Alfavita Newsroom Σήμερα, η ενσυναίσθηση θεωρείται λέξη-κλειδί στην ψυχολογία, την εκπαίδευση, τη δημοκρατία, την ανθρώπινη επικοινωνία.
Φράσεις όπως:
«Χρειάζεται περισσότερη ενσυναίσθηση»
«Μάθε να μπαίνεις στη θέση του άλλου»
«Η ενσυναίσθηση σώζει σχέσεις και κοινωνίες»
είναι πλέον κοινός τόπος.
Αλλά τι πραγματικά σημαίνει; Και πώς γεννήθηκε αυτή η τόσο φορτισμένη λέξη;
Η ετυμολογία της ενσυναίσθησης
Η λέξη «ενσυναίσθηση» είναι λόγιος νεοελληνικός σχηματισμός, μεταφραστικό δάνειο του γερμανικού Einfühlung, το οποίο εισήχθη στα τέλη του 19ου αιώνα.
Στη γερμανική αισθητική, το Einfühlung σήμαινε:
«Το να νιώθεις μέσα σε ένα έργο τέχνης ή σε ένα άλλο πρόσωπο».
Η ελληνική μεταφορά βασίστηκε στις ρίζες:
ἐν = μέσα
συναίσθησις < συν + αἴσθησις = η κοινή αίσθηση, η συμμετοχή στο βίωμα
Η λέξη συναίσθησις υπήρχε ήδη στην αρχαιότητα. Ο Πλάτων, ο Αριστοτέλης και οι Στωικοί τη χρησιμοποίησαν για να περιγράψουν την κοινή επίγνωση του καλού και του κακού, μια ηθική αίσθηση με κοινωνική βάση.
Από την αρχαία σκηνή στο σύγχρονο συναίσθημα
Η αρχαία τραγωδία λειτουργούσε ως εργαστήριο ενσυναίσθησης.
Ο θεατής έβλεπε τον Οιδίποδα, την Αντιγόνη, την Ιφιγένεια…
Πονούσε, έκλαιγε, ένιωθε κάθαρση — είχε συναισθανθεί.
Ο Αριστοτέλης στην Ποιητική γράφει για τη δι’ ἐλέου καὶ φόβου κάθαρσιν:
Η τραγωδία δεν ηθικολογεί, συγκινεί μέσα από τη συμμετοχή στον ψυχικό κόσμο του άλλου.
Η ενσυναίσθηση στον Χριστιανισμό
Το ίδιο μοτίβο βρίσκουμε στον Χριστιανισμό.
Η συμπόνια του Χριστού, η θεία αγάπη, η πραότητα είναι πράξεις ριζικής ενσυναίσθησης:
«Χαίρειν μετὰ χαιρόντων, κλαίειν μετὰ κλαιόντων» (Προς Ρωμαίους 12:15)
Από τη θεωρία στην πράξη
Σήμερα, η ενσυναίσθηση έχει κεντρική θέση σε πολλούς τομείς:
Στην εκπαίδευση: κατανοείς τον μαθητή
Στην ηγεσία: ακούς πραγματικά
Στη δημοκρατία: συν-υπολογίζεις τον άλλον
Στη θεραπεία, τη ρητορική, τη διαμεσολάβηση
Μια λέξη με αρχαία καρδιά
Παρότι λόγιο δημιούργημα του 20ού αιώνα, η ενσυναίσθηση έχει ρίζες βαθιά στην ιστορία.
Δεν είναι απλώς:
«Το να νιώθεις για τον άλλον»
Αλλά:
Το να μπαίνεις μέσα στον άλλον χωρίς να χάνεις τον εαυτό σου.
Είναι μια λέξη-γέφυρα:
ανάμεσα στη λογική και στο πάθος
ανάμεσα στη θεωρία και στην πράξη
ανάμεσα στον εαυτό και τον κόσμο
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
«Προάγεται στην ΣΤ' Δημοτικού και στην αιωνιότητα»: Το σπαρακτικό αντίο στον 12χρονο από την Άρτα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 18/6
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
