Πάνω από 20 χιλ. μετεγγραφές «τινάζουν στον αέρα» τα Πανεπιστήμια

Μεγάλο «πονοκέφαλο» προκαλούν στο υπουργείο Παιδείας, αλλά και στα πανεπιστήμια οι μετεγγραφές που «επανήλθαν» φέτος μετά την κατάργησή τους το 2010. Ο αριθμός των φοιτητών που θα μεταπηδήσουν από τα περιφερειακά στα κεντρικά ιδρύματα, εύλογα, δεν μπορεί να προσδιοριστεί ακόμη, όμως με βάση τα στοιχεία για τα, προ του 2010, έτη εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει τις 20.000.

«Η πολιτική του υπουργείου Παιδείας οδηγεί τα δημόσια πανεπιστήμια στην κατάρρευση και την απαξίωση», σημειώνουν οι πρυτάνεις των κεντρικών πανεπιστημίων, τα οποία θα δεχθούν έως και υπερδιπλάσιο αριθμό πρωτοετών από αυτόν που πρότειναν την περασμένη άνοιξη. Μάλιστα, οι ηγεσίες των ιδρυμάτων τονίζουν ότι λόγω και της συνεχιζόμενης υποχρηματοδότησης τα πανεπιστήμια δεν θα μπορέσουν να λειτουργήσουν από τον Σεπτέμβριο. Οξύτατες είναι οι αντιδράσεις και από τα περιφερειακά πανεπιστήμια που θα αποψιλωθούν από φοιτητές. Από την άλλη, υπάρχει ένα ακόμη, ιδιαίτερα επιβαρυντικό στοιχείο που οξύνει τον «πονοκέφαλο» των ΑΕΙ.

Λόγω της διαθεσιμότητας των διοικητικών υπαλλήλων στα κεντρικά πανεπιστήμια, θεωρείται βέβαιο ότι θα... πέσει το σύστημα στις γραμματείες των σχολών, εκ των οποίων ορισμένες έχουν απομείνει ακόμη και με έναν διοικητικό υπάλληλο. Ιδού τι έχουν να κάνουν οι εναπομείναντες διοικητικοί των γραμματειών μέσα στο φθινόπωρο: θα πρέπει να καταχωρίσουν τις βαθμολογίες των φοιτητών που θα συμμετάσχουν στην επαναληπτική εξεταστική του Σεπτεμβρίου, θα πρέπει να εγγράψουν τους εισακτέους και θα πρέπει να διεκπεραιώσουν τις αιτήσεις των μετεγγραφών! Η διαδικασία αυτή είναι ιδιαίτερα χρονοβόρα και απαιτεί τουλάχιστον ένα μήνα για την ολοκλήρωσή της, με αποτέλεσμα να εκτιμάται ότι οι, υπό μετεγγραφή, φοιτητές να ξεκινήσουν τα μαθήματά τους με καθυστέρηση.

Η ηγεσία του υπουργείου Παιδείας, αν και έχει παραδεχθεί τα προβλήματα που θα προκύψουν στα ιδρύματα κατά τη νέα ακαδημαϊκή χρονιά λόγω των μετεγγραφών, δεν έχει ακόμη παρουσιάσει συγκεκριμένη πρόταση επίλυσής τους. Στο «τραπέζι» έχει πέσει η πρόταση για μεταφορά κονδυλίων από περιφερειακά πανεπιστήμια σε κεντρικά, αλλά και η λύση της εξ αποστάσεως διδασκαλίας προκειμένου να αποφευχθεί η κοσμοσυρροή στα αμφιθέατρα. Και δύο αυτές προτάσεις, ωστόσο, χαρακτηρίζονται ως μη εφικτές από τα πανεπιστήμια.

«Η εξ αποστάσεως διδασκαλία απαιτεί τεχνογνωσία την οποία λίγα πανεπιστήμια έχουν, καθώς και ειδική υποδομή που είναι ιδιαίτερα ακριβή. Είναι χαρακτηριστικό ότι κάθε μάθημα στοιχίζει περί τα 100.000 ευρώ τον χρόνο» τονίζει στην «Η» ο νέος πρύτανης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Θεόδωρος Φορτσάκης. Και προσθέτει: «Για να μας παρηγορήσει, το υπουργείο Παιδείας μάς είπε ότι θα μεταφέρει στα κεντρικά ΑΕΙ πιστώσεις από τα περιφερειακά. Όμως, αυτό δεν μπορεί να λειτουργήσει μηχανικά. Για μας η λύση είναι το υπουργείο Παιδείας να σεβαστεί τις προτάσεις των πανεπιστημίων για τον μέγιστο αριθμό των φοιτητών που μπορούν να δεχθούν και να μην επιδιώκει την άσκηση κοινωνικής πολιτικής μέσω των μετεγγραφών που έχουν ως αποτέλεσμα να μεταβάλλονται αυθαίρετα οι θέσεις από το ένα πανεπιστήμιο στο άλλο, αλλά και να δημιουργούνται αδικίες μεταξύ των υποψηφίων».

Σχολές στην περιφέρεια με βάσεις...Αθήνας!
Η διεύρυνση, φέτος, των κατηγοριών των υποψηφίων που δικαιούνται μετεγγραφής είχε ως αποτέλεσμα, για πρώτη φορά, πολλά περιφερειακά τμήματα πανεπιστήμιων να σημειώσουν μεγαλύτερη άνοδο από τα αντίστοιχα τμήματα κεντρικών ιδρυμάτων και χιλιάδες αριστούχοι να μείνουν εκτός της σχολής πρώτης προτίμησής τους.

Είναι εντυπωσιακή η περίπτωση του τμήματος Μηχανολόγων Μηχανικών στην Κοζάνη η βάση του οποίου αυξήθηκε κατά 1.960(!) μόρια, όταν η βάση του αντίστοιχου τμήματος στο ΕΜΠ αυξήθηκε κατά 767. Και στις σχολές Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών, όμως, η μεγαλύτερη άνοδος, κατά 1.580 μόρια, καταγράφηκε στην περιφέρεια και συγκεκριμένα στο Βόλο. Στον αντίποδα, η μικρότερη άνοδος της σχολής αυτής (+601 μόρια) σημειώθηκε στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο.

Ίδια η εικόνα στις Ιατρικές και τις Νομικές. Στην Ιατρική Αθήνας, η άνοδος έφτασε τα 317 μόρια, ενώ στις υπόλοιπες 6 Ιατρικές, η άνοδος ήταν μεγαλύτερη φτάνοντας έως τα 620 μόρια στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης. Αντίστοιχα, στις Νομικές σχολές, στην Αθήνα η βάση αυξήθηκε κατά 143 μόρια, στη Θεσσαλονίκη κατά 215 και στην Κομοτηνή κατά 389.

Μεγάλη είναι η απόκλιση στην άνοδο της βάσης που παρουσίασαν και τα τμήματα Μαθηματικών: στη Σάμο, η βάση αυξήθηκε κατά 1.189 μόρια, ενώ στην Αθήνα κατά 463 μόρια. Στον αντίποδα, πτώση σημείωσαν τμήματα της περιφέρειας τα οποία δεν έχουν «αδελφά» τμήματα στα κεντρικά ιδρύματα. Η μεγαλύτερη πτώση καταγράφεται στο τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος Ξάνθης (-1.520) και ακολουθούν τα τμήματα Διοίκησης Επιχειρήσεων και Αγροτικών Προϊόντων και Τροφίμων (Αγρίνιο) με -1.494 και Διαχείρισης Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων (Αγρίνιο) με ?1.331 μόρια.

Παράλληλα, όμως, πολλά ήταν τα τμήματα που βρέθηκαν στα «υπόγεια» της ανώτατης εκπαίδευσης. Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσίασε ο γ.γ. του υπουργείου Παιδείας κ. Αθανάσιος Κυριαζής, από τα 450 τμήματα τα οποία περιλαμβάνονται στο μηχανογραφικό δελτίο, σε 121 η βάση εισαγωγής διαμορφώθηκε κάτω από 10.000 μόρια. Για τα τμήματα αυτά υπάρχει έντονος προβληματισμός στο υπουργείο και δεν αποκλείεται στο μέλλον να αποτελέσουν «δεξαμενή» για την εφαρμογή ενός νέου σχεδίου «Αθηνά» με συγχωνεύσεις και καταργήσεις τμημάτων.

Φέτος, έμειναν 1.164 κενές θέσεις έναντι 836 κενών θέσεων πέρυσι. Από το σύνολο των κενών θέσεων, οι 591 προέρχονται από τη βασική κατηγορία των υποψηφίων του 90%, οι 42 από την κατηγορία του 10% για το έτος 2013, οι 432 με το 10% για το έτος 2012 και οι 99 με την κατηγορία των ΕΠΑΛ- ΟΜΑΔΑ Α΄. Για το θέμα, υπάρχουν εισηγήσεις προς το υπουργείο Παιδείας να δοθεί η δυνατότητα στους υποψήφιους, να διεκδικήσουν κάποιες από τις κενές θέσεις που θα έχουν μείνει μετά τη λήξη της περιόδου των εγγραφών μέσω δεύτερης - τρίτης κατανομής. Το σύστημα αυτό εφαρμόζεται σε άλλες χώρες, όπως στην Κύπρο.

Ελληνική... πατέντα το σύστημα μεταφοράς των θέσεων φοιτητών από σχολή σε σχολή

Το σύστημα της μεταφοράς των θέσεων φοιτητών αποτελεί ελληνική «πρωτοτυπία», σημειώνει στην «Η» ο πρόεδρος της διοικούσας επιτροπής του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας κ. Θεόδωρος Χατζηπαντελής, τονίζοντας ότι οι πρυτάνεις αναμένουν από την ηγεσία του υπουργείου Παιδείας να υλοποιήσει τη δέσμευσή της ότι οι διατάξεις για τις μετεγγραφές θα ισχύσουν μόνο για φέτος. «Πουθενά στην Ευρώπη, δεν υπάρχει σύστημα μετεγγραφών. Περιμένουμε από το υπουργείο να προχωρήσει στην κατάργησή του από την επόμενη ακαδημαϊκή χρονιά», προσθέτει ο ίδιος.

Σχολιάζοντας την πρόταση του υπουργείου για μεταφορά πιστώσεων, ο κ. Χατζηπαντελής αναφέρει ότι με τη μείωση των προϋπολογισμών τα περισσότερα ΑΕΙ οριακά μπορούν να αντεπεξέλθουν στο κόστος λειτουργία τους. Σε ό,τι αφορά δε, την πρόταση για εξ αποστάσεως διδασκαλία, ο πρόεδρος της διοικούσας επιτροπής του πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, επισημαίνει: «Πρέπει να αποφασίσουμε τι είδους πανεπιστήμια θέλουμε. Το κανονικό πανεπιστήμιο βασίζεται στην καθημερινή διδασκαλία και την επικοινωνία μεταξύ διδασκόντων φοιτητών. Δεν μπορούμε να έχουμε ολίγον ανοιχτό ή ολίγον κλειστό πανεπιστήμιο».

Θέση των πρυτάνεων είναι να καταργηθούν οι μετεγγραφές και να θεσπιστεί ένα σύστημα εναρμονισμένο με τις συνταγματικές επιταγές, το οποίο θα καθιερώνει ποσοστώσεις στους δικαιούχους μετεγγραφής (παιδιά τρίτεκνων, πολύτεκνων οικογενειών κ.ά.). Η υποστήριξη των οικονομικά ασθενών φοιτητών μπορεί να γίνει, σύμφωνα με τους πρυτάνεις, μέσω της κοινωνικής πολιτικής που ασκεί το κράτος είτε με φορολογικές ελαφρύνσεις είτε με τη χορήγηση άτοκου δανείου.