"Κόκκινα" δάνεια: Η απογείωσή τους και το βάθεμα της κρίσης

Υπερδιπλασιασμός σε μια 4ετία στην ΕΕ - Αύξηση και στην Κίνα

Μια ακόμα ένδειξη για τη συνέχιση και το βάθος της καπιταλιστικής κρίσης αποτέλεσαν οι εκθέσεις που έδωσαν μέσα στη βδομάδα διεθνείς οίκοι σχετικά με την πορεία απογείωσης των «μη εξυπηρετούμενων δανείων», των δανείων δηλαδή που έχουν πάψει να αποπληρώνονται στις τράπεζες.

Συγκεκριμένα, η έκθεση του οίκου «Price Waterhouse Coopers» (PwC) διαπιστώνειυπερδιπλασιασμό των μη εξυπηρετούμενων δανείων στην Ευρωπαϊκή Ενωση μέσα σε μια τετραετία: Από τα 514 δισ. ευρώ το 2008, τα «κόκκινα» δάνεια στην ΕΕ έφθασαν «αισίως» τα 1,187 τρισ. ευρώ το 2012, αύξηση που, σύμφωνα πάντα με την έκθεση, προκλήθηκε εξαιτίας της διαρκούς επιδείνωσης των συνθηκών σε Ισπανία, Ιρλανδία, Ιταλία και Ελλάδα. Ειδικά στην Ευρωζώνη, το ύψος των «μη εξυπηρετούμενων» δανείων φτάνει τα 940 δισ. ευρώ και είναι αυξημένο κατά 120 δισ. σε σχέση με πέρυσι.

Τα κακά «μαντάτα» για τους αστούς δεν αποτυπώνονται όμως μόνο στις παραπάνω αρνητικές διαπιστώσεις - έτσι κι αλλιώς τα στοιχεία αυτά είναι λίγο-πολύ γνωστά - αλλά στην πρόβλεψη της «PwC» ότι η τάση αύξησης των «κόκκινων» δανείων θα συνεχιστεί και τα επόμενα χρόνια λόγω του «αβέβαιου οικονομικού κλίματος».

«Η αναμόρφωση των ισολογισμών των ευρωπαϊκών τραπεζών θα διαρκέσει αρκετά χρόνια ακόμη», δήλωσε ο υπεύθυνος της «PwC», προσθέτοντας ότι οι τράπεζες ψάχνουν τρόπους είτε να διαγράψουν είτε να πουλήσουν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια σε ενδιαφερόμενους επενδυτές.

Στην ίδια έκθεση αναφέρεται ότι το μεγαλύτερο ύψος τέτοιων «κόκκινων» δανείων κατέχουν αυτή τη στιγμή οι γερμανικές τράπεζες (179 δισ. ευρώ το 2012), ακολουθούν οι ισπανικές τράπεζες (167 δισ. ευρώ το 2012, έναντι 136 δισ. ευρώ το 2011), ενώ μόνο οι βρετανικές τράπεζες κατάφεραν να βελτιώσουν κάπως την εικόνα τους μειώνοντας το ποσό για το 2012 σε 164 δισ. ευρώ από 172 δισ. ευρώ το 2011.

Για τη χώρα μας τα στοιχεία της «PwC» αναφέρουν ότι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια έχουν φθάσει τα 65 δισ. ευρώ, ποσό διπλάσιο από τα ίδια κεφάλαια των εγχώριων τραπεζών και περίπου το 30% των συνολικών τραπεζικών δανείων.

Να σημειωθεί ότι η παραπάνω έκθεση δημοσιοποιήθηκε λίγες μέρες μετά την ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) περί συνολικής αξιολόγησης του τραπεζικού συστήματος της Ευρωζώνης.

Στο μεταξύ, στο συνολικό ύψος των 54 δισ. δολαρίων εκτινάχθηκαν τα «κόκκινα» δάνεια στις τέσσερις μεγαλύτερες κινεζικές τράπεζες, το τρίτο τρίμηνο του 2013, αύξηση 3,5% σε σχέση με το 2010, με την κινεζική κυβέρνηση να επεκτείνει τα προγράμματα στήριξης του τραπεζικού τομέα και στα ξένα πιστωτικά ιδρύματα που δραστηριοποιούνται στη χώρα. Σύμφωνα με αναλυτές, τα προβλήματα στη δανειακή πίστη προκύπτουν εξαιτίας του συνδυασμού επιβράδυνσης της οικονομίας και πλεονάζουσας παραγωγικότητας ορισμένων κλάδων. Να σημειώσουμε, πάντως, ότι οι ίδιες τράπεζες κατέγραψαν κέρδη 34,26 δισ. δολαρίων.

Οι προβλέψεις για παραπέρα απογείωση των «κόκκινων» δανείων κάνουν τους αστούς να παραδέχονται ότι αργά ή γρήγορα οι τράπεζες θα αναγκαστούν να τα διαγράψουν από τα χαρτοφυλάκιά τους και στη συνέχεια να ζητήσουν (όπως πάντα) νέα βοήθεια από το κράτος. Βεβαίως, μέρος των «κόκκινων δανείων» αποτελούν χρέη των λαϊκών νοικοκυριών, αλλά το μεγαλύτερο μέρος τους είναι δάνεια επιχειρήσεων. Και οι επιχειρήσεις λόγω κρίσης δεν μπορούν να τα αποπληρώσουν. Η παραπάνω εικόνα δείχνει ότι η καπιταλιστική οικονομική κρίση συνεχίζεται, ή ότι «η αισιοδοξία πως η κρίση στην Ευρωζώνη φτάνει στο τέλος της είναι λανθασμένη», όπως το θέτουν σε πρόσφατο άρθρο τους οι «Financial Times». Η καταστροφή κεφαλαίου δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί. Και αν είναι δύσκολο να προβλέψει κανείς το πότε αλλά και το πώς ακριβώς θα «σκάσει η βόμβα», το μόνο βέβαιο είναι ότι η καταστροφή κεφαλαίου από τις τράπεζες - είτε αυτή γίνει με «διαγραφή» χρεών, είτε με πώληση των τιτλοποιημένων δανείων σε τιμές πολύ χαμηλότερες από τις ονομαστικές τους αξίες - θα έχει καταστροφικές συνέπειες για τα λαϊκά στρώματα που είναι εκτεθειμένα στον τραπεζικό δανεισμό.

Βεβαίως, τα «κόκκινα δάνεια» στην Κίνα είναι προμήνυμα εκδήλωσης κρίσης υπερσυσσώρευσης, αλλά σε ορισμένους κλάδους της οικονομίας, και απέχει από το να σημάνει καταστροφή κεφαλαίου, για την ώρα τουλάχιστον. Αλλωστε, υπάρχουν εκτιμήσεις για επιβράδυνση των ρυθμών ανάπτυξης του ΑΕΠ από 7,8% σε 7,3%, ανεπαίσθητη όμως για μια οικονομία του μεγέθους της Κίνας και των δυνατοτήτων ανάπτυξης της εσωτερικής αγοράς της. Πρέπει επίσης να παρθεί υπόψη ότι η οικονομική κρίση, επειδή εντείνεται η διεθνοποίηση της καπιταλιστικής οικονομίας, επιδρά στην οικονομία της Κίνας, ιδιαίτερα στη μείωση των εξαγωγών της. Παρ' όλ' αυτά η οικονομία της Κίνας είναι καπιταλιστική, υπόκειται στους νόμους του καπιταλισμού και αντικειμενικά υπάρχει το σπέρμα της κρίσης στα θεμέλιά της.