Ουκρανία: Εντείνονται οι πιέσεις για ενεργότερη ΝΑΤΟική επέμβαση

 

Με ένταση συνεχίζονται οι μάχες ανάμεσα στις στρατιωτικές δυνάμεις της αντιδραστικής κυβέρνησης του Κιέβου και τους ρωσόφωνους πολιτοφύλακες στις ανατολικές περιοχές της Ουκρανίας. Η σαφέστατη υποχώρηση των ουκρανικών δυνάμεων, οι κατηγορίες των ουκρανικών αρχών ότι αυτή οφείλεται στη συμμετοχή Ρώσων στρατιωτών και οι απειλές του ΝΑΤΟ και της ΕΕ για σκληρά μέτρα κατά της Ρωσίας εντείνουν την αντιπαράθεση.

Χτες, οι ουκρανικές δυνάμεις που εξακολουθούν να σφυροκοπούν κατοικημένες περιοχές στο Ντονέτσκ και το Λουγκάνσκ, αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν το πολιτικό αεροδρόμιο του Λουγκάνσκ (λένε ότι ελέγχουν ακόμα το αεροδρόμιο του Ντονέτσκ) και υποχωρούν προς τη Μαριούπολη στο νότιο τμήμα της επαρχίας για να οχυρωθούν, ώστε να αντιμετωπίσουν την αντεπίθεση των ρωσόφωνων. Σύμφωνα με τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, περίπου 2.600 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους στις συγκρούσεις στην Ουκρανία, εκ των οποίων περίπου 800 ήταν στελέχη των ουκρανικών δυνάμεων ασφαλείας και του ουκρανικού στρατού. Επίσης, προχτές βρέθηκε στο Κίεβο ο Αμερικανός ρεπουμπλικάνος γερουσιαστής Ρόμπερτ Μενέντες που έθεσε θέμα οι ΗΠΑ να στείλουν περισσότερο εξοπλισμό στην Ουκρανία, για να αντιμετωπιστεί η «ρωσική απειλή».

 

Η ΥΠΕΞ της Ιταλίας, Φεντερίκα Μογκερίνι, που θα αντικαταστήσει το Νοέμβρη την επικεφαλής της Εξωτερικής Πολιτικής και Αμυνας της ΕΕ Κ. Αστον, έδωσε τη συμβολή της στις ιμπεριαλιστικές πιέσεις λέγοντας χαρακτηριστικά: «Οι ανατολικές χώρες - μέλη της Συμμαχίας, όλες αυτές οι χώρες στους κόλπους της Συμμαχίας που μοιράζονται ένα σύνορο με τη Ρωσία πρέπει να είναι βέβαιες ότι το άρθρο 5 δεν είναι απλώς ένα κείμενο, ότι υπάρχουν μέτρα που μπορούν να ληφθούν για να διασφαλισθεί η ασφάλειά τους». Ενώ με νόημα σημείωσε ότι η Ρωσία είναι σημαντικός παράγοντας αλλά δεν τη θεωρεί πλέον «στρατηγικό εταίρο της ΕΕ». Τις αμέσως επόμενες μέρες αναμένεται να ανακοινωθούν οι νέες κυρώσεις της ΕΕ κατά της Ρωσίας, ζήτημα όμως στο οποίο υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις, δείγμα των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων. Εκτός από τμήματα του κεφαλαίου που αντιδρούν στις κυρώσεις χτες και οι κυβερνήσεις των Τσεχίας, Σλοβακίας, Ουγγαρίας και Αυστρίας εξέφρασαν τις επιφυλάξεις τους, καθώς διακυβεύονται ισχυρά επιχειρηματικά συμφέροντα που βλάπτονται εξίσου με μονοπωλιακούς ομίλους της Ρωσίας, με τους οποίους συναλλάσσονται. Στις κυρώσεις που εξετάζονται, όπως διέρρευσε σε δυτικά ΜΜΕ, εξετάζεται το ενδεχόμενο να διευρύνει την απαγόρευση του δανεισμού και της άντλησης κεφαλαίων από την Ευρώπη, την οποία έχει επιβάλει σε όλες ανεξαιρέτως τις δημόσιες επιχειρήσεις της Ρωσίας, όχι μόνο στις τράπεζες, ενώ πιθανόν στις κυρώσεις της θα συμπεριλάβει και την επιβολή απαγόρευσης στον Ρώσο υπουργό Αμυνας Σεργκέι Σόιγκου να εισέρχεται στην ΕΕ.

Η Ρωσία, που φυσικά έχει τα δικά της συμφέροντα στην περιοχή, αρνείται ότι έχει στείλει στρατεύματα στην Ουκρανία. Σε χτεσινή συνέντευξή του, ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, Σεργκέι Λαβρόφ, δήλωσε χαρακτηριστικά: «Το σημαντικότερο πράγμα τώρα είναι η ανάγκη να λογικευτεί το κόμμα του πολέμου στο Κίεβο και κατά μεγάλο μέρος μόνο οι ΗΠΑ μπορούν να το κάνουν αυτό» και πρόσθεσε «είναι πολύ σημαντικό να χρησιμοποιήσει την επιρροή της όσο το δυνατόν περισσότερο για να στείλει τα αναγκαία μηνύματα υπέρ της μεταστροφής από την προσπάθεια επίλυσης της κατάστασης μέσω στρατιωτικών μέσων στην πολιτική διαδικασία».

Ταυτόχρονα, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών καταδίκασε τις κινήσεις της Ουκρανίας για την ένταξή της στο ΝΑΤΟ, λέγοντας ότι στόχος τους είναι η υπονόμευση των προσπαθειών τερματισμού του πολέμου στο ανατολικό τμήμα της χώρας, σημειώνοντας ότι η κίνηση του Κιέβου προς το ΝΑΤΟ έγινε αμέσως μετά τη συνάντηση των προέδρων της Ρωσίας και της Ουκρανίας για την αποκλιμάκωση της κρίσης».

Ιδιαίτερα επίσης ανέβηκαν οι τόνοι χτες, με την διαρροή από μέρους του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, στην εφημερίδα «La Repubblica», από συνομιλία του με τον Ρώσο Πρόεδρο, όπου τον εμφανίζεται να είπε: «αν ήθελα θα έπαιρνα το Κίεβο σε 15 μέρες». Ο σύμβουλος της ρωσικής προεδρίας Γιούρι Ουσακόφ δήλωσε ότι τα λόγια του Πούτιν «απομονώθηκαν από το πλαίσιό τους και είχαν τελείως διαφορετική σημασία», ενώ η ρωσική κυβέρνηση απειλεί να δώσει στη δημοσιότητα όλη τη στιχομυθία σε δύο μέρες.

Πάντως, χτες, το κοινοβούλιο της Ουκρανίας άρχισε να συζητάει για την αναίρεση του νόμου του 2010, που «εξασφάλιζε καθεστώς ουδετερότητας για την Ουκρανία». Ο λεγόμενος πρωθυπουργός της Αρσένι Γιατσενιούκ, που είναι και ο εισηγητής του σχετικού νομοσχεδίου δήλωσε ότι η ψήφισή του θα ανοίξει το δρόμο για την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ. Ο Πρόεδρος της Ουκρανίας, Πέτρο Ποροσένκο, αναμένεται να συμμετάσχει στις εργασίες της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ την Πέμπτη και την Παρασκευή στην Ουαλία, όπου με βάση τους σχεδιασμούς προετοιμάζεται η διεύρυνση της στρατιωτικής παρουσίας στην Ανατολική Ευρώπη, κάτι βέβαια που δημιουργεί έντονες αντιδράσεις στη ρωσική πλευρά. Οπως δήλωσε χτες ο αναπληρωτής γραμματέας του Αυμβουλίου Ασφαλείας του Κρεμλίνου, Μιχαήλ Ποπόφ, η Ρωσία θα προσαρμόσει το στρατηγικό της δόγμα στην κατάσταση που διαμορφώνεται στην Ουκρανία και στην ενίσχυση της παρουσίας του ΝΑΤΟ στην ανατολική Ευρώπη. «Το γεγονός ότι οι στρατιωτικές δομές των κρατών - μελών του ΝΑΤΟ προσεγγίζουν τα σύνορά μας, και μέσω της επέκτασης, θα εξακολουθήσει να αποτελεί μία από τις βασικές εξωτερικές απειλές για τη Ρωσική Ομοσπονδία» σημείωσε.

Οι δηλώσεις αυτές είναι η άμεση απάντηση της ρωσικής κυβέρνησης στα σχέδια του ΝΑΤΟ να δημιουργήσει Σχέδιο Αμεσης Ετοιμότητας (Readiness Action Plan) και τις ανάλογες δυνάμεις σε χώρες της Βαλτικής, την Πολωνία, τη Ρουμανία και Βουλγαρία καθώς και τη λεγόμενη «αντιπυραυλική ασπίδα» που προωθείται. Ακόμα πιο καυστικός ο Ρώσος αξιωματούχος κατέληξε: «Παρά την διακήρυξη "καλών προθέσεων", το ΝΑΤΟ και η Ρωσία δεν κατόρθωσαν να εγκαθιδρύσουν έναν διάλογο σε βάσεις ισοτιμίας. Οι δυτικοί εταίροι μας εξακολουθούν να περιμένουν από τη Ρωσία μονομερείς υποχωρήσεις σε μία σειρά θεμάτων εξωτερικής πολιτικής. Αποτιμούν κατά μη αντικειμενικό τρόπο το ρόλο της Ρωσίας στα γεγονότα στην Ουκρανία, εξάγονται εσφαλμένα συμπεράσματα και λαμβάνονται ακατάλληλα μέτρα».

Στο Μινσκ ολοκληρώθηκαν προς το παρόν - θα επαναληφθούν την Παρασκευή - οι συνομιλίες της Ομάδας Επαφής ανάμεσα σε αντιπροσωπείες του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία της Ευρώπης, της Ουκρανίας (εκπροσωπείται ανεπίσημα από τον πρώην Πρόεδρο Λεονίτ Κούτσμα), της Ρωσίας και των ρωσόφωνων της Ανατολικής Ουκρανίας, που συμμετείχαν για πρώτη φορά σε τέτοια συνάντηση. Οι ρωσόφωνοι ζήτησαν να τερματιστεί άμεσα η επίθεση των δυνάμεων του Κιέβου και παραπέρα να υπάρξει ειδικό καθεστώς με διευρυμένη αυτονομία για τις περιοχές τους.

«Βρισκόμαστε μόλις στην αρχή της διαδικασίας», είπε ο Αντρέι Πουργκίν, ο ένας από τους ηγέτες της αυτοανακηρυχθείσας «Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονέτσκ», στη ρωσική κρατική τηλεόραση. «Οταν συνεχισθούν οι διαβουλεύσεις την 5η Σεπτέμβρη», συνέχισε ο ίδιος, «θα συζητηθούν τα βήματα προς μια ενδεχόμενη εκεχειρία και θα κουβεντιάσουμε επίσης μια ενδεχόμενη ανταλλαγή αιχμαλώτων».

Επίσης, ο Πουργκίν που έχει χρισθεί πρωθυπουργός, έβαλε το καίριο ζήτημα οι ρωσόφωνοι στο πλαίσιο του ειδικού καθεστώτος να ασκούν δική τους ουσιαστικά εξωτερική πολιτική, να ενταχθούν στην Τελωνειακή Ενωση, τη διακρατική καπιταλιστική ένωση υπό την ηγεσία της Ρωσίας. Γίνεται, δηλαδή, φανερό ότι η σύγκρουση στην Ουκρανία εκφράζει και τη διαπάλη που γίνεται μέσα στην αστική τάξη για την επιλογή των ιμπεριαλιστικών συμμαχιών. Η άλλη μερίδα του κεφαλαίου, που στηρίζει την αντιδραστική κυβέρνηση του Κιέβου, δίνει προτεραιότητα στην ένταξη στις ευρωατλαντικές συμμαχίες. Και φυσικά αυτήν τη διαπάλη πληρώνουν με το αίμα τους τα λαϊκά στρώματα της Ουκρανίας όσο μπαίνουν κάτω από ξένες σημαίες και δε χαράζουν τη δική τους αυτοτελή πορεία για τη δική τους εξουσία.

Την ίδια ώρα, που το αίμα ρέει στην Ουκρανία, δε σταματάνε και τα παζάρια ΕΕ και Ρωσίας για την Ενέργεια. Την Πέμπτη, σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων, θα γίνει συνάντηση στις Βρυξέλλες με τη Ρωσία, σε μια προσπάθεια να συνεχιστεί η διαπραγμάτευση για την τιμή του φυσικού αερίου που πουλάει η Ρωσία στην Ουκρανία. Την περασμένη βδομάδα, είχε προηγηθεί συνάντηση του Επιτρόπου Ενέργειας της ΕΕ, Γκίντερ Ετινγκερ, με τον υπουργό Ενέργειας της Ρωσίας Αλεξάντρ Νόβακ, στις 8 του μήνα θα έχει συνάντηση με τον υπουργό Ενέργειας της Ουκρανίας Γιούρι Προντάν στην πρωτεύουσα του Αζερμπαϊτζάν, το Μπακού. και στη συνέχεια θα επιδιωχθεί νέα τριμερής συνάντηση. Ωστόσο, αντιδράσεις αναμένεται να προκαλέσουν οι δηλώσεις του λεγόμενου Ουκρανού πρωθυπουργού Α. Γιατσενιούκ ότι μπορεί να καλύψει το 40% των αναγκών της στο φυσικό αέριο από την αντιστροφή της ροής των αγωγών της Σλοβακίας.

 

Πηγή: Ριζοσπάστης, 3/9/2014