Κοπάδης Θανάσης Τα δημογραφικά μαθηματικά αποτελούν την επιστήμη με την οποία μπορούμε να κατανοήσουμε αλλά και να προβλέψουμε τις πληθυσμιακές αλλαγές που συμβαίνουν στις κοινωνίες σε σχέση με τον χρόνο.
Η αρχή έγινε από τον John Graunt, έναν Άγγλο έμπορο του 17ου αιώνα, ο οποίος μελετώντας τις γεννήσεις και τους θανάτους στο Λονδίνο κατάφερε να αποκαλύψει μελλοντικές τάσεις του πληθυσμού και γι'αυτό σήμερα θεωρείται ο πατέρας της δημογραφικής στατιστικής.
Από τότε τα μαθηματικά έγιναν αναπόσπαστο εργαλείο της δημογραφίας, από τις πυραμίδες ηλικιών μέχρι και τα πολύπλοκα μοντέλα πρόβλεψης που χρησιμοποιούνται σήμερα.
Στη χώρα μας τα τελευταία νέα δείχνουν πως οι αριθμοί είναι άκρως ανησυχητικοί, καθώς οι γεννήσεις το 2023 έπεσαν στις 71.455, από περίπου 118.000 το 2008, ενώ μόνο τα τελευταία επτά χρόνια οι μαθητές στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση μειώθηκαν κατά 19%.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα το Υπουργείο Παιδείας να αναστείλει ήδη τη λειτουργία περίπου 750 σχολείων, αριθμός που αποτελεί το 5% του συνόλου, λόγω έλλειψης μαθητών.
Τα παραπάνω νούμερα δυστυχώς δεν είναι απλώς στατιστικές. Είναι οικογένειες που μικραίνουν, είναι σχολικές αίθουσες που αδειάζουν και φυσικά είναι κοινότητες που αλλάζουν ριζικά ή και εξαφανίζονται σταδιακά.
Τι μας περιμένει όμως σε 20 χρόνια; Τα μαθηματικά μοντέλα δείχνουν πως αν οι γεννήσεις παραμείνουν στα σημερινά επίπεδα (70 με 75 χιλιάδες τον χρόνο), τότε οι μαθητές ηλικίας 6 έως 17 ετών το 2045 θα είναι 15% με 25% λιγότεροι από σήμερα. Με απλά λόγια αν σήμερα σε μια περιοχή λειτουργούν 10 σχολεία, σε 20 χρόνια θα επαρκούν μόλις 8, κάτι που σημαίνει λιγότεροι εκπαιδευτικοί, μεγαλύτερες αποστάσεις μετακίνησης για τα παιδιά και έντονες πιέσεις στις τοπικές κοινωνίες.
Η μαθηματική πρόβλεψη βέβαια δεν είναι μοίρα, αλλά σήμα κινδύνου. Τι θα μπορούσε να ανατρέψει την τάση; Στήριξη οικογενειών με οικονομικά και κοινωνικά μέτρα (φορολογικές ελαφρύνσεις, παιδικοί σταθμοί, επιδόματα), μεταναστευτικές ροές οικογενειών με παιδιά, στήριξη αγροτικών και νησιωτικών περιοχών ώστε οι νέοι να παραμένουν και να δημιουργούν οικογένειες εκεί και φυσικά μια γενικότερη αλλαγή κουλτούρας όσον αφορά την προώθηση ισορροπίας μεταξύ εργασίας και οικογένειας, ώστε η απόφαση για περισσότερα παιδιά να μην είναι εμπόδιο αλλά επιλογή.
Όπως θα έλεγε κι ο John Graunt "οι αριθμοί δεν λένε ψέματα", όμως περιγράφουν μια ιστορία που τώρα ξετυλίγεται μπροστά μας. Και η συγκεκριμένη ιστορία δείχνει μια δύσκολη αλήθεια: η νέα γενιά μαθητών θα είναι μικρότερη κάτι που θα αλλάξει ριζικά την εκπαίδευση, την οικονομία και την κοινωνία. Το ερώτημα είναι αν θα μείνουμε θεατές ή αν θα πάρουμε αποφάσεις που θα ξαναγεμίσουν τα σχολικά προαύλια με παιδικές φωνές.
Θανάσης Κοπάδης
Μαθηματικός - Συγγραφέας
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Νέο Προσκλητήριο Προσλήψεων Εκπαιδευτών Ενηλίκων: Αφορά όλα τα πτυχία ΑΕΙ-ΤΕΙ - Πιστοποιηθείτε άμεσα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 3/9
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
