“Μετά από μια αναγκαία δίχρονη διακοπή, οι Πανελλήνιοι σχολικοί αγώνες επανήλθαν φέτος με τη διαδικασία του κατ' επείγοντος, πράγμα που επέσυρε ερωτηματικά για την άρτια οργάνωσή τους και έθεσαν εκ νέου βάσεις συζήτησης, για την αναγκαιότητα αναθεώρησης του θεσμικού πλαισίου που τους διέπουν”.
Με την εμπειρία τριών δεκαετιών μάχιμης υπηρεσίας στην εκπαίδευση, από τη συμμετοχή μου σε δύο τελικές φάσεις Πανελλήνιων σχολικών αγώνων ως συνοδός καθηγητής Φυσικής Αγωγής και από τη θέση που σήμερα κατέχω, ως υπεύθυνος Φυσικής Αγωγής & Σχολικού Αθλητισμού, τολμώ να διατυπώσω δημόσια τις απόψεις μου. Έχω ως γνώμονα την αναβάπτιση του σχολικού αθλητισμού και μαζί τα οφέλη, που μπορεί να επιφέρει σε κάθε μαθητή/τρια ξεχωριστά. Μια αναβάπτιση, που δεν έχει να κάνει με την απαρίθμηση των μεταλλίων που κατακτώνται σε Παγκόσμιες Γυμνασιάδες, αλλά με την καθοριστική συμμετοχή του κάθε μαθητή σε αθλητική δράση/κίνηση στο προαύλιο ή στο σχολικό γυμναστήριο.
Ο σκοπός και οι στόχοι των Σχολικών Αθλητικών Δραστηριοτήτων, όπως περιγράφονται στην ισχύουσα Υπουργική Απόφαση αριθμ. 190677/Δ5/2016, δίνουν το στίγμα της αντίληψης του σχολικού αθλητισμού από την Πολιτεία.
Βέβαια, άμεσα κι αβίαστα προκύπτει το ερώτημα, το κατά πόσο αυτά ανταποκρίνονται στην ζώσα πραγματικότητα του εκπαιδευτικού μας συστήματος.
Στην Α/θμια εκπαίδευση αλλά και στα Γυμνάσια, οι “αγώνες ΑθλοΠΑΙΔΕΙΑΣ” έχουν κυρίαρχο ρόλο κι έρχονται ως επιστέγασμα της προγραμματισμένης σχολικής αθλητικής ζωής. Εκεί, οι μαθητές/τριες δεν αγωνίζονται για τίποτε περισσότερο από μια απλή αθλητική συμμετοχή και τις επακόλουθες ευεργετικές ψυχοσωματικές επιδράσεις της άσκησης.
Κι ενώ στα Λύκεια το πρόγραμμα του μαθήματος Φυσικής Αγωγής κινείται στο πνεύμα της δια βίου άσκησης για υγεία και ποιότητα ζωής, έρχονται οι Πανελλήνιοι σχολικοί αγώνες να δημιουργήσουν ένα εντελώς διαφορετικό περιβάλλον.
Όλα αυτά, υπό το πρίσμα ενός ολοένα υποβαθμισμένου μαθήματος Φυσικής Αγωγής, τόσο σε επίπεδο υλικοτεχνικών υποδομών, όσο και σε ελλείψεις στελέχωσης σχολείων με καθηγητές Φ.Α.
Σήμερα έχουμε Πανελλήνιους σχολικούς αγώνες, που για λίγα αθλήματα (Καλαθοσφαίριση, Χειροσφαίριση, Πετοσφαίριση, Ποδόσφαιρο και Κλασικός Αθλητισμός) διεξάγονται υπό την Οργανωτική Επιμέλεια/έλεγχο των κατά τόπους Οργανωτικών Επιτροπών Σχολικών Αγώνων & Δραστηριοτήτων (Ο.Ε.Σ.Α.Δ) και για τα περισσότερα, από την οικεία Ομοσπονδία και την εποπτεία τριμελούς Οργανωτικής Επιτροπής.
Βέβαια, η Κεντρική Ο.Ε.Σ.Α.Δ έχει την οργανωτική εποπτεία και τον γενικό έλεγχο.
Όλα αυτά θα περνούσαν με λιγότερους σχολιασμούς κι αμφιβολίες, αν δεν είχαν ως κατάληξη την πριμοδότηση των νικητών για εισαγωγή στην Γ/θμια εκπαίδευση ή ακόμα και την ελεύθερη εισαγωγή για τους νικητές σε Παγκόσμιες Γυμνασιάδες.
Στόχος και κίνητρο μαζί, που αποπροσανατολίζει από τους πρωταρχικούς και θεσμικά διατυπωμένους σκοπούς/στόχους της Πολιτείας, για να δημιουργήσει και τελικά να αφήσει μια αρνητική εικόνα.
Ενώ στα επίσημα προγράμματα του μαθήματος της Φ.Α, δεν υπάρχει προσανατολισμός πρωταθλητισμού, οι Πανελλήνιοι σχολικοί αγώνες έρχονται να επιβραβεύσουν τους πρωταθλητές! Διεξάγονται αγώνες με μαθητές που σχεδόν όλοι τους είναι αθλητές του σωματειακού αθλητισμού, ενώ στα περισσότερα αθλήματα, η σωματειακή αθλητική ταυτότητα, είναι βασική και αναγκαία προϋπόθεση συμμετοχής στους “σχολικούς αγώνες”!
Έτσι είναι πασιφανές, ότι στους Πανελλήνιους σχολικούς αγώνες επιβραβεύονται μαθητές/τριες, για ό,τι αθλητική επιδεξιότητα απέκτησαν έξω από το σχολικό τους περιβάλλον.
Κι αν αυτό μπορεί να αμφισβητηθεί κατά την Α' Φάση των αγώνων, στις επόμενες φάσεις και μέχρι τους τελικούς, η επιβεβαίωση όλων των παραπάνω είναι αδιάψευστη.
Κάτω από αυτές τις συνθήκες είναι απατηλό να μιλάμε για Πανελλήνιους σχολικούς αγώνες, καθώς στους βασικούς στόχους των αγώνων γίνεται λόγος για εξάσκηση αυτοπεποίθησης, αυτοεκτίμησης ή και για καλλιέργεια αξιών τιμιότητας, δικαιοσύνης, ακεραιότητας καθώς και καταστάσεων ίσων ευκαιριών.
Αυτοί οι Πανελλήνιοι σχολικοί αγώνες φέρουν ένα βεβαρημένο παρελθόν, που δημιουργεί σήμερα ένα αμφισβητούμενο παρόν, καθώς έχουν αμαυρωθεί με μετεγγραφές μαθητών/αθλητών έναντι ισχυρών οικονομικών ανταλλαγμάτων, με εξωσχολικές προπονητικές συνεργασίες έναντι αμοιβής και με υποψίες/ενδείξεις χρήσης απαγορευμένων ουσιών.
Γεγονότα που ανάγκασαν την Πολιτεία να θεσμοθετήσει τον αντιντόπινγκ έλεγχο στους Πανελλήνιους σχολικούς αγώνες και να τροποποιήσει (προσωρινά) το καθεστώς των μετεγγραφών, καθώς σήμερα έχουμε επανέλθει στην πρότερη κατάσταση!
Οι Πανελλήνιοι σχολικοί αγώνες για ανεξήγητους λόγους, αρχίζουν σχεδόν πάντα την Άνοιξη με πιεστικά χρονοδιαγράμματα, όπου στις νησιωτικές περιοχές που απαιτούνται μετακινήσεις και διανυκτερεύσεις, δοκιμάζονται οι αντοχές των οργανωτικών επιτροπών. Είναι διακαής ο πόθος για έγκαιρη έναρξη των αγώνων, επιλύοντας έτσι πολλά από τα οργανωτικά τους προβλήματα.
Ειδικά φέτος, η τόσο αργοπορημένη προκήρυξη των αγώνων δημιούργησε μια πρωτοφανή σύγχυση. Καθώς ο χρόνος δεν ήταν σύμμαχος και η πανδημία αντίπαλος, με συνέπειες ακόμα και στην ιατρική κάλυψη των αγώνων, ο κλάδος δοκίμασε τις αντοχές του ξεπερνώντας τα όριά του. Ο επίσημος προγραμματισμός των αγώνων αποδείχτηκε πρόχειρος και ανέφικτος και για να υλοποιηθεί επήλθε την τελευταία στιγμή αναγκαστική τροποποίησή του.
Έγιναν αναγκαστικές αλλαγές έδρας αγώνων, μεταφέροντας σχολεία από το Ιόνιο, την Κρήτη και τη Θεσσαλία να αγωνιστούν στον Πειραιά για να ολοκληρωθούν οι αγώνες! Έφτασαν σχολικές ομάδες να αγωνίζονται χωρίς ξεκούραση, με αρνητικές αγωνιστικές συνέπειες και κίνδυνο για την υγεία των μαθητών/αθλητών. Η προετοιμασία για την Παγκόσμια Γυμνασιάδα στη Νορμανδία της Γαλλίας ολοκληρώθηκε ακριβώς την παραμονή της αναχώρησής της, φέρνοντας σε πρωτοφανή απόγνωση γονείς, συνοδούς και αθλητές/τριες.
Όλα αυτά, για να ολοκληρωθούν οι αγώνες και να δοθούν τα μόρια πριμοδότησης. Στη συνέχεια μέσα από τις Παγκόσμιες Γυμνασιάδες να διεκδικηθούν ακόμη περισσότερα μόρια, δίνοντας παράλληλα σε κάποιους ευκαιρία κομπασμού για το επίπεδο του σχολικού αθλητισμού!
Όμως, αυτός ο σχολικός αθλητισμός, δε μπορεί και δεν πρέπει να εκφράζει κανέναν εκπαιδευτικό και πρωτίστως κανέναν καθηγητή Φ.Α.
Οι γυμναστές των σχολείων, έστω και υπό τις παρούσες και προαναφερόμενες καταστάσεις, θα μπορούσαν να προσφέρουν πολύ περισσότερα και ανώτερα πράγματα, πέρα από τα “περιζήτητα μόρια” για μερικές εκατοντάδες αθλητές/μαθητές.
Σε όλη την εκπαιδευτική κοινότητα είναι δυστυχώς παγιωμένη η αντίληψη, ότι αυτοί οι σχολικοί αγώνες γίνονται με αποκλειστικό σκοπό/στόχο τα μόρια πριμοδότησης των νικητών μαθητών/αθλητών.
Και το χειρότερο, ότι τα μόρια αυτά μέσα σε ένα σχολικό περιβάλλον έλλειψης ίσων ευκαιριών, εκτός ελαχίστων αθλητικών εκπλήξεων, έχουν προκαθορισμένους παραλήπτες.
Έτσι, καθώς όλα επισκιάζονται από αυτό τον “κυρίαρχο στόχο”, οι εκπαιδευτικές διαδικασίες τίθενται σε αμφιβολία, φτάνοντας να παρατηρούνται συμπεριφορές που δεν τιμούν την εκπαιδευτική μας κοινότητα.
Εδώ ακριβώς ανοίγει η συζήτηση, οι αθλητές/μαθητές να αναζητούν την πριμοδότηση εισαγωγής τους στη Γ/θμια εκπαίδευση μόνο από την ήδη υπάρχουσα νομοθεσία που διέπει τους διακριθέντες αθλητές κι έτσι, να μείνει ο σχολικός αθλητισμός ανεπηρέαστος και απαλλαγμένος απ' όσα του καταλογίζονται.
Διότι αν κάποιος προσπαθήσει να διερευνήσει ενδελεχώς τον τρόπο τέλεσης των σχολικών πρωταθλημάτων, στα αθλήματα που πραγματοποιούνται μέσω των εκάστοτε Ομοσπονδιών, είναι βέβαιο ότι θα συναντήσει σκανδαλώδη αδιέξοδα.
Ας φανταστεί, ας σχεδιάσει και τελικά ας τολμήσει η επίσημη Πολιτεία να κάνει Πανελλήνιους σχολικούς αγώνες με μαθητές, που δε θα ανήκουν σε αθλητικά σωματεία.
Τότε θα μιλούσαμε για καθαρά σχολικό αθλητισμό των ίσων ευκαιριών και απαλλαγμένο από τα εξωσχολικά του δεκανίκια. Τότε πραγματικά μαθητής και γυμναστής θα βρίσκονταν στο κέντρο δράσης και το σχολείο σμιλεύοντας χαρακτήρες, θα υπηρετούσε τον αθλητισμό και τα ιδανικά του. Και αυτός πρέπει να είναι ο απώτερος στόχος.
Βέβαια μια τέτοια ριζοσπαστική πρόταση, θέτει εν αμφιβόλω τις Παγκόσμιες αθλητικές μας διακρίσεις(!) και γεννάται θέμα, ειδικά αν προτάσσουμε το “φαίνεσθαι” και αδιαφορούμε για το “είναι”! Επιπλέον, μια τέτοια πρόταση, θα προκαλούσε συζητήσεις άνισης μεταχείρισης και αποκλεισμού μαθητών/αθλητών από τους αγώνες, αντιβαίνοντας σε βασικά και θεμελιώδη δικαιώματά τους.
Μέσα σε ένα τέτοιο περιβάλλον, η κατάργηση των μορίων πριμοδότησης στους νικητές των Πανελλήνιων σχολικών αγώνων θα ήταν ένα καθοριστικό μέτρο εξυγίανσής τους. Η Πολιτεία οφείλει και πρέπει να σκύψει πάνω από το σχολικό αθλητισμό και να δημιουργήσει συνθήκες άθλησης με κέντρο το σχολείο και καθοδηγητή έναν επιστημονικά καταρτισμένο καθηγητή Φυσικής Αγωγής.
Πρέπει να καταβληθεί ενιαία προσπάθεια, όπου η εκπαιδευτική κοινότητα, η τοπική αυτοδιοίκηση, οι σύλλογοι γονέων και οι καθηγητές Φ.Α, να ενώσουν δυνάμεις για την ουσιαστική αναθεώρηση του σχολικού μας αθλητισμού.
Αν η πολιτεία ειλικρινά επιθυμεί βαθιές τομές στην εκπαίδευση, δεν πρέπει να εξαιρέσει το σχολικό αθλητισμό. Μέσα από προτάσεις, συζητήσεις και ανοικτό διάλογο, ας δώσει τελικά πνοή και προοπτική σε κάτι, που σήμερα φαντάζει ξεπερασμένο και προβληματικό.
Οραματίζομαι ένα ανοικτό σχολικό προαύλιο/γυμναστήριο, όπου οι μαθητές οργανωμένα, μεθοδικά και απρόσκοπτα, θα θέτουν ανώτερους στόχους ζωής κάνοντας απλά και σωστά αθλητισμό.
Παναγιώτης Κάρδαρης, καθηγητής Φ.Α
Υπεύθυνος Φ.Α & Σχολικού Αθλητισμού, Β/θμιας Εκπ/σης Ν. Ζακύνθου
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Σχολεία: Αλλάζουν οι ώρες αποχώρησης των μαθητών
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με μόνο 65Є εγγραφή - έως 26 Απριλίου
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής (ΕΛΜΕΠΑ) με μόνο 50Є εγγραφή- αιτήσεις ως 26/4
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
Proficiency και Lower μόνο 95 ευρώ σε 2 μόνο ημέρες στα χέρια σας (ΧΩΡΙΣ προφορικά, ΧΩΡΙΣ έκθεση!)
ΕΥΚΟΛΕΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ και ΙΤΑΛΙΚΩΝ για εκπαιδευτικούς - Πάρτε τις άμεσα
