Alfavita Newsroom
Σου συστήνουν κάποιον και λίγα λεπτά αργότερα το όνομά του έχει… εξαφανιστεί από τη μνήμη σου; Ή συναντάς έναν γνωστό στο σούπερ μάρκετ και ενώ έχετε μιλήσει πολλές φορές, το όνομά του απλώς δεν σου έρχεται; Αν ναι, δεν είσαι μόνος.
Αυτά τα μικρά «μπερδέματα» της μνήμης είναι πολύ συνηθισμένα και, στις περισσότερες περιπτώσεις, απολύτως φυσιολογικά. Όμως, αν αρχίσεις να ξεχνάς συχνά ακόμη και ονόματα ανθρώπων που γνωρίζεις καλά, ίσως είναι καιρός να δώσεις περισσότερη προσοχή.
Πώς λειτουργεί η μνήμη όταν γνωρίζουμε κάποιον
Όταν γνωρίζουμε έναν νέο άνθρωπο, το όνομά του αποθηκεύεται πρώτα στη βραχυπρόθεσμη μνήμη, η οποία κρατά πληροφορίες για λίγα λεπτά. «Η αποθήκευση νέων πληροφοριών στη μνήμη είναι μια σύνθετη διαδικασία που περιλαμβάνει λήψη, κωδικοποίηση, μάθηση και αποθήκευση», εξηγεί ο νευρολόγος Dr. Rafael Villino από την Κλινική του Πανεπιστημίου της Ναβάρα.
Έτσι, είναι απόλυτα φυσιολογικό να ξεχάσουμε το όνομα ενός ανθρώπου που είδαμε μία μόνο φορά και δεν έγινε ακόμη «οικείος» στον εγκέφαλό μας.
Γιατί ξεχνάμε πιο εύκολα ονόματα;
Τα ονόματα είναι ιδιαίτερα ευάλωτα στη λήθη, γιατί η ανάκλησή τους απαιτεί τη συνεργασία συγκεκριμένων εγκεφαλικών περιοχών, κυρίως στον κροταφικό λοβό, όπου βρίσκονται και κέντρα της γλώσσας. Σε νευρολογικές παθήσεις, όπως η νόσος Αλτσχάιμερ, αυτή η περιοχή επηρεάζεται πρώιμα, με αποτέλεσμα η ανάκληση ονομάτων και λέξεων να γίνεται δύσκολη ακόμα και για γνώριμα πρόσωπα ή αντικείμενα.
Πότε δεν είναι απλώς αφηρημάδα;
Σύμφωνα με τον Dr. Villino, η καλύτερη γνωστική απόδοση παρατηρείται συνήθως μεταξύ 60 και 65 ετών. Από εκεί και μετά είναι φυσιολογικό να υπάρχει κάποια σταδιακή πτώση. Αν όμως ξεχνάς σημαντικές πληροφορίες, επαναλαμβάνεις ερωτήσεις ή το παρατηρούν και οι γύρω σου, τότε ίσως πρόκειται για ήπια γνωστική διαταραχή.
Η διάγνωση γίνεται με νευροψυχολογικά τεστ, τα οποία αξιολογούν αν οι δυσκολίες ξεπερνούν το αναμενόμενο για την ηλικία και το γνωστικό επίπεδο. Σε κάθε περίπτωση, η πρώιμη παρέμβαση είναι κρίσιμη.
Οι καθημερινές συνήθειες που επηρεάζουν τη μνήμη
Η μνήμη μας δεν επηρεάζεται μόνο από τη βιολογική ηλικία. Παράγοντες όπως:
Άγχος και υπερφόρτωση με πολλαπλές εργασίες (multitasking)
Έλλειψη ύπνου
Κακή διάθεση
...παίζουν τεράστιο ρόλο. Το multitasking μειώνει την προσοχή μας, άρα και τη σωστή αποθήκευση πληροφοριών. Η έλλειψη ποιοτικού ύπνου εμποδίζει τον εγκέφαλο από το να απομακρύνει ουσίες που συνδέονται με γνωστική φθορά. Η κακή διάθεση επιβραδύνει τον τρόπο που επεξεργαζόμαστε δεδομένα.
Τρόποι για να «γυμνάσεις» τη μνήμη σου
Για τον Dr. Villino, δεν χρειάζονται πολύπλοκες ασκήσεις για την ενίσχυση της μνήμης. Απλές δραστηριότητες όπως:
Διάβασμα
Σταυρόλεξα
Παζλ και γρίφοι
Επιτραπέζια στρατηγικής
...διατηρούν τον εγκέφαλο ενεργό και ενισχύουν τη γνωστική ελαστικότητα.
Η έλλειψη βιταμινών του συμπλέγματος Β και φολικού οξέος έχει συσχετιστεί με πτώση της μνήμης, αλλά είναι αναστρέψιμη όταν εντοπιστεί εγκαίρως. Αντίστοιχα, η αφυδάτωση, ιδίως σε ηλικιωμένα άτομα, μπορεί να επιτείνει τη σύγχυση ή να επιδεινώσει υπάρχουσες διαταραχές.
Πότε να απευθυνθείς σε νευρολόγο
Αν παρατηρείς σταδιακή επιδείνωση της μνήμης ή αν σου το επισημαίνουν συγγενείς και φίλοι, μην το αγνοήσεις. Η γνώμη ενός νευρολόγου είναι απαραίτητη για να διαπιστωθεί αν πρόκειται για φυσιολογική φθορά, ήπια γνωστική διαταραχή ή πρώιμα στάδια κάποιας πάθησης, όπως το Αλτσχάιμερ.
Η ηλικία είναι βασικός, αλλά όχι μοναδικός παράγοντας κινδύνου. Άλλες επιβαρυντικές συνθήκες είναι:
Κάπνισμα
Καθιστική ζωή
Κακή διατροφή
Υπέρταση ή διαβήτης χωρίς έλεγχο
Η υιοθέτηση υγιεινού τρόπου ζωής λειτουργεί προστατευτικά και για τη γνωστική λειτουργία. Όσο νωρίτερα ξεκινήσει κανείς, τόσο μεγαλύτερη η ωφέλεια.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Προσκλητήριο Προσλήψεων Εκπαιδευτών Ενηλίκων: Αφορά όλα τα πτυχία ΑΕΙ-ΤΕΙ
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 29/10
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
