Νίκος Μάστορας Αν κι εσύ νιώθεις πως είσαι πρωταγωνιστής ταινίας δυστοπίας, πειραματόζωο σε σκοτεινό εργαστήριο… Μη φοβάσαι! Είσαι απλά ένας εκπαιδευτικός που περιμένει να αξιολογηθεί με...63 κριτήρια.
Μια νέα πρωτοβουλία εκπαιδευτικών από τη Θεσσαλονίκη, που αυτοονομάστηκε «ΟΜΑΔΑ ΠΕΙΡΑΜΑΤΟΖΩΩΝ-ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ» με στόχο να καταδείξει το παράλογο της έναρξης της ατομικής αξιολόγησης, συνέταξε ένα απολαυστικό κείμενο που παρουσιάζουμε στη συνέχεια. Στο κείμενο αυτό οι εκπαιδευτικοί εξηγούν τους λόγους για τους οποίους οι συνάδελφοί τους πρέπει να συνταχθούν, ώστε «να σπάσουμε μαζί το φόβο και να βγούμε με αξιοπρέπεια και αλληλεγγύη από το εργαστήριο πειραμάτων. Η ατομική και σχολική αξιολόγηση δε θα περάσει! Οι δάσκαλοι και οι δασκάλες θα σώσουν τα σχολεία!»
Επίσης οι εκπαιδευτικοί, με δεύτερο κείμενο που επίσης δημοσιεύουμε, εξηγούν γιατί κάθε απόπειρα ποσοτικοποίησης, ατομικής μέτρησης και σύγκρισης μεταξύ ανθρώπων είναι απλά επιστημολογικό λάθος, και γιατί η αξιολόγηση, με τον τρόπο που θέλει να την επιβάλει η κ.Κεραμέως, αποτελεί παράδειγμα απόπειρας εφαρμογής του κοινωνικού δαρβινισμού στην εκπαιδευτική διαδικασία.
Το κείμενο των...πειραματόζωων-εκπαιδευτικών
Αν κι εσύ νιώθεις πως είσαι πρωταγωνιστής ταινίας δυστοπίας, πειραματόζωο σε σκοτεινό εργαστήριο… Μη φοβάσαι!
Δεν είσαι ο/ η μόνος/ η, δεν είσαι μόνος/ η! Εγκλωβισμένοι/ ες είμαστε όλοι/ ες μας τα τελευταία 20 και πλέον χρόνια. Οι διαχειριστές μας αλλάζουν “επιστημονικές” ποδιές και ασκούν πάνω μας οποιαδήποτε “καινοτομία” περιμένοντας να δουν μέχρι που αντέχουμε. Μας τραβάνε, μας κοπανάνε, δοκιμάζουν συνταγές. Όμως δε φτάνει μόνο αυτό. Ήρθε επιτέλους η ώρα που θα μετρήσουν τις επιδόσεις μας! Η λαμπρή αυτή μέρα που θα καθίσουν σε μία γωνία, θα βγάλουν μία λίστα και θα αρχίσουν να σημειώνουν:
πόσο καλά τρέχεις;
πόσο φρόνιμα συμπεριφέρεσαι;
πόσο αντέχεις την πίεση;
πόσο σωστά σκέφτεσαι;
Φυσικά, θα προσπαθήσουν να μας πείσουν πως η μεζούρα τους είναι σωστά φτιαγμένη και δεν πρέπει να ανησυχούμε. Εκείνοι γνωρίζουν καλύτερα τι πρέπει να κάνουμε. Εμείς δεν πρέπει να φέρουμε αντίρρηση. Η μεζούρα έχει όνομα και υπογραφή, λέγεται “Νόμος 4823/ 2021” και τον υπογράφουν επιφανείς και άξιοι άνθρωποι του τόπου μας, ανάμεσα σε άλλους και η υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως (δικηγόρος στο επάγγελμα με οικογενειακή παράδοση στο χώρο και διεθνείς γνωριμίες). Πρόκειται για ανθρώπους που γνωρίζουν καλύτερα από τον καθένα/ καθεμία μας και είναι καλό να τους υπακούσουμε. Να δεχτούμε την ετυμηγορία τους και να κάτσουμε φρόνιμα αν θέλουμε μια θεσούλα σε αυτό το όμορφο εργαστήριο πειραμάτων (βλ. στο τέλος του κειμένου τις ακριβείς μονάδες μέτρησης της εν λόγω μεζούρας).
Η λαμπρή μέρα, λοιπόν, είναι εδώ! Ξεκινάει το μέτρημα με τη μεζούρα! Στο εργαστήριο που μας μάθανε να ζούμε δε θα είμαστε πια όλοι ίσοι και όμοιοι! Θα χωριστούμε σε 4 κατηγορίες:
οι εξαιρετικοί/ ες
οι πολύ καλοί/ ες
οι ικανοποιητικοί/ ες και
οι μη ικανοποιητικοί/ ες.
Στο εργαστήριο θα έρθουν καλοντυμένοι/ες εντολοδόχοι, που δουλεύουν χρόνια στα γραφεία των εργαστηρίων μας, θα βγάλουν μία λίστα και θα σημειώσουν την απόδοσή μας. Οι συνθήκες κάτω από τις οποίες ζούμε δε θα ληφθούν υπόψη, εκείνη τη μέρα πρέπει να δώσουμε τον καλύτερό μας εαυτό. Να σταθούμε προσοχή και να πούμε με στόμφο τα σπουδαία μας επιτεύγματα στη διδασκαλία.
Προσοχή! Να τα βρει όλα καθαρά και συμμαζεμένα, κρύβουμε το σοβά που έπεσε και αν προλαβαίνουμε ρίχνουμε ένα βαψιματάκι. Προσοχή! Να μην ξεχάσουμε να πούμε όλα όσα έχουμε προσπαθήσει τόσα χρόνια. Προσοχή! Μην ξεχάσουμε να πούμε για το δυσπρόσιτο που πήγαμε εκείνη τη χρονιά που μας φάγανε τα διπλά μόρια. Προσοχή! Μην ξεχάσουμε να αναφέρουμε τα χρήματα που δώσαμε για όλα τα έξτρα πτυχία που μας έβαλαν να κάνουμε μετά το προσοντολόγιο. Αν βρούμε και κανένα παιδάκι που μιλάει όμορφα, το προετοιμάζουμε να πει κάποιο από τα ποιηματάκια που λέγανε παλιά στους κυρίους επιθεωρητές. Θα καταλάβει αμέσως πόσο σπουδαίοι εκπαιδευτικοί είμαστε… Οι καλοντυμένοι/ ες εντολοδόχοι βέβαια δε γνωρίζουν από τέτοιους συναισθηματισμούς αλλά ποτέ δεν ξέρεις… Εκείνοι/ ες θα έρθουν με την υποχρέωση να μας βάλουν σε σειρά και να μας πουν τι είναι σωστό και τι λάθος, τι κάνουμε καλά και τι κάνουμε στραβά, πόσο μπορούμε και πόσο δε μπορούμε, αν είμαστε ικανοί ή ανίκανοι, αν θα συνεχίσουμε να δουλεύουμε ή αν θα σταματήσουμε. Θα τα καταλάβουν εκείνοι αμέσως, γιατί όλα θα γίνουν με αντικειμενικά κριτήρια. Θα καταλάβουν ποιος είναι φρόνιμος και δεν έχει λιγοψυχήσει. Θα καταλάβουν ποιος δε φέρνει αντίρρηση και ακολουθεί όλες τις εντολές χωρίς να σκέφτεται και να κριτικάρει. Δεν πρέπει να ανησυχούμε. Θα γίνουν όλα όπως στην εικόνα με το δάσκαλο που βάζει το ίδιο τεστ σε ένα ψάρι, έναν ελέφαντα, έναν σκύλο και ένα πίθηκο. Τους ζητάει να ανέβουν ένα δέντρο.
Έτσι και σε μας λοιπόν. Όμως προσοχή γιατί αυτό, ακόμη, εφαρμόζεται μόνο σε ενήλικες. Στα παιδιά διαφοροποιούμε πάντα τη διαδικασία αξιολόγησης. Οι άνθρωποι αυτοί θα έρθουν να δουν αν μετά από 15- 20 χρόνια στην εκπαίδευση είμαστε ικανοί να διδάξουμε, να διατηρούμε όμορφο κλίμα στην τάξη και να είμαστε καλοί υπάλληλοι. Μην πάει ο νους μας στο κακό… Δεν το κάνουν για να φοβηθούμε, δεν το κάνουν για να σκύψουμε το κεφάλι, δεν το κάνουν για να μας ελέγχουν καλύτερα. Όλο αυτό θα γίνει για το καλό των παιδιών!
Αν και εσύ νιώθεις πως όλα τα τελευταία χρόνια σε έχουν κάνει ένα πειραματόζωο ως μόνιμο, ως αναπληρωτή, ως ωρομίσθιο. Αν και εσύ καταλαβαίνεις πως αυτό που χρειάζεται σήμερα το σχολείο είναι αξιοπρεπή χρηματοδότηση και όχι αξιολογητές. Ήρθε η ώρα να αναλάβεις δράση!
Έλα στις δράσεις διαμαρτυρίας!
Να σπάσουμε μαζί το φόβο και να βγούμε με αξιοπρέπεια και αλληλεγγύη από το εργαστήριο πειραμάτων.
Η ατομική και σχολική αξιολόγηση δε θα περάσει!
Οι δάσκαλοι και οι δασκάλες θα σώσουν τα σχολεία!
ΟΜΑΔΑ ΠΕΙΡΑΜΑΤΟΖΩΩΝ-ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ
Τα 63 (!) κριτήρια της αξιολόγησης
Αναλυτικά όλα τα Πεδία και Κριτήρια αξιολόγησης του έργου των εκπαιδευτικών
(Η αρίθμηση έγινε από την ομάδα πειραματόζωων-εκπαιδευτικών)
(Άρθρο 67, Ν.4823/2021)
1. Το έργο των εκπαιδευτικών αξιολογείται τεκμηριωμένα σε τετράβαθμη περιγραφική κλίμακα, στην οποία το έργο τους διαβαθμίζεται από εξαιρετικό, σε πολύ καλό, σε ικανοποιητικό ή σε μη ικανοποιητικό, ως προς δύο (2) πεδία: Α) το διδακτικό και παιδαγωγικό έργο του εκπαιδευτικού, το οποίο εξειδικεύεται σε Α1) γενική και ειδική διδακτική του γνωστικού αντικειμένου και Α2) παιδαγωγικό κλίμα και διαχείριση της τάξης και Β) υπηρεσιακή συνέπεια και επάρκεια του εκπαιδευτικού.
2. Όσον αφορά στο πεδίο Α1, το διδακτικό και παιδαγωγικό έργο του εκπαιδευτικού, στο πλαίσιο της γενικής και ειδικής διδακτικής του γνωστικού αντικειμένου, αξιολογείται τεκμηριωμένα από τον Σύμβουλο Εκπαίδευσης Επιστημονικής Ευθύνης (ειδικότητας), με βάση τα εξής κριτήρια:
α) Προετοιμασία διδασκαλίας: αα) αξιολογούνται (1) ο σχεδιασμός του μαθήματος, (2) η προετοιμασία εκπαιδευτικού υλικού ή δραστηριοτήτων, (3) η σαφήνεια των διδακτικών στόχων, (4) η επιλογή και η συνεκτικότητα των δραστηριοτήτων, (5) η εφαρμογή πρακτικών διαφοροποιημένης μάθησης και εν γένει σύγχρονων τεχνικών διδασκαλίας σε εναρμόνιση με τα προγράμματα σπουδών, τις συνθήκες της τάξης, τις γνωστικές και τις άλλες ανάγκες των μαθητών, (6) η αξιοποίηση και των ψηφιακών μέσων και (7) η γενικότερη μεθοδολογία της διδασκαλίας και αβ) για τους εκπαιδευτικούς των σχολικών μονάδων ειδικής αγωγής, τμημάτων ένταξης και παράλληλης στήριξης, αξιολογούνται επιπλέον η εξειδίκευση των βασικών αξόνων του Εξατομικευμένου Προγράμματος Εκπαίδευσης (Ε.Π.Ε.), κατόπιν κατάλληλης διερεύνησης και αξιολόγησης των εκπαιδευτικών ή άλλων αναγκών των μαθητών με αναπηρία ή ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, η κατάρτιση κατάλληλα προσαρμοσμένων εξατομικευμένων ή ομαδικών προγραμμάτων εκπαιδευτικής υποστήριξης των μαθητών, η αποτίμηση και επαναξιολόγηση αυτών, καθώς και η αξιοποίηση εναλλακτικών μορφών αξιολόγησης των μαθητών.
β) Ετοιμότητα ως προς το γνωστικό αντικείμενο: Αξιολογούνται (8) η επιστημονική εγκυρότητα της διδασκαλίας, (9) ο βαθμός επικαιροποίησης της γνώσης και (10) ο επιτυχής μετασχηματισμός του γνωστικού αντικειμένου σε σχολική γνώση.
γ) Διδακτική μεθοδολογία και πρακτικές: Ανάλογα με τις εκπαιδευτικές ανάγκες των μαθητών, τη βαθμίδα εκπαίδευσης και το γνωστικό αντικείμενο, αξιολογούνται (11) η χρήση συμμετοχικών διδακτικών στρατηγικών και τεχνικών, (12) η διαχείριση του χρόνου, (13) η ενεργητική και ισότιμη συμμετοχή όλων των μαθητών στη μαθησιακή διαδικασία, (14) η σύνδεση του μαθήματος με την προϋπάρχουσα γνώση των μαθητών, (15) η οργάνωση της εργασίας των μαθητών, (16) η κατάλληλη αξιοποίηση εποπτικών μέσων και των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (Τ.Π.Ε.), (17) η αντιμετώπιση λειτουργικών και οργανωτικών ζητημάτων και δυσκολιών, (18) η επικοινωνιακή ικανότητα, (19) η ενθάρρυνση για ομαδοσυνεργατικές δράσεις, (20) ο ρυθμός του μαθήματος, (21) η ακρίβεια και σαφήνεια των οδηγιών. Επιπλέον, αξιολογούνται (22) η χρήση διαφοροποιημένων διδακτικών στρατηγικών και τεχνικών, (23) η ανάπτυξη συνεργατικών και διεπιστημονικών πρακτικών για τον σχεδιασμό του περιεχομένου των διδακτικών δραστηριοτήτων, ανάλογα με τις εκπαιδευτικές ανάγκες, τις μαθησιακές δυνατότητες και την ηλικία των μαθητών, (24) η αξιοποίηση εναλλακτικών μορφών αξιολόγησης και η ανατροφοδότηση των μαθητών. δ) Παιδαγωγικό κλίμα και διαχείριση της τάξης: Αξιολογούνται η συμβολή του εκπαιδευτικού στη (25) δημιουργία κλίματος μάθησης μέσα στην τάξη, (26) στην προώθηση πνεύματος αμοιβαίας εμπιστοσύνης και αλληλοσεβασμού μεταξύ του ιδίου και των μαθητών, (27) στην πρόληψη προβλημάτων πειθαρχίας, (28) στην επίλυση διαφορών και στη διαχείριση συγκρούσεων, (29) η επίδρασή του στη στάση των μαθητών απέναντι στη μάθηση, (30) οι ευκαιρίες για εποικοδομητικό διάλογο, (31) η ενεργητική συμμετοχή των μαθητών στη μαθησιακή διαδικασία, (32) η αποδοχή της διαφορετικότητας, (33) η σχέση των μαθητών με τον εκπαιδευτικό, τους συμμαθητές τους και τα λοιπά μέλη της σχολικής κοινότητας. ε) Αναστοχασμός της διδασκαλίας Αυτοαξιολόγηση του εκπαιδευτικού: Αξιολογείται (34) η ικανότητα αναστοχασμού του εκπαιδευτικού ως προς τη διδασκαλία και το παιδαγωγικό έργο του, (35) κριτικής επανεξέτασης των πρακτικών του, (36) εντοπισμού των προβληματικών σημείων της διδασκαλίας του και (37) εξεύρεσης λύσεων για την αντιμετώπισή τους.
3. Όσον αφορά στο πεδίο Α2, το παιδαγωγικό κλίμα και η διαχείριση της τάξης αξιολογούνται τεκμηριωμένα από τον Διευθυντή ή Προϊστάμενο της σχολικής μονάδας, με βάση τα εξής κριτήρια: α) Παιδαγωγικό κλίμα και διαχείριση της τάξης: Αξιολογείται η συμβολή του εκπαιδευτικού στη δημιουργία κλίματος μάθησης μέσα στην τάξη, στην προώθηση πνεύματος αμοιβαίας εμπιστοσύνης και αλληλοσεβασμού μεταξύ του ιδίου και των μαθητών στην εμπλοκή τους στη μαθησιακή διαδικασία, στην πρόληψη προβλημάτων πειθαρχίας, στην επίλυση διαφορών και στη διαχείριση συγκρούσεων και στην αποδοχή της διαφορετικότητας. β) Αναστοχασμός Αυτοαξιολόγηση του εκπαιδευτικού: Αξιολογείται η ικανότητα αναστοχασμού του εκπαιδευτικού, ως προς (38) τη διαχείριση του παιδαγωγικού κλίματος της τάξης, (39) την κριτική επανεξέταση των πρακτικών του, (40) τον εντοπισμό των προβληματικών σημείων στη διαχείριση του κλίματος και (41) την υιοθέτηση σύγχρονων παιδαγωγικών προσεγγίσεων για την αντιμετώπισή τους.
4. Το έργο των Διευθυντών ή των Προϊσταμένων σχολικών μονάδων και Εργαστηριακών Κέντρων (Ε.Κ.), των υποδιευθυντών τους και των Υπευθύνων τομέων Ε.Κ. αξιολογείται τεκμηριωμένα σε τετράβαθμη περιγραφική κλίμακα, στην οποία το έργο τους διαβαθμίζεται από εξαιρετικό, σε πολύ καλό, σε ικανοποιητικό ή σε μη ικανοποιητικό, ως προς δύο (2) πεδία: Α1) γενική και ειδική διδακτική του γνωστικού αντικειμένου και Α2) παιδαγωγικό κλίμα και τη διαχείριση της τάξης. Κατά τα λοιπά ισχύουν αναλόγως όσα ορίζονται στις παρ. 2 και 3.
5. Όσον αφορά στο πεδίο Β, η υπηρεσιακή συνέπεια και η επάρκεια του εκπαιδευτικού αξιολογούνται τεκμηριωμένα από τον Διευθυντή ή Προϊστάμενο της σχολικής μονάδας και τον Σύμβουλο Εκπαίδευσης Παιδαγωγικής Ευθύνης, με βάση τα εξής κριτήρια: α) Συνέπεια και ενδιαφέρον κατά την εκτέλεση των υπαλληλικών υποχρεώσεών του: Αξιολογούνται (42) η συνέπεια του εκπαιδευτικού κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του και (43) η ανταπόκρισή του στο θεσμοθετημένο πλαίσιο λειτουργίας της σχολικής μονάδας, όπως (44) η τήρηση του ωραρίου, (45) η έγκαιρη προσέλευση στο μάθημα, (46) η ενεργός συμμετοχή στις συνεδριάσεις του συλλόγου διδασκόντων, (47) η αποτελεσματική διεκπεραίωση εργασιών που του αναθέτει η διεύθυνση της σχολικής μονάδας, όπως (48) οι εργασίες γραφείου, (49) η ενεργός συμμετοχή στις εκδηλώσεις του σχολείου και (50) η συμβολή του στην εύρυθμη λειτουργία του. β) Ενεργός συμμετοχή στη λειτουργία της σχολικής μονάδας και στην αυτοαξιολόγησή της: Αξιολογούνται η (51) ανάληψη πρωτοβουλιών για τη βελτίωση της λειτουργίας της σχολικής μονάδας, (52) το ενδιαφέρον για τα ζητήματα του σχολείου, (53) η ενεργός συμμετοχή στην καθημερινότητα της σχολικής ζωής, (54) η ικανότητα επίλυσης προβλημάτων, (55) η ενεργός συμμετοχή στην οργάνωση της σχολικής μονάδας και (56) στις διαδικασίες συλλογικού προγραμματισμού και (57) εσωτερικής αξιολόγησης της σχολικής μονάδας και (58) του προσφερόμενου εκπαιδευτικού έργου. γ) Συνεργασία με τους συναδέλφους: Αξιολογείται η συνεργασία με τον Διευθυντή και τους συναδέλφους, (59) για τον προγραμματισμό των δράσεων του σχολείου, (60) για τον σχεδιασμό του διδακτικού έργου, καθώς και (61) για τη λειτουργία της σχολικής μονάδας γενικότερα. δ) Επικοινωνία και συνεργασία με γονείς και φορείς: Αξιολογούνται (62) η συνεργασία του εκπαιδευτικού με τους γονείς ή κηδεμόνες και την κοινότητα προς όφελος των μαθητών, (63) η έγκαιρη και έγκυρη ενημέρωση των γονέων ή κηδεμόνων για την πρόοδο των μαθητών. 6. Όσον αφορά στους εκπαιδευτικούς των μονοθέσιων νηπιαγωγείων και δημοτικών σχολείων το πεδίο Α αξιολογείται από τον Σύμβουλο Εκπαίδευσης Επιστημονικής Ευθύνης (ειδικότητας) και το πεδίο Β από τον Σύμβουλο Εκπαίδευσης Παιδαγωγικής Ευθύνης.
Περί Αξιολόγησης: Τα 15 σημεία κοινωνικού δαρβινισμού
Το σχολείο δεν είναι ούτε οι μαθητές, ούτε οι εκπαιδευτικοί, ούτε οι γονείς: είναι οι σχέσεις μεταξύ όλων αυτών. Αυτές καθορίζουν το πλαίσιο της σχολικής κοινότητας.
Το σχολείο ως κτίριο, αίθουσες, αυλή κτλ. είναι απλά ο φυσικός χώρος όπου λαμβάνει χώρα η κοινωνικοποίηση και η μάθηση. Ο κοινωνικός, όμως, χώρος είναι οι σχέσεις των ανθρώπων.
Το σχολείο είναι πρώτιστα κοινότητα ζωής (σχέσεων δηλαδή) και μετά κοινότητα μάθησης. Η μητέρα μου δεν έμαθε παρά ελάχιστα στον κοινωνικό χώρο του σχολείου της μεταπολεμικής Ελλάδας με τους 50 μαθητές ανά τάξη. Δεν θα ξεχάσει, όμως, ποτέ τους φίλους της και τις σχέσεις που έχει από το σχολείο. Το σχολείο είναι πρώτα κοινότητα ζωής και μετά κοινότητα μάθησης.
Όταν λέμε κοινότητα μάθησης, περιβάλλον μάθησης, θα πρέπει να θυμόμαστε το εξής: όταν κλωτσήσεις έναν σκύλο, δεν ξέρεις αν θα φύγει ή θα σε δαγκώσει. Τα έμβια όντα είναι κλειστά συστήματα: επομένως, όσο περίεργο και αν ακούγεται, δεν μαθαίνουμε τίποτα σε κανέναν μαθητή. Χτίζουμε ένα πλαίσιο σχέσεων, ένα περιβάλλον μάθησης, χρησιμοποιούμε διδακτικές στρατηγικές αλλά κάθε μαθητής (και εκπαιδευτικός φυσικά) κατακτά μόνος του τη γνώση, «χτίζει» τη γνώση του σε αλληλεπίδραση με τους άλλους. Ο Piaget και η κονστρουκτιβιστική παράδοση έχει μιλήσει για αυτήν τη εποικοδομητική διαδικασία πολύ νωρίς. Ακόμα παραπέρα, o Vygotsky, ο Bruner και ο Bateson μιλούν για τον «Νου στην Κοινωνία», για τη σημασία του Εσύ για να υπάρξει το Εγώ, εν τέλει για τη σημασία του Εμείς – δεν μαθαίνουμε, δεν υπάρχουμε χωρίς σύνδεση με τους άλλους, βρισκόμαστε μέσα σε ένα κύκλωμα επικοινωνίας και αλληλεπίδρασης και έτσι μαθαίνουμε και εξελισσόμαστε. Είμαστε ένα οικοσύστημα. Ο Νους είναι ένα κύκλωμα, ένα οικοσύστημα, όχι κάτι το ατομικό, «μέσα στο κεφάλι μας» που θα το μετρήσουμε «αντικειμενικά».
Σε αυτό το κύκλωμα, το οικοσύστημα, δεν υπάρχει μόνο ο εκπαιδευτικός. Υπάρχει η γενικότερη κουλτούρα ενός σχολείου. Η γενικότερη κουλτούρα μιας περιοχής, ενός χωριού, η γενικότερη κουλτούρα μιας κοινωνίας, μιας χώρας. Και μιας ολόκληρης εποχής.
Κάθε σχολείο, κάθε τάξη, κάθε μαθητής, κάθε εκπαιδευτικός είναι ΜΟΝΑΔΙΚΟΣ ως προς τις σχέσεις του. Άρα, και ως προς τον τρόπο και ρυθμό μάθησης και εξέλιξης. Και εξελισσόμαστε συνέχεια. Ποτέ δεν μπαίνει ο ίδιος άνθρωπος στο ίδιο ποτάμι όπως έχει πει και ο Ηράκλειτος. Και ο άνθρωπος έχει αλλάξει, και το ποτάμι. Πότε δεν είμαστε οι ίδιοι στις ίδιες κοινωνικές σχέσεις.
Άρα, κάθε απόπειρα ποσοτικοποίησης, ατομικής μέτρησης και σύγκρισης μεταξύ ανθρώπων είναι απλά επιστημολογικό λάθος. Δεν μπορείς να συγκρίνεις στην πραγματικότητα δύο παιδιά, δύο δασκάλους, δύο σχολεία. Πρόκειται για μοναδικά έμβια συστήματα σε συνεχή εξέλιξη μέσα σε συνεχώς εξελισσόμενες, διαφορετικές κοινωνικές σχέσεις/πλαίσια.
Ακόμα και η σύγκριση με τον «εαυτό» μας ή τη γνώση μας για ένα θέμα π.χ. τα Μαθηματικά είναι λάθος. Δεν είμαστε οι ίδιοι άνθρωποι για να κάνουμε σύγκριση με κάτι παλιότερο, ο εαυτός δεν είναι κάτι ξεκομμένο από τις κοινωνικές σχέσεις που τον πραγματώνουμε και οι σχέσεις και τα πλαίσια συνεχώς αλλάζουν. Να το πούμε με άλλο τρόπο, είναι άλλο το παιδί/εαυτός/πλαίσιο σχέσεων που δίνει δεύτερη φορά πανελλήνιες και τελικά περνάει στις εξετάσεις. Εμείς το «αναπαριστούμε» σαν έναν «στιβαρό, συνεχή εαυτό» που τα κατάφερε.
Κάθε αξιολόγηση, μαθητή ή εκπαιδευτικού, εσωτερική ή εξωτερική, είναι μόνο μια στιγμιαία φωτογραφία της ατομικής ζωής μας που δεν αποκαλύπτει τα κοινωνικά πλαίσια στα οποία βρισκόμαστε και τη συνεχή αλλαγή τους.
Για να μιλήσουμε λοιπόν για σχολεία, μαθητές, εκπαιδευτικούς, αξιολόγηση, αποτίμηση, ανατροφοδότηση κτλ. θα πρέπει να αλλάξουμε τελείως τη γλώσσα μας, να μιλήσουμε περιγραφικά για μοναδικές κοινωνικές σχέσεις/πλαίσια και να πετάξουμε τη βαθμολόγηση και σύγκριση στον κάλαθο της ιστορίας της εκπαίδευσης. Μόνο μια τέτοια διαδικασία προσεγγίζει περισσότερο την πολύπλοκη πραγματικότητα των ανθρώπων.
Ένα Υπουργείο που θέλει να θεμελιώσει μια διαδικασία αξιολόγησης η οποία δεν έχει τη συναίνεση των εκπαιδευτικών, θέλει να προσεγγίσει την πολύπλοκη πραγματικότητα ή έχει πάρει οριστικό διαζύγιο με αυτήν, εξυπηρετώντας δικές του ιδεοληψίες; Και ποια είναι η βασική του ιδεοληψία;
Ο δαρβινισμός. Ο καλύτερος, ο άριστος (ως άτομο), κερδίζει και επιβιώνει. Ο δαρβινισμός στη βιολογία, και στην κοινωνία, έχει διαψευστεί από τα επιτεύγματα των σύγχρονων επιστημών (με τις Θεωρίες για τη Σχετικότητα του Αϊνστάιν στη Φυσική, της αρχή της απροσδιοριστίας στη κβαντική μηχανική, τις έρευνες στη βιολογία και στα οικοσυστήματα των Maturana και Varela κ.α.). Δεν επιβιώνει ο άριστος. Υπάρχουν λιοντάρια πιο γρήγορα από άλλα στη σαβάνα, αλλά και τα άλλα λιοντάρια ζουν, αρκεί να είναι λειτουργικά και προσαρμοστικά (στις σχέσεις τους, στο οικοσύστημα). Με την αλληλεγγύη δε, όπως μας δείχνουν τα σύγχρονα πονήματα δασολογίας για τις σχέσεις των δέντρων σε ένα δάσος, επιβιώνει και ο αδύναμος – όπως ένας άνθρωπος με αναπηρία μπορεί να επιβιώσει, να εργαστεί και «διαπρέψει» σήμερα σε μια κοινωνία αλληλεγγύης και πρόνοιας.
Αλληλεγγύη και όχι Ανταγωνισμός. Συνεργασία και όχι Φόβος. Θέλουν να λειτουργεί το σχολείο όπως μια ιδιωτική επιχείρηση που λειτουργεί με ανταγωνισμούς και φόβο γιατί έτσι πιστεύουν ότι θα γίνει «άριστο» σε μια «αγορά» σχολείων. Αυτή είναι η «ιδιωτικοποίηση» του δημόσιου σχολείου και όχι η εξαγορά του από κάποιον ιδιώτη επιχειρηματία.
Το σχολείο δεν είναι μόνο εμείς σήμερα αλλά και οι μελλοντικές γενιές. Το Δημοκρατικό, Αλληλέγγυο Σχολείο πρέπει να προστατευτεί, παρά τα δικά του προβλήματα και στρεβλώσεις σε διαδικασίες (π.χ. πόσο συχνά συζητούν οι Σύλλογοι Διδασκόντων παιδαγωγικά ζητήματα και όχι λειτουργικά;).
Αγωνιζόμαστε ενάντια στις διαδικασίες αυτό-έξω-μέσα αξιολόγησης που προωθεί το δαρβινικό μας Υπουργικό επιτελείο.
ΟΜΑΔΑ ΠΕΙΡΑΜΑΤΟΖΩΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Σχολεία: Αλλάζουν οι ώρες αποχώρησης των μαθητών
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με μόνο 65Є εγγραφή - έως 24 Απριλίου
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής (ΕΛΜΕΠΑ) με μόνο 50Є εγγραφή- αιτήσεις ως 24/4
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
Proficiency και Lower μόνο 95 ευρώ σε 2 μόνο ημέρες στα χέρια σας (ΧΩΡΙΣ προφορικά, ΧΩΡΙΣ έκθεση!)
ΕΥΚΟΛΕΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ και ΙΤΑΛΙΚΩΝ για εκπαιδευτικούς - Πάρτε τις άμεσα
