Μαρία Δούση Για όσους γονείς βασανίζονται από την ιδέα ότι δεν τα κάνουν όλα σωστά στην ανατροφή των παιδιών τους, ο καθηγητής του Harvard και ερευνητής της ευτυχίας Άρθουρ Μπρουκς έχει ένα απλό αλλά καθησυχαστικό μήνυμα: «Θα κάνετε πολλά λάθη, αλλά κατά κύριο λόγο δεν θα έχουν σημασία».
Αυτό είναι το κεντρικό νόημα του νέου του βιβλίου The Happiness Files, που κυκλοφόρησε στις 12 Αυγούστου, και αποτελεί μια ενθαρρυντική υπενθύμιση για κάθε γονέα που νιώθει ότι «χάνει τη μπάλα».
Τα μικρά λάθη δεν καθορίζουν την πορεία
Αντί να παγιδεύονται στη λεπτομέρεια και να αναλύουν κάθε λάθος ή αστοχία, ο Μπρουκς προτείνει στους γονείς να εστιάζουν στη μεγάλη εικόνα: την παρουσία, την αγάπη και τις αξίες. Όπως γράφει, «αφήστε τα μικρά πράγματα να περάσουν - ακόμη κι αν σας φαίνονται σημαντικά εκείνη τη στιγμή - και επικεντρωθείτε στο να δίνετε θετικά παραδείγματα και ανιδιοτελή αγάπη στα παιδιά σας».
Ο ίδιος παραδέχεται ότι πέρασε δύσκολες περιόδους μεγαλώνοντας τα δικά του τρία παιδιά. Για παράδειγμα, όταν ο γιος του ήταν στο γυμνάσιο, ο Μπρουκς είχε εμμονή με τους βαθμούς του. Η υπερβολική πίεση τελικά έβλαψε τη σχέση τους. Όταν όμως άλλαξε προτεραιότητες, όλα βελτιώθηκαν:
«Έφερε ανακούφιση και στους δύο μας».
Σήμερα, ο γιος του είναι 23 ετών και οι δυο τους «μιλούν κάθε μέρα· και παρά όλα τα λάθη μου, τα πήγε μια χαρά. Και πολύ πιθανόν, το ίδιο θα συμβεί και με το παιδί σας».
Το πραγματικό μάθημα βρίσκεται στην αντίδραση
Φυσικά, δεν σημαίνει ότι όλα τα λάθη είναι ακίνδυνα. Όμως, σύμφωνα με ειδικούς, αυτό που έχει τη μεγαλύτερη σημασία είναι πώς αντιδρά ένας γονιός όταν κάνει λάθος.
Εάν για παράδειγμα χάσετε την ψυχραιμία σας ή παραβείτε μια υπόσχεση, μπορείτε να το χρησιμοποιήσετε ως ευκαιρία να δείξετε στο παιδί σας πώς να ζητά συγγνώμη, να διορθώνει και να προχωρά. Έτσι, καλλιεργείτε ανθεκτικότητα και αυτογνωσία.
Αντίθετα, η υπερβολική ενοχή και ανησυχία όχι μόνο δεν βοηθά, αλλά μπορεί να γίνει τοξική. Όπως δείχνει η έρευνα, οι γονείς που ζουν διαρκώς με άγχος για το αν τα κάνουν όλα σωστά, διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο για προβλήματα ψυχικής υγείας όπως κατάθλιψη, η οποία μπορεί να επηρεάσει και τα παιδιά. Οι ψυχολόγοι αποκαλούν αυτή τη μεταφορά άγχους «συναισθηματική μόλυνση».
Οι τρεις βασικοί κανόνες του Μπρουκς για την ανατροφή
Στο βιβλίο του, ο Μπρουκς συνοψίζει τη δική του προσέγγιση σε τρεις βασικές συμβουλές:
«Ακόμη και ένας χαοτικός γονέας μπορεί να είναι καλός»
Η προσωπικότητα των παιδιών επηρεάζεται εν μέρει από τα γονίδιά τους. Όμως οι συμπεριφορές, οι αξίες και το συνολικό επίπεδο ευτυχίας τους διαμορφώνονται και από τα πρότυπα που βλέπουν. Οι γονείς δεν χρειάζεται να είναι τέλειοι, αλλά να συμμετέχουν ενεργά στη ζωή των παιδιών, να βάζουν όρια και να δίνουν νόημα.
«Όταν δεν ξέρετε τι να κάνετε, να είστε ζεστοί και στοργικοί»
Αν υπάρχει ένα «μυστικό» για ευτυχισμένα παιδιά, είναι αυτό: ανιδιοτελής αγάπη.
«Για την ευτυχία, η τεχνική ανατροφής που πραγματικά έχει σημασία είναι η ζεστασιά και η στοργή», γράφει ο Μπρουκς.
Τα παιδιά χρειάζονται σταθερούς ενήλικες που τα αγαπούν ανεξαρτήτως συνθηκών.
«Τα παιδιά σας δεν χρειάζονται αυστηρό δάσκαλο, τον Άγιο Βασίλη ή μια μητέρα-ελικόπτερο· χρειάζονται κάποιον που τα αγαπά ανιδιοτελώς και το δείχνει ακόμα και όταν τα μικρά δημιουργούν προβλήματα.»
«Να είστε το πρόσωπο που θέλετε να γίνουν τα παιδιά σας»
Η ανατροφή δεν είναι μόνο λόγια – είναι πράξεις. Τα παιδιά, όπως εξηγεί, παρακολουθούν τα πάντα:
«Τα παιδιά σας λειτουργούν σαν ανιχνευτές που παρατηρούν πάντα όταν λέμε ένα πράγμα και κάνουμε άλλο.»
Το κλειδί είναι η συνέπεια μεταξύ λόγου και πράξης.
«Ένας καλός κανόνας είναι να ρωτάτε τον εαυτό σας πώς θα θέλατε να συμπεριφέρεται ο γιος ή η κόρη σας ως ενήλικας σε μια δεδομένη κατάσταση – και μετά να το εφαρμόζετε εσείς.»
Παράδειγμα:
«Όταν οδηγείτε και κάποιος σας κόβει τον δρόμο, θα θέλατε να μην τους επηρεάζει – οπότε μην τους αφήνετε να σας βλέπουν να ενοχλείστε... Θέλετε να είναι γενναιόδωροι προς τους άλλους, οπότε να είστε γενναιόδωροι κι εσείς.»
Η ανακούφιση ότι δεν χρειάζεται να είμαστε τέλειοι
Σε μια εποχή που οι γονείς νιώθουν πως κρίνονται διαρκώς – από άλλους γονείς, από τα social media, από τους ίδιους τους εαυτούς τους – ο Άρθουρ Μπρουκς έρχεται να προσφέρει μια νηφάλια και ελπιδοφόρα εναλλακτική:
Δεν χρειάζεται να τα κάνετε όλα σωστά. Χρειάζεται να αγαπάτε, να συγχωρείτε και να δίνετε το παράδειγμα. Τα παιδιά σας δεν θα θυμούνται αν μαλώσατε για ένα τεστ, αλλά θα θυμούνται αν ήσασταν δίπλα τους όταν είχαν ανάγκη.
Ίσως, όπως γράφει ο Μπρουκς, αυτό να είναι τελικά το μόνο που έχει πραγματικά σημασία.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Νέο Προσκλητήριο Προσλήψεων Εκπαιδευτών Ενηλίκων: Αφορά όλα τα πτυχία ΑΕΙ-ΤΕΙ - Πιστοποιηθείτε άμεσα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 19/9
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
