Alfavita Newsroom Μαθαίνω να γράφω σωστά
Πολύ συχνά είναι τα λάθη στον τονισμό των λέξεων, ιδίως σε μονοσύλλαβες λέξεις και αντωνυμίες όπως ποιος, που, μια κ.α.
Υπάρχουν, φυσικά, και περιπτώσεις όπου απαντώνται λέξεις με ή χωρίς τόνο, στις οποίες αλλάζει πλήρως είτε ο φυσικός τονισμός είτε ο γραμματικός-συντακτικός ρόλος σε μια πρόταση.
Ως γενικός κανόνας, ισχύει ότι οι μονοσύλλαβες λέξεις ΔΕΝ παίρνουν ποτέ τονικό σημάδι, ενώ ως μονοσύλλαβοι θεωρούνται οι λεγόμενοι συνιζημένοι τύποι όπως οι λέξεις: μια, για, γεια, πια, ποιος, ποια, ποιο.
Διαφορά υπάρχει ανάμεσα στο δύο-δυο, το βιος-ο βίος, μία-μια. Όταν τονίζονται, οι παραπάνω λέξεις είναι δυσύλλαβες και έχουν τον αντίστοιχο τονισμό.
Εξαίρεση αποτελεί φυσικά ο διαζευκτικός σύνδεσμος «ή».
Μπορείς να δουλέψεις ή το πρωί ή το βράδυ
Ειδική αναφορά χρειάζεται για τις λέξεις πού/που και πως/πώς στις οποίες γίνονται και τα συχνότερα λάθη.
Με τόνο γράφονται οι συγκεκριμένες λέξεις όταν βρίσκονται σε ευθεία ή σε πλάγια ερώτηση (πού/πώς). Αντίθετα, δεν τονίζονται όταν λειτουργούν ως αναφορικές αντωνυμίες (που) ή σύνδεσμοι (πως).
Ας δούμε μερικά παραδείγματα:
Πού πας;
Δεν μου είπε πού πάει.
Αλλά: Θυμήθηκα τον Γιώργο, που ήμασταν συμμαθητές.
Πώς πέρασες στις γιορτές;
Δεν κατάλαβα πώς πέρασε η ώρα.
Αλλά: Μου είπε πως είναι καλά.
Τόνο επίσης παίρνουν οι αδύνατοι τύποι των προσωπικών αντωνυμιών (μου, σου, του, της, τον, την, το, μας, σας, τους, τα) όταν κατά την ανάγνωση υπάρχει περίπτωση να θεωρηθούν εγκλιτικές λέξεις.
Για παράδειγμα:
- Ο πατέρας μου είπε να διαβάσω. (Ο δικός μου πατέρας μου είπε να διαβάσω).
- Ο πατέρας μού είπε να διαβάσω. (Ο πατέρας είπε σε εμένα να διαβάσω).
Επιπλέον, λάθη γίνονται στους τονισμούς λέξεων/προτάσεων όπου παρατηρείται το φαινόμενο της έκθλιψης, της αποκοπής και της αφαίρεσης.
Τόνος μπαίνει στις λέξεις μετά από αποκοπή και έκθλιψη.
Για παράδειγμα:
- Φέρ' το τηλέφωνο (αποκοπή)
- Ούτε ο αδερφός σου μήτ' εσύ μπορείς να καταλάβεις (έκθλιψη)
Όμως, οι ρηματικοί τύποι μετά από αποκοπή ΔΕΝ τονίζονται. Πιο απλά, ο τόνος δεν γίνεται να «ανέβει» στην προηγούμενη λέξη.
- Θα'θελα ένα παγωτό.
- Έφερε τα τετράδια και τα΄δειξε στη δασκάλα.
Τέλος, ο τόνος του εγκλιτικού ο οποίος ακούγεται στη λήγουσα των προπαροξύτονων λέξεων σημειώνεται. Για παράδειγμα:
- Ο δάσκαλός μας, κράτησέ μου κτλ.
- Το ίδιο γίνεται στο πρώτο από δύο εγκλιτικά, όταν προηγείται παροξύτονη λέξη,
π.χ.: δώσε μού το, φέρε μάς τους.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Έκτακτο επίδομα έως 1.700 ευρώ σε εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα
Η πιο εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών στην Ελλάδα σε 2 ημέρες στα χέρια σου - Δίνεις από το σπίτι σου
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 10/12
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
