Η κατάρτιση «εισβάλλει» στην εκπαίδευση

Πρόσφατα το ΚΑΝΕΠ της ΓΣΕΕ παρουσίασε μια έρευνα με θέμα «Διερεύνηση της μετάβασης των αποφοίτων ΙΕΚ στην απασχόληση: Συγκριτικά στοιχεία, προσεγγίσεις, ερμηνευτικές αναφορές». Στην παρουσίαση ανακοινώθηκε ότι το 60% των αποφοίτων δεν παίρνει πιστοποίηση!

Το μεγάλο ποσοστό μη πιστοποίησης μπορεί να ερμηνευτεί με αρκετούς παράγοντες και, χωρίς να κάνω κάποιου είδους ιεράρχηση, θεωρώ ότι μεταξύ άλλων είναι: α) η απογοήτευση των νέων όσον αφορά τη μη δυναμική του συγκεκριμένου κλάδου που επέλεξαν, β) οι αδυναμίες στο περιεχόμενο φοίτησης και στις δυνατότητες των επαγγελματικών εφοδίων, γ) η μεγάλη αναμονή για την πιστοποίηση (ακόμα και 3-4 χρόνια!), δ) η αντικειμενική δυσκολία με βάση είτε με τη γεωγραφική κατανομή των ΙΕΚ στη χώρα μας που είναι ελλιπής είτε με το υψηλό οικονομικό αντίτιμο για τα ιδιωτικά ΙΕΚ είτε με το απογευματινό ωράριο λειτουργίας για τα δημόσια ΙΕΚ.

Και προφανώς πρώτα απ’ όλα είναι η ανεργία, η οποία απλώνεται σε πολλά πεδία της ελληνικής οικονομίας και – με το δεδομένο της σημερινής ύφεσης (περί το 10% εκτιμάται από την Τράπεζα της Ελλάδος και περί το 9% από την Ε.Ε.) – το γκρίζο μέλλον φορτώνει με αβεβαιότητες και απογοητεύσεις τους σχεδιασμούς των νέων.

Η κατάρτιση αποτελεί αφενός μια από τις επιλογές των νέων για επαγγελματική εξέλιξη και αφετέρου μια δυνατότητα επανένταξης πρώην εργαζόμενων ή μακροχρόνιων άνεργων ή ακόμα και εργαζόμενων – που απειλείται η συγκεκριμένη άσκηση του επαγγέλματός τους – σε χώρο εργασίας.

Φυσικά, το μεγάλο ρεύμα που έχουμε σήμερα στις κόλπους των νέων είναι η ολοκλήρωση των λυκειακών σπουδών (στη γενική και στην επαγγελματική εκπαίδευση) και στη συνέχεια έχουμε πρωτευόντως την συνέχιση των σπουδών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και δευτερευόντως τη φοίτηση σε θεσμούς της κατάρτισης (δημόσια ή ιδιωτικά ΙΕΚ, κολέγια κλπ). Η πιο μακρόχρονη μορφή κατάρτισης είναι η μαθητεία του ΟΑΕΔ, η οποία αποτέλεσε ίσως τη μόνη διέξοδο νέων από φτωχά κυρίως κοινωνικά στρώματα.

Η συντηρητική πολιτική αντίληψη “ισχυρίζεται” ότι η κατάρτιση “ανταγωνίζεται” την επαγγελματική εκπαίδευση ή ότι αποτελούν παράλληλους δρόμους αλλά επί της ουσίας είναι δύο διαφορετικά πεδία. Η επαγγελματική εκπαίδευση συσχετίζεται με τη γενική εκπαίδευση, και το ΕΠΑ.Λ. πρέπει να αποτελεί μια “ισοδύναμη” επιλογή των νέων σε σχέση με εκείνη του ΓΕ.Λ., με βασική διαφορά ότι το μεγάλο ποσοστό των απόφοιτων των ΓΕΛ συνεχίζουν στην πανεπιστημιακή εκπαίδευση, ενώ των ΕΠΑΛ συνεχίζουν στην αγορά εργασίας.