Σε μια χώρα που επαίρεται για το πολιτισμικό της παρελθόν, οι εκπαιδευτικοί ζουν, όπως και πολλοί άλλοι πολίτες της, σε συνθήκες οικονομικής ασφυξίας και κοινωνικής ανασφάλειας. Η στεγαστική κρίση, ειδικά για τους αναπληρωτές και τους νεοδιόριστους, έχει εξελιχθεί σε ζήτημα επιβίωσης. Η κυβέρνηση, παρά τις διακηρύξεις για ΄΄ανάπτυξη΄΄, παραμένει αδρανής απέναντι σε ένα πρόβλημα που πλήττει και την εκπαίδευση.
Αναπληρωτές και νεοδιόριστοι εκπαιδευτικοί τοποθετούνται κάθε χρόνο σε νησιά και δυσπρόσιτες περιοχές, πληρώνονται με μισθούς που μετά βίας αγγίζουν τα 960€, ενώ καλούνται να πληρώσουν ενοίκια 600–800€, ιδιαίτερα σε τουριστικούς προορισμούς. Η σχέση μισθού-ενοικίου φτάνει κάποιες φορές το 80% του εισοδήματός τους — ένα από τα υψηλότερα ποσοστά στην Ευρώπη. Είναι αποκαλυπτική η σύγκριση της ελληνικής πραγματικότητας με αυτή δυο άλλων ευρωπαϊκών χωρών με ισχυρό εκπαιδευτικό σύστημα:
Στέγαση και αγοραστική ικανότητα εκπαιδευτικών (2024)
|
Η Γερμανία διαθέτει κοινωνικές κατοικίες με ενοίκια περίπου 6,10€/m² και ένα πλέγμα κρατικής ενίσχυσης. Στη Φινλανδία, περίπου το 1/3 των αστικών κατοικιών είναι επιδοτούμενες από τον δημόσιο οργανισμό ARA.
Ένας από τους βασικούς επιβαρυντικούς παράγοντες είναι η άναρχη εξάπλωση των βραχυχρόνιων μισθώσεων τύπου Airbnb. Οι πολιτικές ρύθμισης στις άλλες χώρες είναι αποκαλυπτικές:
Πολιτικές Airbnb (Ρυθμίσεις, έλεγχοι και κυρώσεις)
|
Η προστασία της κατοικίας διασφαλίζει ότι η στέγη παραμένει κοινωνικό αγαθό και όχι επενδυτικό προϊόν. Περιλαμβάνει κοινωνική κατοικία, περιορισμούς στη βραχυχρόνια μίσθωση, φορολογικά αντικίνητρα για μαζική εκμετάλλευση και έλεγχο των ενοικίων.
Στη Γερμανία, ο νόμος Zweckentfremdungsverbot απαγορεύει τη χρήση κατοικιών για τουριστική εκμετάλλευση χωρίς άδεια, με αυστηρούς ελέγχους και πρόστιμα. Στη Φινλανδία, οι πολυκατοικίες έχουν δικαίωμα απαγόρευσης της Airbnb, ενώ τα εισοδήματα από τέτοιες μισθώσεις φορολογούνται αυστηρά. Αντίθετα, στην Ελλάδα δεν υπάρχει πλαίσιο ρύθμισης: δεν υφίστανται όρια ημερών, άδειες, ζώνες αποκλεισμού ή κοινωνική κατοικία. Η αγορά λειτουργεί ανεξέλεγκτα, ακόμα και εις βάρος κοινωνικά ευάλωτων ομάδων, όπως εκπαιδευτικοί, υγειονομικοί και φοιτητές.
Η κατάσταση επιδεινώνεται από την άνοδο των επενδυτικών funds. Στην Ελλάδα, η έλλειψη ρυθμίσεων επέτρεψε τη συγκέντρωση ακινήτων σε λίγα χέρια, με στόχο τη βραχυχρόνια μίσθωση ή την κερδοσκοπική εκμετάλλευση. Αυτό έχει μειώσει δραστικά τη διαθεσιμότητα μακροχρόνιας στέγης και έχει αυξήσει τα ενοίκια. Αντίθετα, στη Γερμανία η κοινωνική αντίδραση έχει οδηγήσει σε μέτρα όπως πλαφόν στα ενοίκια, πρόστιμα για μη οικιστική χρήση και συζητήσεις για απαλλοτριώσεις. Στη Φινλανδία, η αγορά κατοικίας παραμένει σταθερή χάρη στη δημόσια και μη κερδοσκοπική στέγη και στην ισχυρή κρατική παρέμβαση.
Η στεγαστική κρίση δεν είναι αναπόφευκτη. Υπάρχουν πολιτικές λύσεις που μπορούν να εφαρμοστούν και στην Ελλάδα, όπως οι:
• Δημιουργία Εθνικού Ταμείου στέγασης εκπαιδευτικών με επιδότηση ενοικίου.
• Ανάπτυξη κοινωνικής κατοικίας μέσω ΟΤΑ και αξιοποίησης δημόσιας γης ή κενών κτιρίων.
• Φορολογικά κίνητρα σε ιδιοκτήτες που νοικιάζουν με ελεγχόμενο μίσθωμα σε εκπαιδευτικούς.
• Ένταξη των εκπαιδευτικών στα προγράμματα κοινωνικής στέγασης της ΔΥΠΑ (χαμηλότοκα δάνεια, επιδοτούμενα ενοίκια).
• Ρυθμίσεις για Airbnb: όρια ημερών, ζώνες αποκλεισμού, δημοτικές άδειες.
• Ρυθμίσεις για τα funds: περιορισμός συγκέντρωσης ακινήτων, προστασία προσιτής στέγης.
Οι παραπάνω προτάσεις δεν απαιτούν τεχνοκρατικές καινοτομίες – απαιτούν πολιτική βούληση, θεσμική προτεραιότητα και κοινωνική ευαισθησία. Ούτε ο τουρισμός ούτε οι επενδύσεις είναι ασύμβατοι με την κοινωνική δικαιοσύνη – το αποδεικνύουν άλλες χώρες με ισχυρές ρυθμίσεις. Στην Ελλάδα, όμως, η κυβέρνηση αποσύρεται καθημερινά από τον ρόλο της, αφήνοντας τον έλεγχο της στέγασης σε πλατφόρμες και funds με μοναδικό γνώμονα το κέρδος.Η στέγαση των εκπαιδευτικών είναι ένα ηχηρό παράδειγμα: άνθρωποι που κρατούν όρθιο το δημόσιο σχολείοωθούνται στην έξοδο της εκπαιδευτικής διαδικασίας, επειδή η κυβέρνηση, όχι μόνο δεν συγκρούεται με τα συμφέροντα των τουριστικών (και άλλων) πλατφορμών, αλλά εγκαταλείπει τον ρόλο που θα έπρεπε να έχει ως εγγυήτρια της κοινωνικής κατοικίας και της δημόσιας δωρεάν εκπαίδευσης.
Η στέγαση των εκπαιδευτικών δεν είναι πολυτέλεια. Είναι προϋπόθεση για ποιοτική δημόσια εκπαίδευση με συνέχεια.
- Το Wohngeld είναι στεγαστική επιδότηση στη Γερμανία για νοικοκυριά με χαμηλό ή μεσαίο εισόδημα, ανεξαρτήτως επαγγέλματος. ** Το Kela είναι ο δημόσιος φορέας κοινωνικών επιδομάτων της Φινλανδίας. *** Numbeo: Δείκτης αγοραστικής δύναμης που συγκρίνει το κόστος ζωής. **** PPP (PurchasingPowerParity): Ισοδυναμία αγοραστικής δύναμης – πόσα αγαθά/υπηρεσίες αγοράζονται με τον εκάστοτε μισθό.
* Ο Χρήστος Πιλάλης είναι εκπαιδευτικός, πρώην διευθυντής αναπληρωτή υπουργού Παιδείας και πρώην διευθύνων σύμβουλος του ΙΝΕΔΙΒΙΜ
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
2ος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Η ύλη για 47.000 υποψήφιους ως 3/6 με τις λύσεις
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 3/6
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ