Τα ακραία καιρικά φαινόμενα πληθαίνουν γύρω μας: παρατεταμένοι καύσωνες, έντονες βροχοπτώσεις, ξηρασία, απρόβλεπτες καταιγίδες. Κι όμως, κάθε φορά ψιθυρίζουμε το ίδιο: «Έτυχε», «Ήταν απλώς μια κακή χρονιά». Ίσως γιατί είναι πιο βολικό να ερμηνεύουμε την κρίση ως σύμπτωση, αντί να δούμε κατάματα την πραγματικότητα. Όχι, δεν είναι τυχαίο. Είναι το μέλλον που μας πλησιάζει.
Αν συνεχίσουμε με τους σημερινούς ρυθμούς —παραγωγής, κατανάλωσης, αδιαφορίας— τότε τα Τρίκαλα (όπου ζω), σε 60 χρόνια, θα θυμίζουν το Mehtar Lam, μια μικρή πόλη στο ανατολικό Αφγανιστάν: πιο ξερό, πιο ζεστό, πιο ξένο.
Το λέει ξεκάθαρα ο χάρτης της εφαρμογής CityApp (https://fitzlab.shinyapps.io/cityapp/), που δεν προβλέπει το μέλλον με μαγεία, αλλά με δεδομένα και επιστημονικά μοντέλα. Δεν πρόκειται για σενάριο επιστημονικής φαντασίας. Είναι ένα πιθανό αύριο που το υπολογίζουμε, με βάση το σήμερα.
Φανταστείτε καλοκαίρια όπου η θερμοκρασία ξεπερνά τους 45 βαθμούς, για εβδομάδες. Ένα περιβάλλον εχθρικό για ευάλωτους ανθρώπους, για τη γεωργική και κτηνοτροφική παραγωγή. Φανταστείτε χειμώνες που δεν φέρνουν πια βροχή, ή την φέρνουν όλη μαζί, πνίγοντας τα πάντα. Το έδαφος δεν προλαβαίνει να απορροφήσει τα επιφανειακά ύδατα , τα δάση καίγονται, οι καλλιέργειες καταστρέφονται. Κι όλα αυτά συμβαίνουν σταδιακά, χωρίς να χτυπήσει κάποιος συναγερμός. Δεν θα έρθει ένα μεγάλο "μπαμ" για να μας αφυπνίσει. Η αλλαγή έχει ήδη ξεκινήσει. Και συμβαίνει ήσυχα.
Η κλιματική αλλαγή δεν είναι ένα πρόβλημα του μέλλοντος — είναι ήδη εδώ. Μπορεί να μην τη βλέπουμε με την ίδια ένταση κάθε μέρα, αλλά τη ζούμε σε κάθε ακραίο φαινόμενο, κάθε απώλεια βιοποικιλότητας, κάθε άνοδο της τιμής στα τρόφιμα που εξαρτώνται από το κλίμα. Κι όσο εμείς αδρανούμε, τόσο περισσότερο αυτή η πραγματικότητα γίνεται αναπόφευκτη.
Το παράδοξο είναι πως η τεχνογνωσία για να την αναχαιτίσουμε υπάρχει: καθαρές μορφές ενέργειας, έξυπνες υποδομές, βιώσιμη γεωργία, αναδάσωση, κυκλική οικονομία. Αυτό που λείπει είναι η βούληση. Όχι μόνο από τους πολιτικούς, αλλά και από εμάς τους ίδιους. Οι καθημερινές μας επιλογές, όσο μικρές κι αν μοιάζουν, σωρευτικά χτίζουν το μέλλον.
Αν δεν μειώσουμε δραστικά τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, αν δεν αλλάξουμε τον τρόπο που παράγουμε, μετακινούμαστε, καταναλώνουμε και εκπαιδεύουμε τις νέες γενιές, τότε δεν είναι απλώς πιθανό να «γίνουμε Αφγανιστάν». Είναι σχεδόν βέβαιο. Και τότε θα κοιτάμε γύρω μας και δεν θα αναγνωρίζουμε τον τόπο που μεγαλώσαμε.
Ακόμη έχουμε επιλογή. Μπορούμε να μετατρέψουμε τον χάρτη του μέλλοντος από προειδοποίηση σε αφύπνηση. Αλλά πρέπει να δράσουμε τώρα. Αλλιώς το αύριο δεν θα έρθει με τη μορφή προόδου, αλλά με τη μορφή μιας ερήμωσης — κλιματικής και ηθικής.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ChatGpt για όλους: Παρέχεται σε 100.000 υποψήφιους πανελλαδικά ως 20/11
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 20/11
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
