Δεν είναι λίγοι εκείνοι που συναντούν τη λέξη «ορμέμφυτο» σε κάποιο κείμενο και στέκονται με απορία. Πρόκειται για έναν όρο που δεν χρησιμοποιείται συχνά στην καθημερινή γλώσσα, αλλά έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον – και βάθος.
Η λέξη αποτελεί σύνθετο δάνειο από τη γερμανική λέξη Naturtrieb, η οποία μεταφράζεται ως φυσική ορμή ή ένστικτο. Στα ελληνικά, σχηματίστηκε από τις λέξεις «ορμή» και «έμφυτος», υποδηλώνοντας κάτι που πηγάζει από μέσα μας, χωρίς λογική διεργασία, αυθόρμητα.
Στην ουσία, «ορμέμφυτο» σημαίνει το ένστικτο – εκείνη την ακαθόριστη, αυτόματη δύναμη που μας ωθεί σε πράξεις ή συναισθήματα χωρίς ξεκάθαρη αιτία ή συνειδητή σκέψη. Λέξεις όπως παρόρμηση, ενόρμηση ή και το λιγότερο γνωστό ψυχόρμητο θεωρούνται συνώνυμες.
Το σχετικό επίθετο «ορμέμφυτος» χαρακτηρίζει συμπεριφορές ή αισθήματα που εκδηλώνονται ενστικτωδώς, χωρίς σκέψη ή προγραμματισμό.
Ένα χαρακτηριστικό λογοτεχνικό παράδειγμα της λέξης μάς δίνει ο Γιώργος Θεοτοκάς στο μυθιστόρημά του Λεωνής, περιγράφοντας ένα μίσος που δεν βασίζεται στη λογική, αλλά αναβλύζει σχεδόν οργανικά:
«Ήταν ένα μίσος ορμέμφυτο, σκοτεινό, αναίτιο, ακατανόητο και γι’ αυτό το χειρότερο απ’ όλα τα είδη του μίσους...».
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Νέο Προσκλητήριο Προσλήψεων Εκπαιδευτών Ενηλίκων: Αφορά όλα τα πτυχία ΑΕΙ-ΤΕΙ - Πιστοποιηθείτε άμεσα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 25/9
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ