Κοκκινάκη Υπατία Σε απάντηση της κοινοβουλευτικής ερώτησης της βουλεύτριας Κυριακής Μάλαμα, για τη διενέργεια Ένορκης Διοικητικής Εξέτασης (ΕΔΕ) σε βάρος της εκπαιδευτικού στη Ζάκυνθο, Έφης Λάζου, για τη συμμετοχή της σε θεατρική παράσταση με τίτλο «Η Άννα Φρανκ συνομιλεί με τα Παιδιά της Παλαιστίνης», η υπουργός Παιδείας, Σοφία Ζαχαράκη, υποστήριξε ότι η ΕΔΕ διατάχθηκε κατόπιν σοβαρών επώνυμων καταγγελιών και δημοσίων παρεμβάσεων, οι οποίες ανέδειξαν την ανάγκη για διοικητική διερεύνηση της υπόθεσης.
Σύμφωνα με το επίσημο έγγραφο της Διεύθυνσης Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Ζακύνθου, η ΕΔΕ αφορά τη διερεύνηση πιθανών πειθαρχικών παραπτωμάτων, όπως:
Παράβαση καθήκοντος,
Συμπεριφορά μη αρμόζουσα σε δημόσιο υπάλληλο,
Δηλώσεις που ενδέχεται να θίγουν το κύρος της υπηρεσίας,
Εκτέλεση έργου με αμοιβή χωρίς την προβλεπόμενη άδεια.
Η Σοφία Ζαχαράκη ισχυρίζεται ότι η ΕΔΕ δεν αποτελεί πειθαρχική δίωξη, αλλά θεσμικά κατοχυρωμένο εργαλείο διοικητικής διερεύνησης, προκειμένου να διαπιστωθούν τα πραγματικά περιστατικά και να διασφαλιστεί η τήρηση της νομιμότητας. Εξετάζεται, επίσης, ενδεχόμενη παραβίαση διατάξεων του αντιρατσιστικού νόμου (Ν. 4285/2014) και του νόμου περί ίσης μεταχείρισης (Ν. 4443/2016).
Όπως επισημαίνεται, η εντολή για ΕΔΕ βασίστηκε:
σε επαρκείς ενδείξεις και αναφορές πολιτών,
σε σχετική οδηγία του Περιφερειακού Διευθυντή Εκπαίδευσης Ιονίων Νήσων,
στην ανάγκη προστασίας της δημόσιας εκπαιδευτικής λειτουργίας, λόγω της ευρείας δημοσιότητας που έλαβε η υπόθεση και της εμπλοκής ανήλικων μαθητών.
Η εκπαιδευτικός, σύμφωνα με την Υπουργό, τελεί υπό το τεκμήριο της αθωότητας και διατηρεί πλήρως τα δικαιώματα και τις εγγυήσεις που προβλέπει το πειθαρχικό και διοικητικό δίκαιο. Η διαδικασία θα ολοκληρωθεί εντός των νομίμων προθεσμιών και το πόρισμα θα αποσταλεί στις αρμόδιες αρχές, με σεβασμό στις αρχές της αναλογικότητας, της αμεροληψίας και της αντικειμενικότητας.
Η κ. Μάλαμα στην ερώτησή της έκανε λόγο για «πειθαρχική δίωξη με βάση καταγγελίες περί “αντισημιτικού περιεχομένου”, χωρίς μελέτη του έργου ή παρουσία στην παράσταση» και έθεσε σοβαρά ερωτήματα για την ελευθερία έκφρασης και την παιδαγωγική αυτονομία των εκπαιδευτικών, ειδικά για δραστηριότητες που πραγματοποιούνται εκτός σχολικού πλαισίου.
Δείτε εδώ αναλυτικά την απάντηση της Σοφίας Ζαχαράκη.
Η απάντηση της Σοφίας Ζαχαράκη
Αναλυτικά, η απάντηση της υπουργού Παιδείας:
«Απάντηση στην Ερώτηση με αριθμ. πρωτ. 7754/23-7-2025»
Σε απάντηση του ανωτέρω Μέσου Κοινοβουλευτικού Ελέγχου, σας γνωρίζουμε ότι σύμφωνα με το υπ’ αριθμ. πρωτ. 1691/25-07-2025 έγγραφο της Διεύθυνσης Α/θμιας Εκπ/σης Ζακύνθου:
Η ΕΔΕ διατάχθηκε κατόπιν σοβαρών επώνυμων καταγγελιών πολιτών και δημόσιων παρεμβάσεων που ανέδειξαν την ανάγκη διοικητικής διερεύνησης αναφορικά με το περιεχόμενο της θεατρικής παράστασης με τίτλο «Η Άννα Φρανκ συνομιλεί με τα Παιδιά της Παλαιστίνης» που προκάλεσε δημόσιες τοποθετήσεις, αντιδράσεις και καταγγελίες που λάβαμε εμείς και το ΥΠΑΙΘΑ.
Υπενθυμίζεται ότι, σύμφωνα με τις διατάξεις του Υπαλληλικού Κώδικα, ο δημόσιος υπάλληλος υπόκειται σε πειθαρχικό έλεγχο όχι μόνο για τη συμπεριφορά του κατά την άσκηση των υπηρεσιακών του καθηκόντων, αλλά και για πράξεις ή παραλείψεις του εκτός υπηρεσίας, εφόσον αυτές επηρεάζουν τη δημόσια εικόνα της Διοίκησης ή παραβιάζουν διατάξεις του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου.
Συγκεκριμένα, η ΕΔΕ όπως προκύπτει από την Εντολή που δόθηκε στον (...) διευθυντή του 1ου Δημοτικού Σχολείου Ζακύνθου (...) αφορά τη διερεύνηση των εξής ενδεχόμενων πειθαρχικών παραπτωμάτων:
- Παράβαση καθήκοντος (άρθρο 107 παρ. 1 περ. ε ́ του Ν. 3528/2007),
- Συμπεριφορά μη αρμόζουσα σε υπάλληλο (περ. στ ́),
- Δημόσιες δηλώσεις που θίγουν το κύρος της Υπηρεσίας (περ. ζ ́),
- Άσκηση έργου με αμοιβή χωρίς προηγούμενη άδεια της Υπηρεσίας (περ. η ́).
Περαιτέρω, στο πλαίσιο της ΕΔΕ ερευνάται ενδεχόμενη παραβίαση των διατάξεων του Ν. 4285/2014 (αντιρατσιστικός νόμος) και του Ν. 4443/2016 για την ίση μεταχείριση και τον σεβασμό των θρησκευτικών ομάδων.
Επιπλέον, αξιολογείται η δημόσια τοποθέτηση της εκπαιδευτικού σε μέσο μαζικής ενημέρωσης, κατά τη διάρκεια της εν εξελίξει διαδικασίας (...)
Η εντολή διενέργειας της ΕΔΕ βασίστηκε:
- σε επώνυμες καταγγελίες πολιτών (...)
- σε σχετική οδηγία του Περιφερειακού Διευθυντή Εκπαίδευσης Ιονίων Νήσων προς τον Διευθυντή Π.Ε. Ζακύνθου για ενέργεια στο πλαίσιο των
θεσμοθετημένων του αρμοδιοτήτων, καθώς και , - στην ανάγκη προστασίας της δημόσιας εκπαιδευτικής λειτουργίας, εξαιτίας της δημοσιότητας που έλαβε η υπόθεση, των αναφορών στο Ολοκαύτωμα και της εμπλοκής ανηλίκων μαθητών.
Η ΕΔΕ αποτελεί θεσμικά κατοχυρωμένο μέσο διοικητικής διερεύνησης και όχι πράξη πειθαρχικής δίωξης. Σκοπός της είναι η αντικειμενική διακρίβωση των πραγματικών περιστατικών και η διασφάλιση της διοικητικής νομιμότητας και της υπηρεσιακής ευταξίας.
Η υπάλληλος διατηρεί απολύτως όλα τα δικαιώματα και τις εγγυήσεις που απορρέουν από το πειθαρχικό και διοικητικό δίκαιο. Τελεί υπό το τεκμήριο της αθωότητας μέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας και την υποβολή αιτιολογημένου πορίσματος από τον Εντεταλμένο Εξεταστή.
Η διαδικασία θα ολοκληρωθεί εντός των νομίμων προθεσμιών και το σχετικό πόρισμα θα αποσταλεί στις αρμόδιες αρχές, με σεβασμό στις αρχές της αναλογικότητας, της αμεροληψίας και της αντικειμενικότητας.
Ένορκη διοικητική εξέταση (Ε.Δ.Ε.) ενεργείται κάθε φορά που η υπηρεσία έχει
α) σοβαρές υπόνοιες, δηλ. πληροφορίες αξιόλογες και σημαντικές ή
β) σαφείς ενδείξεις, δηλ. σοβαρές ενδείξεις που είναι καταρχήν πειστικές, για τη διάπραξη πειθαρχικού παραπτώματος (Ερμηνεία Υπαλληλικού Κώδικα Α.Ι. Τάχος-Ι.Λ. Συμεωνίδης, Άρθρα 106-τρίτο, Εκδόσεις Σάκκουλα Αθήνα-Θεσσαλονίκη, 2007, σελ. 1349 επ.).
Σκοπός της ΕΔΕ είναι η συλλογή στοιχείων (όχι άτυπη όπως στην προκαταρκτική εξέταση) για τη διαπίστωση:
i) της τέλεσης πειθαρχικού παραπτώματος, ii) τον προσδιορισμό των προσώπων που τυχόν ευθύνονται και
iii) τη διερεύνηση των συνθηκών κάτω από τις οποίες αυτό έχει τελεστεί, μεταξύ των οποίων και τη διερεύνηση των στοιχείων της υπαιτιότητας και του καταλογισμού (άρθρο 106 Υ.Κ.).
Η ΕΔΕ αποτελεί ανακριτική μέθοδο μεταξύ της προκαταρκτικής εξέτασης (άρθρο 125) και της πειθαρχικής ανάκρισης (άρθρο 127), με την οποία διευκολύνεται η διοίκηση για τυχόν εντοπισμό παραπτωμάτων και υπευθύνων, ώστε στη συνέχεια να κινηθεί, αν χρειασθεί, η πειθαρχική διαδικασία.
Με αυτή διασφαλίζεται και το υπηρεσιακό κύρος αλλά και η προσωπικότητα του υπαλλήλου από αβάσιμες και αναπόδεικτες κατηγορίες και φήμες (ΝΣΚ 271/2001). Ένορκη διοικητική εξέταση (ΕΔΕ) δύναται να διαταχθεί και κατόπιν διενέργειας προκαταρκτικής εξέτασης σε περίπτωση που αυτός που ενεργεί την προκαταρκτική εξέταση κρίνει ότι το υπό εξέταση πειθαρχικό παράπτωμα χρειάζεται περαιτέρω διερεύνηση.
Η ένορκη διοικητική εξέταση δεν συνιστά έναρξη πειθαρχικής δίωξης και δεν διακόπτει την παραγραφή του υπό εξέταση πειθαρχικού παραπτώματος. Με το δεδομένο αυτό δεν είναι δυνατόν στον υπάλληλο, κατά του οποίου συγκεντρώνονται υπόνοιες ή ενδείξεις για τη διάπραξη πειθαρχικού παραπτώματος, να αποδοθεί κατά το στάδιο της διενέργειας ΕΔΕ ο χαρακτηρισμός του κατηγορούμενου ή του πειθαρχικώς διωκόμενου.
Επισημαίνεται δε ότι μέχρι την ολοκλήρωση της πειθαρχικής διαδικασίας που ενδεχομένως θα κινηθεί μετά την διενέργεια της ΕΔΕ και την έκδοση πειθαρχικής απόφασης ισχύει το τεκμήριο της αθωότητας του υπαλλήλου κατ’ ανάλογη εφαρμογή του αντίστοιχου θεμελιώδους κανόνα του ποινικού δικαίου (ΝΣΚ 271/2001).
Η ερώτηση της Κυριακής Μάλαμα
Αναλυτικά, ακολουθεί το κείμενο της ερώτησης της βουλεύτριας Κυριακής Μάλαμα:
Πειθαρχική δίωξη εκπαιδευτικού για αντιπολεμική θεατρική παράσταση – Ζητήματα ελευθερίας έκφρασης και παιδαγωγικής αυτονομίας
Η εκπαιδευτικός και θεατρολόγος , πρόεδρος του Συλλόγου Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Ζακύνθου, κλήθηκε σε Ένορκη Διοικητική Εξέταση (ΕΔΕ) από τη Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Ζακύνθου, με αφορμή την παρουσίαση του θεατρικού έργου «Η Άννα Φρανκ συνομιλεί με τα Παιδιά της Παλαιστίνης». Το έργο, το οποίο πραγματοποιήθηκε εκτός σχολικού πλαισίου και με την απαραίτητη άδεια άσκησης ιδιωτικού έργου, είχε ως στόχο την ευαισθητοποίηση των παιδιών και του κοινού γύρω από τη βία, τον πόλεμο και τις καταπατήσεις των δικαιωμάτων των παιδιών παγκοσμίως.
Επειδή η κλήση σε ΕΔΕ βασίστηκε σε καταγγελίες περί «αντισημιτικού περιεχομένου», χωρίς να έχει προηγηθεί μελέτη του έργου ή παρακολούθηση της παράστασης από τους καταγγέλλοντες. Επειδή η ενέργεια αυτή έχει προκαλέσει δικαίως έντονες αντιδράσεις από εκπαιδευτικά σωματεία, καλλιτεχνικές ενώσεις και πλήθος πολιτών, οι οποίοι καταγγέλλουν την πειθαρχική δίωξη ως προσπάθεια λογοκρισίας και περιορισμού της ελευθερίας έκφρασης και της παιδαγωγικής αυτονομίας. Ερωτώνται η κυρία Υπουργός και ο κύριος Υπουργός:
1. Ποιο είναι το συγκεκριμένο πειθαρχικό παράπτωμα για το οποίο κλήθηκε σε ΕΔΕ η εκπαιδευτικός ;
2. Πώς διασφαλίζεται η ελευθερία έκφρασης και η παιδαγωγική αυτονομία των εκπαιδευτικών, όταν καλλιτεχνικές και παιδαγωγικές δραστηριότητες, ακόμη και εκτός σχολικού πλαισίου, υπόκεινται σε πειθαρχικές διαδικασίες;
3. Δεδομένου ότι ούτε το ισχύον πειθαρχικό δίκαιο (Ν.3528/2007) προβλέπει πειθαρχικές διώξεις για καλλιτεχνική ή παιδαγωγική δραστηριότητα εκπαιδευτικών εκτός υπηρεσίας, ούτε έχει ακόμη θεσπιστεί νέο πλαίσιο, με ποια νομική ή πολιτική βάση ασκήθηκε ΕΔΕ εις βάρος της κας ; Προτίθενται, έστω και τώρα, τα Υπουργεία να δεσμευθούν πως ούτε το ισχύον, ούτε το υπό ψήφιση πειθαρχικό πλαίσιο θα επιτρέπει ή θα διευκολύνει τη στοχοποίηση εκπαιδευτικών για δράσεις που ασκούνται εκτός σχολικής υπηρεσίας, με παιδαγωγικό ή καλλιτεχνικό χαρακτήρα και χωρίς τεκμηριωμένη παράβαση καθήκοντος;
4. Ποια μέτρα θα λάβουν τα Υπουργεία για την αποτροπή παρόμοιων περιστατικών στο μέλλον, που ενδέχεται να πλήξουν την ελευθερία της έκφρασης και την παιδαγωγική αυτονομία;
Δείτε εδώ αναλυτικά την ερώτηση.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 18/8
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
