Κοινωνία 13.07.2017 - 09:09

Ο Spiderman στα θρανία

Μια Spoiler-Free κριτική της νέας ταινίας του αγαπημένου ήρωα

Πριν μπω στην αίθουσα, δυο ήταν τα ερωτήματα που με απασχολούσαν και ήλπιζα να απαντήσει η ταινία. Το πρώτο ήταν: Γιατί τόσο γρήγορα ακόμα ένας Spiderman; Θυμίζω πως ο τελευταίος ήταν μόλις το 2014, με τον Andrew Garfield στο ρόλο του αγαπητού Peter Parker. Οι δυο ταινίες με τον τελευταίο ήταν η ανανέωση της προηγούμενης κινηματογραφικής περιπέτειας του ήρωα, δια χειρός Sam Raimi και με τον Tobey Maguire στον ομώνυμο ρόλο. Με άλλα λόγια, αν προσθέσουμε και την μικρή εμφάνιση του καινούριου Spidey στο Civil War πρόπερσι, έχουμε συνολικά 7 κινηματογραφικές εμφανίσεις από το 2002! Δηλαδή όσες και η ναυαρχίδα της εποποιίας των σούπερ ηρώων στο σύγχρονο σινεμά, ο Iron Man. Με την διαφορά πως αυτός ξεκίνησε το 2008 και έχει σταθερά τον ίδιο ηθοποιό στο ρόλο, τον Robert Downey Jr, ενώ ο αγαπημένος Spiderman έχει ήδη αλλάξει 3. Φυσικά, ο Iron Man συμπρωταγωνιστεί στην καινούρια ταινία του μικρού αραχνοήρωα.

Το δεύτερο ερώτημά ήταν: Γιατί, μετά από τόσες απόπειρες, οι ταινίες του πλέον αγαπημένου ήρωα της Marvel ψιλο-αποτυχαίνουν (τουλάχιστον οι πιο πρόσφατες); Τι έλειπε που φιλοδοξεί να πετύχει η καινούρια απόπειρα; Σε αυτό το ερώτημα είχε ήδη απαντήσει η εταιρεία παραγωγής για λογαριασμό της ταινίας: Η Sony, που έχει τα κινηματογραφικά δικαιώματα του ήρωα, συνεργάστηκε με την Marvel και από κοινού αποφάσισαν να εντάξουν τον Spiderman στο πολυπρόσωπο υπερηρωικό σύμπαν που κατακλύζει τις οθόνες τα τελευταία χρόνια. Επιπλέον, εγκαταλείφθηκε η πεπατημένη που ήθελε τον Peter Parker ως νεαρό ενήλικα με προβλήματα νεαρών ενηλίκων: Η νέα ταινία θα επέστρεφε στις «ρίζες» του ήρωα και δη στα μεταεφηβικά του χρόνια.

Δεν είναι spoiler να πούμε πως τελικά η ταινία δεν απαντάει τα παραπάνω ερωτήματα. Αντίθετα, ασχολείται με άλλα και αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό. Κακό ίσως είναι το ερώτημα που δεν χρειαζόταν και το οποίο άθελά της προκάλεσε η ελληνική διανομή της ταινίας: Η μετάφραση του Spiderman: Homecoming στο Σπάιντερμαν: Η επιστροφή στο σπίτι του, ίσως είναι η χειρότερη ελληνική μετάφραση μετά το «Οι υπέροχοι ληστές και τα κουλουβάχατα της ιστορίας», που προέκυψε από το Time Bandits του Terry Gilliam (αν και ότι σχετίζεται με Monty Python έχει υποστεί βάναυση μετάφραση…).

Ο λόγος που δεν τα απαντάει είναι το γεγονός ότι βρισκόμαστε στην εποχή των μεγάλων και πληθωρικών υπερπαραγωγών με τους δεκάδες ήρωες ταυτόχρονα στην πρώτη γραμμή. Οι solo ταινίες δεν είναι παρά τα επιδόρπια ή ορεκτικά, αναλόγως σε ποια φάση της μεγάλης περιπέτειας βρισκόμαστε. Ο καινούριος Spiderman λοιπόν δεν είναι παρά ένα επιδόρπιο της εμφάνισής του στο Civil War, που ομολογουμένως έκλεψε καρδιές. Δηλαδή φτιάχτηκε με την λογική μιας (αρκετά εκτεταμένης) πρόσθετης σκηνής πριν την μεγάλη ταινία. Αυτή είναι η αρετή και ταυτόχρονα η αδυναμία του.

Στο σινεμά υπήρχε μια μεγάλη ποικιλία θεατών: Τριαντάρηδες σαν τα μούτρα μου που έμαθαν τον Spiderman από τις εκδόσεις Καμπανά στα τέλη του ’80 (με την εξωφρενικά απαράδεκτη μετάφραση που συχνά έλεγε το «piece of cake» - κομμάτια κέικ!!), μπόλικοι εικοσάρηδες που τον έμαθαν από τις μεταγενέστερες εκδόσεις με το πιο γυαλιστερό χαρτί (που είχαν καλύτερη μετάφραση αλλά δεν γνώρισαν τόσο τον Erik Larsen, τον Todd McFarlane και άλλους πατεράδες του ήρωα) και ακόμα περισσότερα παιδιά. Παιδιά, πολλά παιδιά, από το Δημοτικό μέχρι το Γυμνάσιο, που με ένα τρόπο απεδείκνυαν και τις βασικές προθέσεις της παραγωγής: Να ανοίξει ακόμα περισσότερο το σύμπαν των υπερηρώων και σε πιο φιλικές ακόμα ταινίες για παιδιά, στοχεύοντας να έχει ήρωες που θα παίζουν (εμπορική) μπάλα όπως ο Harry Potter και άλλοι λιλιπούτειοι έως έφηβοι ήρωες.

Όχι πως η Marvel (που είναι από το 2009 στην Disney) δεν είναι «οικογενειακή» στις προθέσεις της, όμως το γενικό πλάνο παραμένει να δημιουργηθεί μια πινακοθήκη ηρώων για κάθε γούστο, τάση και προτίμηση στο παγκόσμιο σινεμά: Με τον Black Panther έρχεται και ο μαύρος ήρωας, με την Captain Marvel και η γυναίκα πρωταγωνίστρια, με τον Dr. Strange πιάσαμε μαγείες και αποκρυφισμούς, με τον Thor είχαμε fantasy και δράμα, με τους Guardians of the Galaxy είχαμε εξωγήινους και επιστημονική φαντασία κ.ο.κ. Ο Spiderman είναι το κατάλληλο άνοιγμα για την κατηγορία των Young Adult, δηλαδή μια ομάδα ταινιών που στοχεύουν στο πολύ δυναμικό κοινό από τα 14-18, και το οποίο, σύμφωνα με εκτιμήσεις, είναι ικανό να εκτινάξει μια ταινία στα ουράνια του παγκόσμιου box-office.

Μέχρι τις 10/7 η ταινία είχε ήδη σπάσει το φράγμα των 200εκ. δολαρίων παγκοσμίως, μπήκε χαλαρά στις λίστες με τις επιτυχίες και έχει ακόμα δρόμο μπροστά της: Ωστόσο, παρατηρείται ένα μούδιασμα στις κριτικές, ακόμα και σε forum που συνήθως αποθεώνουν τις ταινίες της Marvel. Το μούδιασμα αυτό όμως εξηγείται: ο Spiderman δεν είναι φτιαγμένος με τον ίδιο ακριβώς «τρόπο» που στήθηκε ο Iron Man ή ο Captain America. Είναι ελαφρώς πιο παιδικός, πιο ανάλαφρος σε όσα παίζονται γύρω του και ακόμα μαθαίνει τις δυνατότητές του: Όπως ακριβώς και ο (εξαιρετικός) Tom Holland στον ρόλο του νεαρού και λίγο ατζαμή εφήβου Peter Parker.

Ναι μεν, αλλά

Η βούληση ανανέωσης είναι εμφανής: Η γνωστή ανυποψίαστη γριούλα Θεία Μαίη είναι πια η ευειδής Marisa Tomei. Η στολή του Spiderman είναι ένα κράμα από διάφορες ιστορίες των κόμιξ, φτιαγμένη με όλα τα gadget ενός Iron-Spider-Man (δώρο του Tony Stark). Ο κακός είναι ο γνωστός στα κόμικ Vulture (Γύπας ή παλαιότερα, Όρνιο…) ο οποίος όμως είναι κάτι σαν τον Iron-Man ντυμένος σαν κάτι φτερωτό ρομποτικό πράσινο με γουνάκι στη λαιμόκοψη.

Η σύμπραξη των δυο εταιριών (Sony και Marvel) είναι εμφανής σε μερικά σημεία: Οι στιγμές του κλασσικού χιούμορ της Marvel μπλέκονται με στιγμές γεμάτες από γαλάζια/βιολετί λέιζερ και χαοτικές σκηνές δράσης. Εκεί όμως που μοιάζουν να αντιφάσκουν είναι και στις προθέσεις του σεναρίου: η Marvel θέλει να «εντάξει» τον ήρωα στο σύμπαν της (μια ερμηνεία του Homecoming, πέραν του πάρτι αποφοίτησης που είναι ένας κόμβος στο έργο), η Sony θέλει να φτιάξει επιτέλους έναν καλό και εμπορικό spiderman για να βγάλει 5-6 ταινίες τα επόμενα χρόνια. Και τα δυο δουλεύουν, δεν είναι απαραίτητα ανταγωνιστικά σε κάθε σημείο, όμως η ταινία σαν σύνολο, αν και αρκούντως διασκεδαστική (αυτό έλειπε) μοιάζει λίγο αποπροσανατολισμένη και λίγο flat. Με άλλα λόγια, δεν παίζονται και πολλά πράγματα: Ο Spiderman είναι ένα παιδί που μαθαίνει τον εαυτό του, κάνει βλακείες, δέχεται πατρονάρισμα από τους μεγάλους (τον Stark), θέλει να αποδείξει ότι αξίζει, μα ακόμα και όταν όλα πάνε στραβά ο θεατής ξέρει πως αν υπήρχε όντως κάποιο πολύ μεγάλο πρόβλημα, θα είχαν ήδη χωθεί στη μάχη οι Avengers…

Η ταινία προσπαθεί σεναριακά να καλύψει αυτό το κενό αλλά μάλλον αποτυγχάνει. Αυτό που μένει είναι ένα ευχάριστο δίωρο, γεμάτο με καλές και διασκεδαστικές στιγμές, αρκετές ακόμα για μετατόπιση της προσοχής στα nachos ή τα ποπ-κορν και μια γενική αίσθηση που είχαμε αποκομίσει ήδη από την ταινία Logan (εδώ σε παλαιότερο άρθρο): Το κινηματογραφικό υπερ-ηρωικό σύμπαν είναι λιγάκι κουρασμένο και κορεσμένο, σε αναζήτηση καινούριων οριζόντων και καλών ιδεών. Το είδαμε και στους δεύτερους Guardians of the Galaxy (όπου ναι μεν, αλλά), το είδαμε ακόμα και στην αδυναμία της DC να φέρει κάποια ανανέωση (με εξαίρεση την αξιοπρεπή αλλά ως εκεί Wonder Woman), πιθανότατα να το δούμε και στις επόμενες ταινίες.

Πρέπει όμως να σημειωθεί πως ο Tom Holland είναι όντως ένας Spiderman που μάλλον δεν θα χρειαστεί (άμεσα τουλάχιστον) ανανέωση, καθώς θα μεγαλώνει μαζί με τον ήρωα και φαίνεται πως μπορεί να πιάσει και τον ατελείωτο σαρκασμό του ήρωα αλλά και τις αμφιβολίες και ατζαμοσύνη του Peter Parker.

Συμπερασματικά: Το Spiderman: Homecoming είναι μια ταινία για όλη την οικογένεια, και όλη η οικογένεια θα περάσει καλά. Τριαντάρηδες, μην περιμένετε το σκοτεινό σύμπαν του McFarlane ή του Larsen: Εδώ τα πράγματα είναι πιο φωτεινά, πιο εύθυμα και πιο άγουρα. Εικοσάρηδες, μην περιμένετε κάποια άμεση σύνδεση με τις επόμενες ταινίες της Marvel (ακόμα και ο Stark/Robert Downey Jr μοιάζει λίγο να διεκπεραιώνει το ρόλο…) αλλά να περιμένετε την φρεσκάδα που είχε το Phase I. Γονείς, δεν θα βαρεθείτε ούτε θα σιχτιρίσετε (όπως ίσως συνέβη με τα Twilight και τα τόσα Young Adult εκεί έξω).

Και όλοι όσοι αγαπήσαμε τον Spiderman, ως τον πλέον «ένας από εμάς» απλό καθημερινό τύπο με τα προβλήματα απλών καθημερινών τύπων (πόσο να ταυτιστείς με τύπους σαν τον Iron Man ή τον Batman που απλά δεν έχουν που να ξοδέψουν τα αμύθητα πλούτη τους;), σίγουρα θα μείνουμε ευχαριστημένοι παρά τις ατέλειες της ταινίες.

Μπορεί όμως και να πούμε: Αν είναι να συνεχίσετε για άλλα δέκα χρόνια τις ταινίες των υπερηρώων, φέρτε και κάτι πιο σκοτεινό. Να δούμε και κάποια ταινία που δεν θα μας ψυχαγωγήσει απλά για ένα δίωρο, αλλά να μας μείνει, όπως μας έμειναν τόσα και τόσα κόμικς…