Η επέλαση της αφρικανικής σκόνης στην Ελλάδα

Στέφανος Κρίκκης, Εύη Ελευθεριάδου

 

Η εποχή της σκόνης, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ο φετινός χειμώνας. Ήταν ίσως από τις λίγες φορές που οι ψυχροί βοριάδες δυσκολεύτηκαν να βρουν το δρόμο προς τη χώρα μας.

 

Έδωσαν τη θέση τους στους νοτιάδες, που συχνά έπνεαν με θυελλώδη ένταση που ξεπερνούσε τα 9 μποφόρ. Οι νοτιάδες μετέφεραν μεγάλες ποσότητες από σαχαριανή σκόνη πάνω από τη χώρα μας και την ανατολική Μεσόγειο.

 

«Πρόκειται για ένα φαινόμενο που συνήθως παρουσιάζει έξαρση τους ανοιξιάτικους μήνες. Όμως τον φετινό χειμώνα, με την επικράτηση χαμηλών συστημάτων που σχηματίζονταν στη δυτική και βορειοδυτική Αφρική, ευνοήθηκε η μεταφορά της σκόνης από την αφρικανική έρημο στα βορειότερα πλάτη», απάντησε ο μετεωρολόγος της ΕΜΥ Θοδωρής Κολυδάς, στο σχετικό ερώτημα που του έθεσαν tanea.gr.

 

Η σκόνη από τη Σαχάρα, ακολουθώντας τα ανοδικά ρεύματα στη μέση τροπόσφαιρα, κινείται σε ύψος από τρία μέχρι έξι ιλιόμετρα πάνω από το έδαφος. Μία τέτοια διαδρομή της αφρικανικής σκόνης, αποτύπωσε και ο δορυφόρος Aqua της NASA στις 8 Απριλίου.

 

Η φωτογραφία δείχνει ποσότητες σκόνης να έχουν καλύψει τις ακτές της Αιγύπτου και της Λιβύης και να κινούνται βόρεια προς τα Δωδεκάνησα. Ο σχηματισμός χαμηλών συστημάτων στην Αφρική και οι συχνές επισκέψεις τους στη χώρα μας, μπορεί κατά μία πρώτη εκτίμηση να αποδοθεί σε μία σημαντική μεταβολή που συνέβη σε ένα ρεύμα αέρα (αεροχείμαρρος) σε ύψος 10 με 15 χιλιόμετρα.

 

Αυτός ο υποτροπικός αεροχείμαρρος που περνά πάνω από το βόρειο ημισφαίριο με διεύθυνση από δυτικά προς τα ανατολικά, φαίνεται, όπως εκτιμούν αρκετοί επιστήμονες, ότι έχει μετατοπιστεί αρκετά βορειότερα εξαιτίας κλιματικών μεταβολών που προκαλούν μικρή άνοδο της θερμοκρασίας του ωκεανού στο ύψος της δυτικής Αφρικής.

 

Ο αεροχείμαρρος μπορεί να παρομοιαστεί πολύ γενικά ως φράκτης. Χωρίζει (εγκλωβίζει) διαφορετικές καιρικές συνθήκες βόρεια από αυτόν και νότια. Ελληνες κλιματολόγοι έχουν παρατηρήσει τα τελευταία χρόνια ότι πολλές φορές διαταραχές στην ατμόσφαιρα που δημιουργούνται στον βόρειο Ατλαντικό προκαλούν εκ διαμέτρου αντίθετες καιρικές συνθήκες στην κεντρική και βόρεια Ευρώπη από τη μία πλευρά και στη νοτιοανατολική Ευρώπη από την άλλη.

 

Αυτή η αστάθεια χαρακτηρίζεται από δύο πόλους. Όταν στον πρώτο πόλο (της βόρειας Ευρώπης) κυριαρχεί δριμύς χειμώνας, στον άλλο πόλο (νοτιοανατολική Ευρώπη και Ελλάδα) ο καιρός είναι ήπιος.

 

Τις τελευταίες εβδομάδες, οι χώρες της βορειοδυτικής Ευρώπης με χαρακτηριστικό παράδειγμα τη Βρετανία, βίωσαν αρκετά ψυχρό χειμώνα. Στη δική μας περιοχή, οι νοτιάδες – που έφεραν μαζί και σκόνη – κράτησαν τον καιρό σε ανοιξιάτικα επίπεδα έστω και αν, ημερολογιακά, βρισκόμασταν στον χειμώνα