Alfavita Newsroom Αν έχετε παρατηρήσει τον σκύλο σας να γέρνει το κεφάλι του όταν κλαίτε ή να κάθεται δίπλα σας σιωπηλά όταν είστε αγχωμένοι, δεν είναι φαντασία σας. Ούτε απλή σύμπτωση. Η επιστήμη επιβεβαιώνει ότι οι σκύλοι έχουν εξελιχθεί για να αναγνωρίζουν, να κατανοούν και να συγχρονίζονται με τα συναισθήματα των ανθρώπων – με τρόπους που μόνο πρόσφατα αρχίζουμε να κατανοούμε.
Μια βαθιά ριζωμένη σχέση
Μετά από αιώνες συνύπαρξης, οι εγκέφαλοι των σκύλων έχουν προσαρμοστεί ώστε να εστιάζουν στον άνθρωπο. Όπως έδειξαν νευροαπεικονιστικές μελέτες, «οι σκύλοι έχουν περιοχές επεξεργασίας της φωνής στον κροταφικό φλοιό που ενεργοποιείται όταν ανταποκρίνεται στους ήχους της φωνής». Δεν αντιδρούν σε οποιοδήποτε ήχο – αλλά σε συναισθηματικά φορτισμένες φωνές: το κλάμα, το γέλιο ή την οργή.
Το βλέμμα που «μιλά»
Η ικανότητά τους να διαβάζουν εκφράσεις είναι εξίσου αξιοσημείωτη. Έρευνες κατέδειξαν πως όταν οι σκύλοι βλέπουν οικεία πρόσωπα, «ενεργοποιείται το σύστημα ανταμοιβής και τα συναισθηματικά τους κέντρα». Με απλά λόγια, οι σκύλοι δεν αντιλαμβάνονται τις εκφράσεις μας μέσω λογικής ανάλυσης, αλλά μέσω συναισθηματικού αντίκτυπου.
Μία φυσική ενσυναίσθηση
Οι επιστήμονες ονομάζουν αυτή τη συμπεριφορά συναισθηματική μετάδοση, δηλαδή τη διαδικασία μέσω της οποίας κάποιος καθρεφτίζει τη συναισθηματική κατάσταση του άλλου. Μάλιστα, μια μελέτη του 2019 αποκάλυψε κάτι ακόμη πιο εντυπωσιακό: «ορισμένα ζευγάρια ανθρώπων με τους σκύλους τους, είχαν συγχρονισμένα μοτίβα καρδιακών παλμών κατά τη διάρκεια στρεσογόνων περιόδων». Οι καρδιές τους χτυπούσαν στο ίδιο τέμπο, σαν να ήταν συνδεδεμένοι με έναν αόρατο συναισθηματικό μηχανισμό.
Η «ορμόνη της αγάπης»
Ίσως το πιο εντυπωσιακό εύρημα της επιστήμης αφορά τη χημική σύνδεση που δημιουργείται όταν κοιταζόμαστε με τον σκύλο μας. Όπως αποκαλύπτει σχετική μελέτη: «Όταν σκύλοι και άνθρωποι κοιτάζονται στα μάτια, και τα δύο μέρη εμφανίζουν έξαρση ωκυτοκίνης, της “ορμόνης της αγάπης”».
Το φαινόμενο αυτό, παρατηρείται μόνο στα δεσποζόμενα σκυλιά και όχι σε λύκους, ακόμα και αν έχουν μεγαλώσει κοντά σε ανθρώπους. Είναι απόδειξη του μοναδικού δεσμού που έχει διαμορφωθεί εξελικτικά ανάμεσα στα δύο είδη.
Όλες οι αισθήσεις επιστρατεύονται
Οι σκύλοι δεν βασίζονται μόνο στην όραση ή την ακοή. Είναι ικανοί να οσφραίνονται τα συναισθήματά μας. Όπως έδειξε μελέτη του 2018, «οι σκύλοι εμφάνισαν περισσότερο στρες σε σχέση με εκείνους που μύρισαν τον ιδρώτα χαρούμενων ανθρώπων», όταν εκτέθηκαν σε οσμές φοβισμένων ατόμων. Η μυρωδιά του άγχους, αποδεικνύεται, είναι απολύτως αναγνωρίσιμη για εκείνους.
Εξελικτικά προγραμματισμένοι για σύνδεση
Καθώς οι πρόγονοι των σημερινών σκύλων εξημερώνονταν, οι εγκέφαλοί τους προσαρμόστηκαν ώστε να ενισχύσουν τις κοινωνικές δεξιότητες. Μελέτες σε εξημερωμένες αλεπούδες έδειξαν αύξηση φαιάς ουσίας σε περιοχές που σχετίζονται με την κοινωνική αλληλεπίδραση και το αίσθημα ανταμοιβής. Παρόμοιες μεταβολές εντοπίζονται και στους σκύλους.
Μοναδικοί στον κόσμο των ζώων
Τα κατοικίδια σκυλιά έχουν αναπτύξει νευρωνικά μονοπάτια που τους επιτρέπουν να καταλαβαίνουν τις κοινωνικές ενδείξεις των ανθρώπων, ακόμη κι αν δεν γνωρίζουν τη βαθύτερη σημασία πίσω από αυτές. Αν και δεν αντιλαμβάνονται με τον ίδιο τρόπο τις σκέψεις ή τις προθέσεις μας, κατανοούν πλήρως τις συναισθηματικές μας καταστάσεις και αντιδρούν ανάλογα.
Περισσότερα από «καλά παιδιά»
Η ενσυναίσθηση των σκύλων δεν είναι απλώς συγκινητική – είναι προϊόν χιλιετιών κοινής συμβίωσης, μια εξελικτική απόδειξη του πόσο στενά έχουν συνδεθεί τα δύο είδη. Όπως τονίζουν οι ερευνητές, η γλώσσα της φιλίας δεν χρειάζεται λέξεις – και τα σκυλιά είναι οι πιο πιστοί και ευαίσθητοι μεταφραστές αυτής της γλώσσας.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Νέο Προσκλητήριο Προσλήψεων Εκπαιδευτών Ενηλίκων: Αφορά όλα τα πτυχία ΑΕΙ-ΤΕΙ - Πιστοποιηθείτε άμεσα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 22/8
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
