Λεωνίδας Βουρλιώτης Πολύ πριν γεννηθούν οι θεοί του Ολύμπου, πριν καν υπάρξει φως και τάξη στο σύμπαν, υπήρχε κάτι πιο αρχέγονο, πιο ασαφές: η Ἀχλύς. Όχι απλώς ένα φυσικό φαινόμενο, αλλά μια υπαρξιακή κατάσταση. Μια θεότητα-σκιά που προσωποποιούσε το θολό, το σκοτεινό, το ακαθόριστο.
Στην αρχαιοελληνική κοσμοαντίληψη, η λέξη «ἀχλύς» δεν περιγράφει μόνο την ομίχλη ή το σκοτάδι – είναι το πέπλο που σκεπάζει το βλέμμα λίγο πριν τον θάνατο, η ψυχική καταχνιά πριν τη φώτιση, η αμφιβολία πριν την κατανόηση. Είναι το πρώτο βήμα του κόσμου, πριν ξεχωρίσει το φως από το σκοτάδι, το είναι από το μηδέν.
Από τον μύθο στην ψυχή
Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, η Ἀχλύς υπήρξε η πιο παλιά θεότητα – ακόμα και πριν τη Νύχτα ή το Χάος. Δεν είχε μορφή, αλλά υπήρχε. Ένα αιώνιο πέπλο ασάφειας που τύλιγε την ύπαρξη πριν την οργανωθεί σε τάξη. Έτσι, η Ἀχλύς μετατράπηκε σε σύμβολο κάθε σκοτεινής αρχής: της πνευματικής σύγχυσης, της υπαρξιακής μελαγχολίας, της απόγνωσης.
Στη φιλοσοφία και την ποίηση, η λέξη χρησιμοποιήθηκε για να περιγράψει ακριβώς αυτό: τη στιγμή που το μυαλό βυθίζεται σε σύγχυση, όταν ο άνθρωπος δεν βλέπει καθαρά – ούτε έξω, ούτε μέσα του. Είναι η μεταβατική φάση ανάμεσα στην άγνοια και τη γνώση, ο εσωτερικός βάλτος πριν από την πνευματική αναγέννηση.
Ετυμολογία με νόημα
Η λέξη «ἀχλύς» προέρχεται από το ρήμα «ἀχλύνω», που σημαίνει «θολώνω» ή «σκεπάζω με ομίχλη». Η ίδια η λέξη μεταφέρει, ακόμα και ετυμολογικά, την αίσθηση του καλύμματος, της απόκρυψης. Όχι όμως απαραίτητα με αρνητική χροιά. Η ἀχλύς είναι η προϋπόθεση της διαύγειας, το σκότος πριν την αυγή.
Όταν όλα μοιάζουν χαμένα
Στη σύγχρονη ανάγνωση, θα μπορούσαμε να πούμε πως η ἀχλύς αντιπροσωπεύει εκείνες τις εσωτερικές φάσεις όπου όλα μοιάζουν θολά: όταν δεν μπορούμε να πάρουμε αποφάσεις, όταν δεν ξεχωρίζουμε το σωστό από το λάθος, όταν η ψυχή νιώθει εγκλωβισμένη σε μια εσωτερική ομίχλη. Δεν είναι το τέλος. Είναι το πριν. Και ίσως, αυτό είναι το πιο σημαντικό.
«Η σκέψη του ήταν γεμάτη ἀχλύ – δεν μπορούσε να δει καθαρά την αλήθεια».
Μια φράση που θα μπορούσε να ανήκει τόσο σε αρχαίο τραγικό ποιητή όσο και σε σύγχρονο ψυχολόγο.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Νέο Προσκλητήριο Προσλήψεων Εκπαιδευτών Ενηλίκων: Αφορά όλα τα πτυχία ΑΕΙ-ΤΕΙ - Πιστοποιηθείτε άμεσα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 25/9
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
