Λεωνίδας Βουρλιώτης Τον Ιανουάριο του 2025, η άγνωστη μέχρι τότε κινεζική startup Deepseek παρουσίασε ένα νέο μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης που συγκρίθηκε σχεδόν στα ίσια με αυτά των τεχνολογικών κολοσσών όπως η OpenAI και η Google. Ωστόσο, το ιδιαίτερο στοιχείο της ήταν ότι απαιτούσε σημαντικά λιγότερους υπολογιστικούς πόρους.
Αυτή η εξέλιξη τάραξε τα νερά του κλάδου και δημιούργησε αμηχανία στις ήδη εδραιωμένες εταιρείες.
Η αντίδραση στην αγορά ήταν άμεση: οι επενδυτές ανησύχησαν, ενώ η Wall Street βίωσε αναστάτωση με τις μετοχές της Nvidia να καταγράφουν προσωρινή πτώση. Παρά την αρχική ανησυχία, σύντομα ήρθε ο θαυμασμός, καθώς η Deepseek εντάχθηκε στη λίστα των 100 πιο επιδραστικών εταιρειών του Time για το 2025.
Έξι μήνες μετά, η κατάσταση αποδεικνύεται πιο πολύπλοκη. Αν και οι προσδοκίες για μια τεχνολογική επανάσταση μπορεί να ήταν πρόωρες, η Deepseek αποκάλυψε σοβαρές αδυναμίες στο οικοσύστημα της τεχνητής νοημοσύνης:
Η εξάρτηση από τεράστια κέντρα δεδομένων
Η αδιαφάνεια των αλγορίθμων στις ΗΠΑ
Η ανερχόμενη απειλή της Κίνας ως δύναμη ανοιχτού κώδικα.
Για να κατανοήσουμε την επίδραση της Deepseek και την έντονη αντίδραση, εξετάζουμε πέντε βασικές πτυχές της τρέχουσας δυναμικής στην τεχνητή νοημοσύνη:
1. Μετοχές: Γρήγορη πτώση και ανάκαμψη
Στις 27 Ιανουαρίου, η Nvidia έχασε 17% της αξίας της, μια από τις μεγαλύτερες πτώσεις στην ιστορία της Wall Street, που αντιστοιχούσε σε απώλεια σχεδόν 590 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Παράλληλα, άλλες μεγάλες εταιρείες του τομέα, όπως η Microsoft και η Siemens Energy, υπέστησαν επίσης απώλειες.
Η Nvidia παραμένει το σημείο αναφοράς της τεχνητής νοημοσύνης λόγω της κεντρικής θέσης των γραφικών της επεξεργαστών στην εκπαίδευση γλωσσικών μοντέλων όπως το ChatGPT. Η Deepseek όμως έθεσε υπό αμφισβήτηση το βασικό αξίωμα ότι η αύξηση της υπολογιστικής ισχύος οδηγεί σε καλύτερα μοντέλα, προσφέροντας μια πιο αποτελεσματική και οικονομική λύση.
Η πτώση όμως ήταν προσωρινή: η μετοχή της Nvidia ανέκαμψε, αλλά η αστάθεια συνεχίζει να χαρακτηρίζει την αγορά.
2. Μακροπρόθεσμη ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης
Παρά τα μεγαλόπνοα σχέδια ηγετών όπως ο Sam Altman της OpenAI, πολλές εταιρείες δυσκολεύονται με τις εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης στην καθημερινή λειτουργία τους. Η Deepseek όμως απέδειξε πως η πρόοδος είναι δυνατή με λιγότερους πόρους.
Σύμφωνα με την UBS, η ζήτηση για υπολογιστική ισχύ αναμένεται να αυξηθεί κατά 115% ετησίως από το 2024 ως το 2027, παρόλα τα εμπόδια. Όμως, η χρήση θα μετατοπιστεί από την εκπαίδευση μοντέλων στην εφαρμογή τους (inferencing), που θα αποτελέσει το 57% της ζήτησης στο μέλλον.
3. Μείωση κόστους και αύξηση χρήσης
Μέχρι το 2024, το κόστος χρήσης μοντέλων AI είχε πέσει δεκαπλάσια μέσα σε τρία χρόνια. Η Deepseek συνέχισε αυτή την τάση, προσφέροντας μοντέλα που ήταν 90% φθηνότερα από αυτά της OpenAI.
Παρόλο που η OpenAI επίσης μείωσε το κόστος των νέων μοντέλων της, η Deepseek παραμένει ανάμεσα στα φθηνότερα διαθέσιμα μοντέλα παγκοσμίως. Ταυτόχρονα, η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης αυξάνεται, λόγω του γνωστού παράδοξου του Jevons: όσο φθηνότερη η πρώτη ύλη, τόσο μεγαλύτερη η κατανάλωση.
4. Ανταγωνισμός και δημοτικότητα
Η Deepseek είναι θεωρητικά μια οικονομική και ελεύθερα προσβάσιμη εναλλακτική στους αμερικανούς παρόχους, με δυνατότητα δωρεάν χρήσης μέσω πλατφόρμας Huggingface.
Ωστόσο, η χρήση της παραμένει περιορισμένη: μερίδιο μόνο 4% στον browser, μακριά από το 48% του ChatGPT. Στις ΗΠΑ, μόλις το 17% των εταιρειών δηλώνουν ότι τη χρησιμοποιούν.
Επιπλέον, στην Ευρώπη οι ανησυχίες για την προστασία δεδομένων έχουν περιορίσει τη διάδοση, με αποσύρσεις όπως στην Ιταλία λόγω ζητημάτων ασφαλείας.
Ο ειδικός Thomas Thiele λέει πως το κρίσιμο για τις επιχειρήσεις είναι το ποιο μοντέλο είναι καλύτερο και πιο ακριβές, κι αυτό που ήταν δημοφιλές πριν έξι μήνες, σήμερα μπορεί να θεωρείται παλιό.
5. Νέος γύρος για τα μοντέλα ανοιχτού κώδικα
Μέχρι το 2025, τα ανοιχτού κώδικα μοντέλα θεωρούνταν λιγότερο αποδοτικά, όμως πρόσφατες αξιολογήσεις δείχνουν βελτίωση, με τη Deepseek να αποτελεί κομμάτι αυτής της εξέλιξης.
Η OpenAI άρχισε πρόσφατα να δημοσιεύει μοντέλα open-weights, πιθανώς σε ανταπόκριση στην ενεργό προώθηση της ανοιχτής πηγής από την Κίνα, όπου μεγάλες εταιρείες όπως η Alibaba και η Baidu δημοσιεύουν τα δικά τους μοντέλα.
Σύμφωνα με τον Thomas Thiele, το μήνυμα της Κίνας είναι ξεκάθαρο: "Δεν χρειάζεται να κρυβόμαστε, είμαστε ανοιχτοί στον κόσμο." Η Αμερική ανταποκρίνεται με επίκεντρο πλέον τα μοντέλα ανοιχτού κώδικα στο νέο της σχέδιο δράσης.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Νέο Προσκλητήριο Προσλήψεων Εκπαιδευτών Ενηλίκων: Αφορά όλα τα πτυχία ΑΕΙ-ΤΕΙ - Πιστοποιηθείτε άμεσα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 3/9
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
