Alfavita Newsroom Ένα γνώριμο καλοκαιρινό “φαινόμενο” επανεμφανίζεται στις ελληνικές θάλασσες, προκαλώντας ανησυχία τόσο στους επιστήμονες όσο και στους λουόμενους. Ο λόγος για τη μωβ μέδουσα Pelagia noctiluca, που ήδη εντοπίζεται σε διάφορα σημεία της επικράτειας, προμηνύοντας ένα ακόμη καλοκαίρι με αυξημένη παρουσία του είδους.
Έντονη δραστηριότητα σε Εύβοια και Βόρειες Σποράδες
Σύμφωνα με τις τελευταίες καταγραφές του Ελληνικού Παρατηρητηρίου Βιοποικιλότητας, η πρώτη μεγάλη κινητικότητα σημειώθηκε στον βόρειο Ευβοϊκό Κόλπο, με την περιοχή της Χαλκίδας να καταγράφει τα πρώτα περιστατικά. Η Βόρεια Εύβοια φαίνεται να αποτελεί “πέρασμα” της μέδουσας προς τα ανοιχτά του Αιγαίου, με τις ανατολικές ακτές του Παγασητικού να έχουν επίσης πληγεί.
Οι παραλίες της Σκιάθου και της Σκοπέλου έχουν μπει στον “χάρτη επιτήρησης”, καθώς η παρουσία της μέδουσας έχει επιβεβαιωθεί και εκεί, δημιουργώντας ανησυχία για την τουριστική περίοδο που μόλις ξεκινά.
Κάλεσμα σε επαγρύπνηση: Τσιμπήματα και κίνδυνοι
Το Παρατηρητήριο εφιστά την προσοχή των πολιτών, σημειώνοντας πως η μωβ μέδουσα, αν και εντυπωσιακή, είναι και επικίνδυνη. Το τσίμπημά της μπορεί να προκαλέσει έντονο πόνο, δερματικό ερεθισμό και σε ορισμένες περιπτώσεις αλλεργικές αντιδράσεις, ειδικά σε ευπαθή άτομα.
«Οι κολυμβητές στις περιοχές με επιβεβαιωμένη παρουσία θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί», αναφέρεται χαρακτηριστικά στη σχετική ανακοίνωση. Το φαινόμενο φαίνεται να συμπίπτει με πρότυπα έξαρσης που είχαν παρατηρηθεί και τα προηγούμενα χρόνια στη Μεσόγειο, ιδίως μεταξύ 2020 και 2023.
Μια Μεσογειακή “επιδημία” σε εξέλιξη
Δεν πρόκειται για ένα τοπικό φαινόμενο. Όπως καταγράφει η διεθνής επιστημονική κοινότητα, η Μεσόγειος θάλασσα αντιμετωπίζει μια εκτεταμένη εξάπλωση της Pelagia noctiluca, με το Γιβραλτάρ να καταγράφει αυτή τη στιγμή τη μεγαλύτερη συγκέντρωση, και εξάρσεις σε Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία και την Αδριατική.
Η κατάσταση αυτή εγείρει ερωτήματα για την επίδραση της κλιματικής αλλαγής και της θαλάσσιας ρύπανσης στην αναπαραγωγή και τη μετακίνηση τέτοιων ειδών. Η συνεχιζόμενη αύξηση της θερμοκρασίας των υδάτων και οι ανθρώπινες παρεμβάσεις στα θαλάσσια οικοσυστήματα φαίνεται να ευνοούν την αναπαραγωγή τους.
Τι μπορούν να κάνουν οι λουόμενοι
Οι ειδικοί συστήνουν:
Αποφυγή επαφής με μέδουσες, ακόμη και αν είναι ακίνητες ή νεκρές στην ακτή
Χρήση μάσκας θαλάσσης για καλύτερη ορατότητα κατά το κολύμπι
Άμεση χρήση ξυδιού ή πάγου (ποτέ γλυκού νερού) σε περίπτωση τσιμπήματος και αναζήτηση ιατρικής βοήθειας όπου χρειάζεται
Ολόκληρη η ανακοίνωση:
Δυστυχώς, οι αρχικές μας εκτιμήσεις για την ένταση της έξαρσης της μωβ μέδουσας στον Παγασητικό κόλπο και τις γύρω περιοχές ήταν υποτιμημένες. Ο λόγος είναι η χαμηλή συμμετοχή των πολιτών στις δημόσιες καταγραφές, κάτι που δημιούργησε μια στρεβλή εικόνα της πραγματικής κατάστασης.
Αυτή τη στιγμή η έξαρση εξαπλώνεται με πολύ πιο γρήγορους ρυθμούς από τους αναμενόμενους. Υπάρχουν πλέον αξιόπιστες αναφορές:
Από Χαλκίδα και Βόρειο Ευβοϊκό, όπου όσο πιο βόρεια κοιτάμε, τόσο πιο έντονο φαίνεται το πρόβλημα
Η Βόρεια Εύβοια αντιμετωπίζει ήδη σοβαρό πρόβλημα, καθώς λειτουργεί σαν έξοδος του Παγασητικού προς τα ανοικτά
Ο ίδιος ο Παγασητικός συνεχίζει να έχει παρουσία της μέδουσας, κυρίως στις ανατολικές ακτές του
Η έξαρση έχει φτάσει μέχρι και τις Βόρειες Σποράδες, με επιβεβαιωμένες παρουσίες σε Σκιάθο και Σκόπελο
Αν κολυμπάτε ή επισκέπτεστε παραλίες στις παραπάνω περιοχές, να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί.
Η Pelagia noctiluca είναι εντυπωσιακό αλλά και επικίνδυνο είδος λόγω του έντονου τσιμπήματός της.
Καλό είναι οι καταγραφές να ανεβαίνουν στο iNaturalist, ώστε να γίνεται επιβεβαίωση του είδους από ειδικούς και να είναι δημόσια διαθέσιμες για την επιστημονική κοινότητα και το ευρύ κοινό.
Παράλληλα, παρατηρούνται ίδια σημάδια με την μεγάλη έξαρση της μωβ μέδουσας στη Μεσόγειο κατά την περίοδο 2020–2023. Αυτή τη στιγμή το Γιβραλτάρ αντιμετωπίζει τη σοβαρότερη κατάσταση, ενώ εξάρσεις έχουν αναφερθεί επίσης σε Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία, και Αδριατική.
Τι είναι η μώβ μέδουσα
Η μωβ μέδουσα ή τσούχτρα (επιστημονική ονομασία: Pelagia noctiluca) είναι μέδουσα της οικογένειας Πελαγίδες και το μόνο αναγνωρισμένο επί του παρόντος είδος στο γένος της. Η επιστημονική ονομασία προέρχεται από τα ελληνικά, πελαγία σημαίνει «θαλασσινός», από τη λέξη πέλαγο, και στα λατινικά noctiluca είναι η συνδυαστική μορφή του nox «νύχτα» και lux σημαίνει φως· επομένως, η Pelagia noctiluca μπορεί να περιγραφεί ως ένας θαλάσσιος οργανισμός με την ικανότητα να λάμπει στο σκοτάδι (βιοφωταύγεια). Απαντάται παγκοσμίως σε τροπικές και θερμές εύκρατες θάλασσες,αν και υπάρχουν υποψίες ότι καταγραφές από την περιοχή του Βόρειου Ατλαντικού, η οποία περιλαμβάνει τη Μεσόγειο και τον Κόλπο του Μεξικού, αντιπροσωπεύουν στενά συγγενικά αλλά προς το παρόν μη αναγνωρισμένα είδη.
Ένα αρκετά μικρό και ποικιλόχρωμο είδος, τόσο τα πλοκάμια του όσο και η (ασυνήθιστο στις μέδουσες) καμπάνα καλύπτονται από κεντριά. Τα περιστατικά τσιμπήματος είναι κοινά, επώδυνα και τα συμπτώματα μπορεί να επιμείνουν για μεγάλο χρονικό διάστημα, αλλά γενικά δεν είναι επικίνδυνα. Εχουν καταγραφεί σμήνη Pelagia noctiluca που εξαφανίζουν ολόκληρα ιχθυοτροφεία. Εξαιτίας αυτού, έχει γίνει ένα από τα πιο μελετημένα είδη μεδουσών.
Τα συμπτώματα του τσιμπήματος από μωβ μέδουσα
Οι νηματοκύστες παράγουν στο ανθρώπινο δέρμα, ερύθημα, πρήξιμο, κάψιμο όπως και μερικές φορές σοβαρές δερμονεκρωτικές, καρδιο- και νευροτοξικές επιδράσεις, οι οποίες είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες σε ευαίσθητα άτομα.
Τα συμπτώματα μετά από επαφή – τσίμπημα από την μέδουσα μπορεί να είναι πόνος σαν κάψιμο, πολλές φορές έντονο κοκκίνισμα του δέρματος, και σε μερικές περιπτώσεις εμφάνιση σε μέρος του δέρματος σας το αποτύπωμα της μέδουσας, ναυτία, πτώση πίεσης, ταχυκαρδία, κεφαλαλγία, εμετός, διάρροια, σπασμός των βρόγχων, δύσπνοια.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Επιστράτευση στην Ελλάδα: Πότε γίνεται, ποιοι καλούνται, ηλικιακά όρια
750 ευρώ σε 170.000 πολίτες - Πάρτε τα με μια μόνο αίτηση και όλα εξα αποστάσεως μέσω golearn
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 25/6
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
