Η σκιά της αρρώστιας απλώνεται εύκολα αλλά λίγο φως θέλει…

Του Νίκου Τσούλια

Όταν η αρρώστια εμφανίζεται σε ένα μέλος μιας οικογένειας, βαριά σκιά απλώνεται σ’ όλους. Όλα φαίνονται να αλλάζουν, να γίνονται σκοτεινά και δυσοίωνα. Σε μια τέτοια εξέλιξη εκείνο που δίνει το στίγμα του είναι ο φόβος για το χειρότερο, ο φόβος που αλλοιώνει την πραγματικότητα και σκοτεινιάζει τον συναισθηματικό μας κόσμο οδηγώντας τον στα πιο ανορθολογικά πεδία.

Και να γιατί. Ο άνθρωπος έχει μια εδραιωμένη αντίληψη ότι η υγεία του είναι δεδομένη. Δεν συνειδητοποιεί την τρωτότητα της ανθρώπινης φύσης. Δεν ξέρει ότι κάθε στιγμή γίνονται χιλιάδες επί χιλιάδων «μάχες» σε διάφορες περιοχές του σώματός του μεταξύ παθογόνων μικροοργανισμών ή άλλων νοσογόνων παραγόντων (χημικών ουσιών, ακτινοβολιών, μεταλλάξεων κλπ) και του πολυδύναμου ανοσοποιητικού του συστήματος, μάχες που στη μεγάλη πλειονότητά τους είναι κερδισμένες μάχες για τον εαυτό του και γι’ αυτό δεν τις αντιλαμβάνεται. Η υγεία μας δεν απειλείται μόνο όταν αρρωσταίνουμε, κάθε άλλο…

Η βαριά σκιά της αρρώστιας είναι πρωτίστως κατασκευή του ασθενή. Πρόκειται για την έκφραση μιας υποκουλτούρας ήττας, που οδηγεί στην καθήλωση, στην παραίτηση, στην μεμψιμοιρία. Δεν είναι καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι μια τέτοια σκιά οδηγεί σε εσωστρέφεια και το πιο πιθανό ακόμα και σε μια μορφή κατάθλιψης, που επιτείνει το όλο πρόβλημα. Δυστυχώς έχουμε εμποτιστεί από τον περίφημο δυισμό του Καρτέσιου και θεωρούμε ότι η οντότητά μας έχει δύο όψεις: το σώμα και το πνεύμα, και δεν μπορούμε να συνειδητοποιήσουμε την αδιάσπαστη ενότητα σώματος και πνεύματος, ότι κανένα δεν νοείται χωρίς το άλλο, ότι ο διαχωρισμός είναι κυρίως γλωσσικός / πολιτισμικός και όχι αντικειμενικά υπαρκτός…

Στην παντελή έλλειψη μιας κουλτούρας διαχείρισης των ασθενειών αναπτύσσονται παρακμιακές αντιλήψεις και φοβερές προκαταλήψεις που έλκουν την καταγωγή τους ακόμα και από τα βάθη του Μεσαίωνα. Έτσι π.χ. διαμορφώνεται συχνά – πυκνά μια ενοχή στον ασθενή και στην οικογένειά του ή μια αίσθηση αδικίας εκ μέρους του Θεού (!) και άλλα τέτοια σχετικά φληναφήματα. Για δεκαετίες επί δεκαετιών οι ασθενείς δεν έλεγαν – μερικοί δεν αναφέρουν ακόμα και τώρα – μια βαριά ασθένειά τους π.χ. τον καρκίνο, παρακάμπτοντας ακόμα και το γεγονός ότι ο καρκίνος είναι συνήθως ιάσιμος, ιδιαίτερα αν προσφεύγουμε έγκαιρα στη στήριξη της επιστήμης.

Στην αρρώστια υπάρχουν συγκεκριμένοι παράγοντες που δρουν και που καθορίζουν την έκβασή της: ο ασθενής, η ίδια η αρρώστια και η επιστήμη. Τον πιο βασικό ρόλο τον παίζει ο ασθενής με τον τρόπο ζωής του, με την κουλτούρα του, με την ψυχολογία του και με την τήρηση των ιατρικών οδηγιών. Πάνω απ’ όλα απαιτείται πίστη και αισιόδοξη στάση για τη θεραπεία. Επομένως κάθε σκιά φόβου υπονομεύει εν τη γενέσει της κάθε οργανωμένη προσπάθεια της ιατρικής. Σήμερα γνωρίζουμε ότι ακόμα και η έκφραση των γονιδίων μας επηρεάζεται από το συναισθηματικό μας κόσμο και από την εικόνα της ψυχολογίας μας!!

Ο φόβος δεν γεννιέται από τον έξω κόσμο, δεν μας επισκέπτεται απρόσκλητα. Εμείς τον δημιουργούμε, γιατί ακόμα και η απλή πρόσληψη της πραγματικότητας εμπεριέχει τη δική μας αντίληψη ζωής. Το οποιοδήποτε γεγονός – ακόμα και το πιο ουδέτερο – δεν τον προσλαμβάνουν οι άνθρωποι με τον ίδιο τρόπο. Την ίδια ώρα που προσλαμβάνουμε εικόνες της πραγματικότητας ταυτόχρονα τις μετασχηματίζουμε ή και ακόμα πριν την πρόσληψη των εικόνων της έχουμε διαμορφώσει το σκηνικό της!

Και πρέπει να συνειδητοποιήσουμε μια απλή αλήθεια, για να μπορούμε να αντιμετωπίζουμε ορθολογικά άρα και αποτελεσματικά κάθε δύσκολη κατάσταση της υγείας μας. Να συνειδητοποιήσουμε ότι η υγεία μας είναι πρώτα από όλα δική μας υπόθεση και θα πρέπει να είναι εδραιωμένη στην ίδια τη σκέψη μας και στην αντίληψή μας για τη ζωή και τον εαυτό μας…