Δημήτρης Τσιριγώτης Οι πρόσφατες δηλώσεις του νέου αναπληρωτή Υπουργού Παιδείας και υπεύθυνου σε θέματα πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης κυρίου Κουράκη είναι οι εξής : «δεν μπορεί να στήσεις κανένα καλό σχολείο και δεν μπορείς να ενισχύσεις τη δημόσια, δωρεάν και υψηλού επιπέδου παιδεία και εκπαίδευση αν δε στηρίξεις τον εκπαιδευτικό, τον εργαζόμενο στο χώρο της παιδείας σε όλα τα επίπεδα. Στηρίζοντας τον εκπαιδευτικό μπορείς να πετύχεις πραγματικά πολλά πράγματα». Θεωρώ ότι είναι πολύ ελπιδοφόρες οι δηλώσεις αυτές και ομολογώ ότι δεν τις έχουμε συνηθίσει. Μένει όμως να τις δούμε να πραγματοποιούνται.
Οι εκπαιδευτικοί έχουν ανάγκη από ηθική αποκατάσταση
Κατά την γνώμη μου είναι μείζονος σημασίας η ηθική αποκατάσταση και αναγνώριση του κοινωνικού ρόλου των εκπαιδευτικών .Η προηγούμενη κυβέρνηση τους είχε απαξιώσει τελείως στην προσπάθειά της να διαμορφώσει την κοινή γνώμη, ότι για όλα τα δεινά της εκπαίδευσης φταίνε οι εκπαιδευτικοί. Δεν έλειψαν οι απαράδεκτοι χαρακτηρισμοί ότι είναι τεμπέληδες, αναίσθητοι, αργόμισθοι, ανίκανοι, ότι αυτοί φταίνε για την παραπαιδεία κ.ά. Θέλω να πιστεύω ότι η νέα ηγεσία του υπουργείου παιδείας γνωρίζει ότι μια πραγματική εκπαιδευτική μεταρρύθμιση εφαρμόζεται και ολοκληρώνεται μέσω των εκπαιδευτικών όταν εκείνοι νιώθουν ότι τους εμπιστεύονται και ότι τους θεωρούν άξιους να συμμετάσχουν σε κάτι μεγάλο.
Οι εκπαιδευτικοί έχουν ανάγκη από ουσιαστική επιμόρφωση
Λανθασμένα μέχρι σήμερα ονομάζαμε επιμόρφωση την συλλογή πιστοποιήσεων προσόντων με σκοπό τη μοριοδότηση κατά την αξιολόγηση. Κατά την γνώμη μου μια ουσιαστική επιμόρφωση πρέπει να έχει κάποια συγκεκριμένα χαρακτηριστικά για να έχει θετικό αντίκτυπο στην βελτίωση της διδακτικής πράξης. Όπως συμβαίνει και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες ,πρέπει να είναι ενταγμένη στο ωρολόγιο πρόγραμμα του σχολείου και να λαμβάνει χώρα στο χώρο του σχολείου. Αυτό βέβαια σημαίνει ότι θα είναι υποχρεωτική αλλά και ότι θα παρέχεται σε μόνιμη βάση και δωρεάν. Επίσης θεωρώ ότι θα ήταν πολύ σημαντικό να δίνεται η δυνατότητα σε όλους τους εκπαιδευτικούς για μεταπτυχιακές σπουδές πάνω στο αντικείμενό τους. Κάτι άλλο που νομίζω ότι πρέπει να προσεχθεί είναι η ελλιπής διδακτική προετοιμασία των νεοδιόριστων εκπαιδευτικών οι οποίοι ρίχνονται στα βαθιά χωρίς σωσίβιο και κινδυνεύουν να πνιγούν κάτι το οποίο έχει κόστος και στους μαθητές, μέχρι να φτάσουν οι εκπαιδευτικοί σε ικανοποιητικό επίπεδο διδακτικής ετοιμότητας .Σε αρκετές άλλες χώρες εφαρμόζεται ο θεσμός του «μέντορα» δηλαδή ενός έμπειρου εκπαιδευτικού ο οποίος αναλαμβάνει το ρόλο να προσφέρει καθοδήγηση και στήριξη σε έναν νεοδιόριστο εκπαιδευτικό τα πρώτα δύσκολα χρόνια.
Οι εκπαιδευτικοί έχουν ανάγκη από εμπιστοσύνη αντί αξιολόγησης
Η ηγεσία του υπουργείου Παιδεία της προηγούμενης κυβέρνησης ανάλωσε σχεδόν όλη την ενέργειά της στη λίπανση του εδάφους ώστε να διευκολυνθεί η είσοδος της ελεύθερης αγοράς στην εκπαίδευση. Η απαραίτητη τιμαριθμοποίηση θα γινόταν μέσω της διαδικασίας τριών μορφών αξιολόγησης :α) Αξιολόγηση των εκπαιδευτικών β)Αξιολόγηση των μαθητών με τη χρήση της τράπεζας θεμάτων γ) Αυτοαξιολόγηση σχολικής μονάδος που είχε σαν σκοπό να αποτιμήσει την αξία κάθε σχολείου και να το κατηγοριοποιήσει .
Όσον αφορά την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών ακούστηκαν πολλές γνώμες με την πλειοψηφία να είναι κατά .Το νέο Υπουργείο Παιδείας εκτιμά ότι μια αξιολόγηση που δεν θα είχε τιμωρητικό χαρακτήρα θα μπορούσε να αποτελέσει ένα πολύτιμο εργαλείο βελτίωσης του εκπαιδευτικού έργου. Προσωπικά διαφωνώ ότι υπάρχει «αθώα» αξιολόγηση.
Πιστεύω ότι οι έλληνες εκπαιδευτικοί στην πλειοψηφία τους έχουν συναίσθηση του ρόλου τους και ότι έχουν αρκετές διδακτικές ικανότητες .Μόνο όμως ως μονάδες. Ένα μεγάλο πρόβλημα είναι ή έλλειψη ομαδικότητας και συνεργατικότητας και η αξιολόγηση σίγουρα όχι μόνο δεν λύνει αυτό το πρόβλημα αλλά το μεγεθύνει .
Αναρωτιέμαι μήπως αντί να υπάρχουν αξιολογητές που ελέγχουν τους εκπαιδευτικούς θα ήταν πιο απλό να υπήρχε μια ουσιαστική συνεννόηση μεταξύ τους στο ίδιο το σχολείο ;Πρέπει να κατανοήσουμε ότι παιδαγωγική ελευθερία δεν σημαίνει να κάνει ο καθένας του κεφαλιού του μέσα στην τάξη του. Σε αρκετές άλλες χώρες οι εκπαιδευτικοί συγγενών μαθημάτων του ίδιου σχολείου συναντώνται υποχρεωτικά σε τακτά χρονικά διαστήματα με θέματα: την κοινή οργάνωση της διδασκαλίας τους , τον συντονισμό της ύλης , τις διδαχτικές μεθόδους που ακολουθούν , τυχόν προβλήματα που προκύπτουν και την πρόοδο των μαθητών. Σε αυτές τις συνεδρίες δεν υπάρχει η αξιολόγηση ως κίνητρο βελτίωσης .Υπάρχει η συμβουλευτική , η ομαδικότητα, η ανατροφοδότηση και η καλώς εννοούμενη λογοδότηση σε συναδέλφους που είναι εκεί για να βοηθήσουν και να βοηθηθούν ώστε να γίνουν όλοι καλύτεροι . Εδώ ο αντίλογος ίσως να προέτασσε το επιχείρημα ότι ο θεσμός του αξιολογητή θα υπερτερούσε όσον αφορά τον έλεγχο που θα μπορούσε να ασκήσει σε εκείνους τους εκπαιδευτικούς ( θεωρώ ότι είναι λίγοι) που είναι αργόμισθοι. Διαφωνώ γιατί θεωρώ ότι μια αξιολόγηση που λαμβάνει χώρα κάθε δύο χρόνια δεν μπορεί να συγκριθεί με τον συχνό αυτοέλεγχο στις συναντήσεις που περιγράφονται παραπάνω όπου θα αναπτύσσονταν ,πέρα από το αίσθημα της κοινής αποστολής και αισθήματα τιμής και ίσως και ντροπής απέναντι στους συναδέλφους. Επίσης θεωρώ ότι η αξιολόγηση τορπιλίζει την ενότητα και το ομαδικό πνεύμα από την στιγμή που αναπτύσσει ατομιστικά και βαθμοθηρικά κίνητρα στους αξιολογούμενους. Τα σχολεία μας δεν έχουν ανάγκη από ανταγωνιστικούς και τεχνοκράτες εκπαιδευτικούς αλλά από εκπαιδευτικούς με βαθιά συναίσθηση του ρόλου τους οι οποίοι επιδιώκουν και παλεύουν και για την βελτίωση και των υπολοίπων συναδέλφων τους και δεν αγωνιούν και μεθοδεύουν τη δική τους αναρρίχηση εις βάρος αυτών.
Για να πετύχουν όμως τα παραπάνω υπάρχει σαν προϋπόθεση η εμπιστοσύνη που πρέπει να δείξει η πολιτεία στους εκπαιδευτικούς και που είναι αυτό που μπορεί να τους δεσμεύσει ηθικά ώστε να αυτό-αξιολογούνται (με την σωστή έννοια του όρου και όχι με την διαστρεβλωμένη που χρησιμοποιήθηκε μέχρι τώρα) και με την βοήθεια των συναδέλφων τους και να προσπαθούν να βελτιώνονται. Έχω βαθιά πεποίθηση ότι η ουσιαστική βελτίωση του εκπαιδευτικού έργου δεν μπορεί να επιτευχθεί με την πίεση που θα ασκούσε οποιαδήποτε μορφή αξιολόγησης αλλά με το να δοθούν κίνητρα(κυρίως εσωτερικά) στους εκπαιδευτικούς ώστε να νοιαστούν για το σχολείο τους .
Οι εκπαιδευτικοί έχουν ανάγκη από προσήλωση στο έργο τους
Για να είναι όμως οι εκπαιδευτικοί απερίσπαστοι στο διδαχτικό τους έργο πρέπει να είναι απαλλαγμένοι από το βάρος όλων αυτών των εξωφρενικών εξωδιδακτικών εργασιών και καθηκόντων που τα τελευταία χρόνια έχουν πολλαπλασιαστεί και που αναγκάζουν τους εκπαιδευτικούς να φτάνουν ξέπνοοι και άδειοι από ενέργεια στην τάξη και που απομυζούν κάθε διάθεση για ανάληψη πρωτοβουλιών εκ μέρος τους. Επίσης το γεγονός ότι πάρα πολλοί καθηγητές εργάζονται σε δύο, τρία ή περισσότερα σχολεία είναι ένα μεγάλο εμπόδιο στην προσήλωση στο έργο τους το οποίο καλό θα ήταν να αντιμετωπιστεί άμεσα.
Οι εκπαιδευτικοί έχουν ανάγκη από ταύτιση με το μέλλον της παιδείας
Μέχρι σήμερα ο ρόλος των εκπαιδευτικών ήταν διεκπεραιωτικός εφαρμόζοντας τις μεθόδους που όριζαν οι εκάστοτε πολιτικές ηγεσίες .Καμία συμμετοχή στα αναλυτικά προγράμματα, στην συγγραφή των βιβλίων και στο διάλογο για την παιδεία. Αυτό εμπόδιζε τους εκπαιδευτικούς να ταυτιστούν με το ρόλο τους και τους έκανε να νιώθουν σαν γρανάζια σε μια εκπαιδευτική μηχανή που άλλοι έχουν κουρδίσει. Αν θέλουμε να έχουμε αφοσιωμένους και παθιασμένους εκπαιδευτικούς πρέπει να μπορούν να νιώθουν ότι η παρεχόμενη εκπαίδευση είναι και δική τους υπόθεση και ότι έχουν συμμετάσχει ως συν-διαμορφωτές της εκπαιδευτικής πολιτικής .Πιστεύω ότι αυτή του είδους η εμπλοκή είναι ο μόνος τρόπος να αναδειχθεί ο ουσιώδης ρόλος του εκπαιδευτικού που είναι εκείνος του πνευματικού και ευαίσθητου ανθρώπου που πάνω από όλα αισθάνεται ότι έχει ευθύνη για το μέλλον των μαθητών του.
Οι εκπαιδευτικοί έχουν ανάγκη από το αίσθημα της ελευθερίας
Η προηγούμενη ηγεσία του υπουργείου παιδείας είχε πετύχει ,μέσω του εκφοβισμού, την ιδεολογική, πολιτική και εργασιακή πειθάρχηση του εκπαιδευτικού προσωπικού. Ο στόχος ήταν ο εκπαιδευτικός να είναι πειθήνιος , υποταγμένος , άβουλος , ανασφαλής και με σκυμμένο το κεφάλι. Πιστεύω όμως ότι οι εκπαιδευτικοί χώροι είναι εκεί που θα έπρεπε να γίνεται ανταλλαγή ελεύθερων ιδεών ,εκεί που διαμορφώνονται οι αυριανοί ελεύθεροι πολίτες με κριτική σκέψη και διάθεση αμφισβήτησης .Φυσικά όταν αυτό δεν συμβαίνει έχουμε φοβισμένους εκπαιδευτικούς ως εκ τούτου και φοβισμένα παιδιά. Θεωρώ ότι η αποκατάσταση των δημοκρατικών λειτουργιών του σχολείου, που η προηγούμενη κυβέρνηση είχε τορπιλίσει, είναι εκ των ων ουκ άνευ. Η ενδυνάμωση του συλλόγου διδασκόντων που αποτελεί μια από τις προτάσεις της εκπαιδευτικής πολιτικής που προτίθεται να ακολουθήσει το νέο υπουργείο παιδείας πιστεύω ότι κινείται προς την σωστή κατεύθυνση. Όσον αφορά την συνδικαλιστική δράση πρέπει επιτέλους να προστατευθεί ως αναφαίρετο και συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα .Επίσης είναι πολύ βασικό να γίνει αποκατάσταση των σχέσεων μεταξύ των σχολικών συμβούλων και των σχολικών διευθυντών με τους εκπαιδευτικούς. Για να συμβεί αυτό πρέπει οι ρόλοι των σχολικών συμβούλων και των σχολικών διευθυντών να πάρουν τις σωστές διαστάσεις τους αφού η προηγούμενη ηγεσία του υπουργείου παιδείας τους είχε εγκλωβίσει στον μονοδιάστατο ρόλο της εκτέλεσης της διαδικασίας της αξιολόγησης .Θεωρώ ότι ο ρόλος τους πρέπει να αναβαθμιστεί και να γίνει ουσιαστικότερος . Να είναι παιδαγωγικός ,συμβουλευτικός, συντονιστικός ,συνεργατικός και να μην προκαλεί στους εκπαιδευτικούς φόβο και ανασφάλεια αλλά σεβασμό και έμπνευση για δημιουργία. Ειδικά για τους σχολικούς συμβούλους υπάρχουν αντικειμενικά προβλήματα που πρέπει να επιλυθούν. Για να είναι ουσιαστική η προσφορά τους πρέπει να αλλάξει το γεγονός ότι ένας σύμβουλος αντιστοιχεί ,πολλές φορές, σε εκατοντάδες εκπαιδευτικούς .
Οι εκπαιδευτικοί έχουν ανάγκη από περισσότερη παιδεία
Για πάρα πολλά χρόνια οι εκπαιδευτικοί καλούνταν να παίξουν το ρόλο των προγυμναστών που προετοίμαζαν τους μαθητές του για την είσοδό τους στην επόμενη βαθμίδα εκπαίδευσης , με τα μάτια πάντα στραμμένα στην επιτυχία στις εξετάσεις και στην είσοδο στα ΑΕΙ και ΤΕΙ .Μόνο η αποσύνδεση της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης από την πρόσβαση στην τριτοβάθμια μπορεί να απεγκλωβίσει τους εκπαιδευτικούς από τον μονοδιάστατο ρόλο του φροντιστή και να τους επιτρέψει να παίξουν τον ολοκληρωμένο παιδαγωγικό και κοινωνικό τους ρόλο. Έναν ρόλο όπου εκτός από τη γνωστική ανάπτυξη, θα έχει σαν στόχο και την πολιτιστική καλλιέργεια, τη συναισθηματική ανάπτυξη και την κοινωνική ωρίμανση των μαθητών. Στόχος λοιπόν πρέπει να είναι η γενική παιδεία πριν την μετέπειτα ειδίκευσή τους στα Πανεπιστήμια και στα ΤΕΙ. Φυσικά η διδασκαλία πρέπει να εκφράζεται μέσα από διαδραστικές , βιωματικές μεθόδους και ανακαλυπτικές προσεγγίσεις όπου παράλληλα με τα καθιερωμένα εκπαιδευτικά αντικείμενα θα δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στη διδασκαλία της τέχνης και του πολιτισμού.
Οι εκπαιδευτικοί έχουν ανάγκη από απόδοση αξίας στο ρόλο τους
Προσωπικά μόνο αισιοδοξία μπορεί να μου προκαλέσει το γεγονός ότι οι νέος Υπουργός Παιδείας κύριος Μπαλτάς πρόσφατα δήλωσε ότι: «Σεβόμαστε τη δουλειά του εκπαιδευτικού και θα τον ρωτήσουμε για οποιαδήποτε αλλαγή». Είναι πραγματικά λυτρωτικό ότι επιτέλους σε αυτό το πολύπαθο υπουργείο κάποιοι αισθάνονται ότι μέσα στην τάξη υπάρχει, εκτός από τα παιδιά, και άλλος άνθρωπος με αξία.
Ίσως τώρα είναι μοναδική ευκαιρία να οικοδομήσουμε μαζί το σχολείο που ονειρευόμαστε το οποίο μαθητές και εκπαιδευτικοί αισθάνονται δικό τους. Με αγωνία και λαχτάρα προσμένουμε….
Δημήτρης Τσιριγώτης. Φυσικός
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 14/12
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
