Στη δημόσια συζήτηση για την ίδρυση των Ωνασείων σχολείων εντοπίστηκαν ξεκάθαρα οι πολλαπλές αντιφάσεις ανάμεσα στις προθέσεις υποστήριξης των λιγότερο κοινωνικά προνομιούχων ομάδων του μαθητικού πληθυσμού που φοιτούν σε σχολεία «ευάλωτων» περιοχών και στην θεσμοθέτηση του τρόπου λειτουργίας των Ωνασείων σχολείων (Ν. 5174 ΦΕΚ Τεύχος A’ 12/30.01.2025).
Στο άρθρο αυτό επισημαίνω μόνο δύο ζητήματα: την αλλαγή παραδείγματος στην εκπαιδευτική πολιτική, μιας και το κράτος εκχωρεί το αποκλειστικό του δικαίωμα να ορίζει ζητήματα της δημόσιας εκπαίδευσης σε δωρητές, χάριν της χρηματοδότησης που λαμβάνει από αυτούς, και την εισαγωγή νέων πρακτικών που διαφοροποιούν το εργασιακό ωράριο των εκπαιδευτικών στο δημόσιο σχολείο και εγκαθιδρύουν την κάλυψη μέρους της αμοιβής τους από ιδιώτες.
Συγκεκριμένα, η υπογραφή της σύμβασης δωρεάς στο πλαίσιο της δημιουργίας των Ωνασείων σχολείων υπερβαίνει την συνεργασία μεταξύ δημοσίου τομέα και ιδιωτών στο επίπεδο της χρηματοδότησης και αφορά στην παρέμβασή τους σε ζητήματα λειτουργίας των δημοσίων σχολείων. Αυτό θεσμοθετείται, μεταξύ άλλων, με την νομοθέτηση ενός νέου διοικητικού οργάνου, της εννεαμελούς διοικούσας επιτροπής των Ωνασείων Σχολείων, στην οποία τέσσερα από τα μέλη της προτείνονται από τον δωρητή. Το αποτέλεσμα είναι ότι ο δωρητής συμμετέχει με ισχυρή εκπροσώπηση στην λήψη αποφάσεων για εκπαιδευτικά ζητήματα, όπως στην επιλογή του προσωπικού και της διεύθυνσης του σχολείου καθώς και στην αξιολόγησή τους, στον ορισμό των προτεραιοτήτων και των επιστημονικών δραστηριοτήτων των σχολείων, στην μη επανεγγραφή μαθητή ή μαθήτριας «που έχει υποπέσει σε έντονα αποκλίνουσα συμπεριφορά», στον καθορισμό του αριθμού των μαθητών και μαθητριών που θα εισάγονται στα σχολεία αυτά, στην εισήγηση για τον τύπο των δοκιμαστικών εξετάσεων για την εισαγωγή στα Ωνάσεια σχολεία κ.ά. (Παράρτημα Α του Ν. 5174).
Επίσης, οι παρεμβάσεις από τους δωρητές σε ουσιαστικά ζητήματα της λειτουργίας της δημόσιας εκπαίδευσης εγκαθιδρύονται μέσα από την νομοθέτηση της υποχρεωτικής αλλαγής του ωραρίου της εκπαιδευτικής λειτουργίας στα Ωνάσεια σχολεία (24 ώρες πέραν του υποχρεωτικού προγράμματος μηνιαίως) και την συνακόλουθη κάλυψη πρόσθετης αμοιβής στους εκπαιδευτικούς και στο άλλο προσωπικό τους από τον δωρητή (παρ. 3, άρθρο 4). Οι παρεμβάσεις αυτές εισάγουν τη μισθολογική διάκριση μεταξύ των εκπαιδευτικών των δημοσίων σχολείων, η οποία προσκρούει στα κεκτημένα εργασιακά δικαιώματα που αφορούν στο ωράριο των εκπαιδευτικών και αποτελεί προθάλαμο για την αποδοχή του γεγονότος ότι μέρος της αμοιβής τους μπορεί να χρηματοδοτείται από ιδιωτικούς πόρους.
Άρα, η ίδρυση των Ωνασείων σχολείων με τους παραπάνω όρους δεν υπονομεύει μόνο το δικαίωμα όλων των παιδιών να συμμετέχουν ελεύθερα και αδιακρίτως στα δημόσια σχολεία της γειτονιάς τους αλλά εκχωρεί σε δωρητές έναν αποφασιστικό ρόλο για τα ζητήματα της δημόσιας εκπαίδευσης ενώ παράλληλα εισάγει νέους όρους για την εργασία των εκπαιδευτικών στα δημόσια σχολεία.
Η απάντηση στο ερώτημα ποιοι τελικά ωφελούνται από την ίδρυση των Ωνασείων σχολείων προκύπτει αβίαστα: ωφελούνται όσοι επιδιώκουν αλλαγή παραδείγματος στη δημόσια εκπαίδευση προωθώντας εκπαιδευτικές πολιτικές που ιδιωτικοποιούν σταδιακά την δημόσια εκπαίδευση, πολιτικές που έχουν δοκιμαστεί σε άλλες χώρες και κατά κοινή ομολογία έχουν αποτύχει.
Σοφία Αυγητίδου, Καθηγήτρια Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Νέο Προσκλητήριο Προσλήψεων Εκπαιδευτών Ενηλίκων: Αφορά όλα τα πτυχία ΑΕΙ-ΤΕΙ - Πιστοποιηθείτε άμεσα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 14/9
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
