Alfavita Newsroom Μάης 1936. Οι καπνεργάτες προλετάριοι της Θεσσαλονίκης απεργούν και διαδηλώνουν διεκδικώντας καλύτερη ζωή. Μέρα με τη μέρα εργάτες και από άλλους κλάδους ξεχύνονται σαν ποτάμια στους δρόμους.
Οι χωροφύλακες του Μεταξά πυροβολούν στο ψαχνό. Στις 9 Μάη το αίμα δέκα εργατών βάφει τους δρόμους. Από τις σφαίρες πρώτος πέφτει νεκρός ο αυτοκινητιστής Τάσος Τούσης.
Ο θρήνος της μάνας του «αποτυπώνεται» στη φωτογραφία που θα δημοσιευτεί την επόμενη μέρα στον Ριζοσπάστη, και περνάει στην αιωνιότητα μέσα από τους στίχους του «Επιτάφιου» του Γιάννη Ρίτσου.
Η πρώτη δημοσίευση του «Επιτάφιου» έγινε στις 12 Μάη στον Ριζοσπάστη και είχε τη μορφή τριών ποιημάτων με τον τίτλο «Μοιρολόι» και υπότιτλο «Στους ηρωικούς εργάτες της Θεσσαλονίκης». Λίγες μέρες αργότερα ο Ριζοσπάστης αναγγέλλει τη δημοσίευση ενός τέταρτου ποιήματος του «Επιτάφιου» στο περιοδικό της ΟΚΝΕ «Νεολαία». Και στις 8 Ιούνη του 1936 κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ριζοσπάστη ο «Επιτάφιος – Τραγούδια για το μακελειό της Θεσσαλονίκης», με την προσθήκη στα αρχικά ποιήματα και άλλων (σύνολο 14) που στο μεταξύ είχε στείλει ο Ρίτσος στην εφημερίδα. Η δεύτερη έκδοση έγινε το 1956 από τις εκδόσεις «Κέδρος» και σε αυτή συμπεριλήφθηκαν ακόμα 6 ποιήματα, κάτω από τον τίτλο «Επιτάφιος». Ο «Επιτάφιος» θα μελοποιηθεί από τον Μίκη Θεοδωράκη, οι στίχοι του θα χιλιοτραγουδηθούν και θα δονούν για πάντα τις καρδιές αυτών που δεν σηκώνουν τ’ άδικο.
Η μάνα πάντα αποτελούσε και αποτελεί πηγή έμπνευσης για την Τέχνη. Η λογοτεχνία, η ζωγραφική, η γλυπτική, η φωτογραφία, ο κινηματογράφος έχουν να παρουσιάσουν πολλά και σπουδαία έργα αφιερωμένα στον πόνο της μάνας, που συγκινούν, διεγείρουν τις αισθήσεις αλλά και τη σκέψη· άλλωστε ο σκοπός της τέχνης δεν ―θα μπορούσε να― είναι μόνο η τέρψη. Η επιλογή των έργων που παρατίθενται ανάμεσα στα είκοσι ποιήματα που απαρτίζουν τον Επιτάφιο, έγινε με καθαρά υποκειμενικά κριτήρια και με την πρόθεση να είναι αντιπροσωπευτικά του έργου. Τα εκτενή αποσπάσματα μεταφέρθηκαν από την 38η έκδοση του Κέδρου.
Η μάνα του δολοφονημένου καπνεργάτη Τάσου Τούση, θρηνεί πάνω απ’ το άψυχο σώμα του παιδιού της. Η φωτογραφία δημοσιεύτηκε στο Ριζοσπάστη της 10/5/1936
Ι
Γιε μου, σπλάχνο των σπλάχνων μου, καρδούλα της καρδιάς μου,
Πουλάκι της φτωχειάς αυλής, ανθέ της ερημιάς μου,
Πώς κλείσαν τα ματάκια σου και δε θωρείς που κλαίω
Και δε σαλεύεις, δε γροικάς τα που πικρά σου λέω;
Γιόκα μου, εσύ που γιάτρευες κάθε παράπονό μου,
που μάντευες τι πέρναγε κάτου απ’ το τσίνορό μου,
Τώρα δε με παρηγοράς και δε μου βγάζεις άχνα
και δε μαντεύεις τις πληγές που τρώνε μου τα σπλάχνα;
Πουλί μου, εσύ που μούφερνες νεράκι στην παλάμη
πως δε θωρείς που δέρνουμαι και τρέμω σαν καλάμι;
Στη στράτα εδώ καταμεσίς τ’ άσπρα μαλλιά μου λύνω
και σου σκεπάζω της μορφής το μαραμένο κρίνο.
Φιλώ το παγωμένο σου χειλάκι που σωπαίνει
κ’ είναι σα να μου θύμωσε και σφαλιγμένο μένει.
Δε μου μιλείς κ’ η δόλια εγώ τον κόρφο, δες, ανοίγω
και στα βυζιά που βύζαξες τα νύχια, γιε μου, μπήγω.
Ξυλογραφία του Α. Τάσσου
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Σχολεία: Αλλάζουν οι ώρες αποχώρησης των μαθητών
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με μόνο 65Є εγγραφή - έως 24 Απριλίου
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής (ΕΛΜΕΠΑ) με μόνο 50Є εγγραφή- αιτήσεις ως 24/4
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
Proficiency και Lower μόνο 95 ευρώ σε 2 μόνο ημέρες στα χέρια σας (ΧΩΡΙΣ προφορικά, ΧΩΡΙΣ έκθεση!)
ΕΥΚΟΛΕΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ και ΙΤΑΛΙΚΩΝ για εκπαιδευτικούς - Πάρτε τις άμεσα
