ΣΑΚΕΑ: Ποιες αλλαγές και μεταρρυθμίσεις που προτείνει για τη Λειτουργία Τμημάτων Ένταξης

Τα τμήματα ένταξης αποτελούν έναν επιτυχημένο θεσμό που δίνει τη δυνατότητα σε πολλά παιδιά με αναπηρίες ή και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες να φοιτούν στο γενικό σχολείο. Κι αυτό, διότι, όπως απέδειξε η πράξη, στα τμήματα ένταξης στην Ελλάδα φοιτούν παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες (πχ. δυσλεξία) ή που δεν προβλέπεται η υποστήριξή τους από τη νομοθεσία, όπως μαθητές/μαθήτριες που εκκρεμεί αξιολόγηση από τα ΚΕΔΑΣΥ ή παιδιά με μεταναστευτικές βιογραφίες. Ειδικά μετά τη νομοθεσία 3699/2008 έγιναν σημαντικές προσπάθειες ενίσχυσης των συγκεκριμένων δομών, γεγονός που αναγνωρίζεται από την εκπαιδευτική κοινότητα και τους γονείς/κηδεμόνες των παιδιών. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια η ίδρυση τμημάτων ένταξης δεν φαίνεται να ιεραρχείται ως προτεραιότητα για την ενίσχυση της ειδικής αγωγής και της ενταξιακής εκπαίδευσης.

Σύμφωνα με έρευνες που πραγματοποιήθηκαν στη βάση επίσημων στοιχείων από το Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, μόνο το 1/3 των παιδιών που παρακολουθούν τα τμήματα ένταξης στην πρώτη βαθμίδα της εκπαίδευσης συνεχίζουν να φοιτούν στην οικεία δομή στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Ειδικότερα, τα τελευταία χρόνια εκδόθηκαν μόνο δύο (2) εγκύκλιοι που αφορούσαν στην υποβολή προτάσεων για ίδρυση τμημάτων ένταξης (Αρ.Πρωτ. 36380/Δ3, 2019 & Αρ.Πρωτ.: 48132/Δ3, 2021) που όριζαν ως προϋποθέσεις για την ολοκλήρωση της αίτησης τη συνεργασία μεταξύ σχολείων και τοπικής αυτοδιοίκησης (δήμων), την αξιοποίηση των ήδη υφιστάμενων τμημάτων ένταξης, καθώς και την ύπαρξη κατάλληλων κτιριακών υποδομών. Ο συνδυασμός όλων αυτών των παραγόντων είναι φυσικό πως δημιουργεί περαιτέρω κωλυσιεργία στην ολοκλήρωση των διαδικασιών ίδρυσης τμημάτων ένταξης. Πολλά, δε, σχολεία επικαλούνται συχνά την έλλειψη διαθέσιμων αιθουσών, γεγονός που έρχεται σε αντίθεση με τη νομοθεσία 4368/2016 (αρ. 82) που προβλέπει την υποστήριξη από εκπαιδευτικούς ειδικής αγωγής εντός της τάξης της γενικής εκπαίδευσης.

Όλα τα παραπάνω έχουν ως αποτέλεσμα πολλά παιδιά να παραμένουν δίχως υποστήριξη στη δεύτερη βαθμίδα της εκπαίδευσης, καθώς τα τμήματα ένταξης είναι συχνά η μοναδική υποστήριξη που λαμβάνουν από τα γενικά σχολεία τα παιδιά με αναπηρίες, ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες ή με ευαλωτότητες. Έτσι, πολλά παιδιά αναγκάζονται να αλλάζουν περιοχή, ώστε να αναζητούν σχολεία όπου υφίστανται τμήματα ένταξης.