσο προχωρά, μπορεί να γίνει ιδιαίτερα ενοχλητικό.
Σε πιο προχωρημένες περιπτώσεις, οι ασθενείς μπορεί να παρουσιάσουν φλεγμονή, δάκρυσμα, κάψιμο, φαγούρα ή ακόμη και πόνο. Η εισχώρηση του πτερυγίου στον κερατοειδή μπορεί να προκαλέσει αστιγματισμό, θολή όραση και σκιές στο οπτικό πεδίο, καθώς η μάζα του ιστού παρεμβάλλεται στην οπτική διαδρομή.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Τι ήταν ο «παιδοτρίβης» στην Αρχαία Ελλάδα;
Νέο Προσκλητήριο Προσλήψεων Εκπαιδευτών Ενηλίκων: Αφορά όλα τα πτυχία ΑΕΙ-ΤΕΙ - Πιστοποιηθείτε άμεσα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 3/9
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ