Πρωτομαγιά στη Θεσσαλονίκη το 1945
Ο εορτασμός της πρώτης ελεύθερης Πρωτομαγιάς στη Θεσσαλονίκη (1945)

Ήταν Πέμπτη 10 Μαΐου 1945 όταν η Θεσσαλονίκη πλημμύρισε από κόσμο, σημαίες και συνθήματα. Οι εργαζόμενοι της πόλης, μετά από εννέα χρόνια σιωπής και καταπίεσης, γιόρταζαν για πρώτη φορά ελεύθερα την Πρωτομαγιά. Το τέλος της ναζιστικής Κατοχής, αλλά και η ανατροπή της δικτατορίας του Μεταξά, είχαν ανοίξει ένα παράθυρο ελπίδας. Και σε εκείνο το ανοιξιάτικο πρωινό, ο λαός της Θεσσαλονίκης βγήκε στους δρόμους για να διεκδικήσει όσα του στέρησαν: δημοκρατία, αξιοπρέπεια, ζωή.

Η Πρωτομαγιά του 1945 μπορεί να γιορτάστηκε καθυστερημένα – στις 10 Μαΐου, λόγω Πάσχα – αλλά ο συμβολισμός της ήταν πολλαπλός. Μόλις την προηγουμένη, στις 9 Μαΐου, η ναζιστική Γερμανία είχε συνθηκολογήσει άνευ όρων. Η σημαία με το σφυροδρέπανο κυμάτιζε ήδη στο Ράιχσταγκ και ο φασισμός είχε ηττηθεί στρατιωτικά. Έτσι, η συγκέντρωση μπροστά στο Εργατικό Κέντρο Θεσσαλονίκης έγινε φόρος τιμής στην εργατική τάξη, αλλά και πανηγυρική διακήρυξη της νίκης κατά του σκοταδισμού.

Διπλό μήνυμα: Μνήμη και αγώνας

Η εφημερίδα «Δημοκρατία», που εξέδιδε τότε απογευματινό φύλλο, περιέγραψε τη συγκέντρωση ως ένα ποτάμι ανθρώπων που κάλυπτε όχι μόνο την πλατεία του Εργατικού Κέντρου, αλλά και τους γύρω δρόμους έως την Εγνατία. Ήταν εκεί εργάτες, υπάλληλοι, οικογένειες, νέοι και παλιοί αγωνιστές.

Σε μια συμβολική κίνηση, παρέστησαν και δύο αξιωματικοί των Συμμάχων, εκπροσωπώντας τη Σοβιετική Ένωση και τη Μεγάλη Βρετανία. Το προεδρείο της εκδήλωσης ανακήρυξε επίτιμους προέδρους τους Τρούμαν, Στάλιν και Τσόρτσιλ, στέλνοντας παράλληλα μήνυμα ενότητας και ευγνωμοσύνης προς τους νικητές του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Το πλήθος κράτησε ενός λεπτού σιγή στη μνήμη ηγετικών μορφών του παγκόσμιου εργατικού κινήματος, όπως ο Φρανκλίνος Ρούσβελτ, ο Ματεότι, ο Ερνστ Τέλμαν και ο Τράϊστσαντ.

Από τη συγκέντρωση στο γλέντι

Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με πορεία στους δρόμους της πόλης, με τα λάβαρα μπροστά και φιλαρμονικές να δίνουν τον ρυθμό της αναγέννησης. Η πομπή κατευθύνθηκε στο δάσος του Σέιχ Σου, όπου οι εργαζόμενοι γλέντησαν την πρώτη τους ελεύθερη Πρωτομαγιά μετά από σχεδόν μια δεκαετία βίας, πολέμων και καταπίεσης.

«Ο εργατικός κόσμος της Θεσσαλονίκης απέδειξε για ακόμη μια φορά ότι ξέρει να παλεύει για τα δίκαιά του, για μια καλύτερη, πιο πολιτισμένη ζωή, για τη δημοκρατική αναγέννηση της πατρίδας», έγραφε η «Δημοκρατία» την επόμενη μέρα.

Το όνειρο που κράτησε λίγο

Ωστόσο, αυτή η στιγμή ενότητας και αισιοδοξίας αποδείχθηκε σύντομη. Οι ελπίδες για μια Ελλάδα της δημοκρατίας και της κοινωνικής προόδου σκιάστηκαν σύντομα από τον επερχόμενο Εμφύλιο Πόλεμο, που επέβαλαν μεθοδικά οι «σύμμαχοι» της μεταπολεμικής τάξης πραγμάτων. Οι συγκρούσεις που ακολούθησαν δεν διέλυσαν μόνο την ελπίδα, αλλά δίχασαν βαθιά την ελληνική κοινωνία — με πληγές που ακόμη επουλώνονται.

Η Πρωτομαγιά του 1945 έμεινε στην Ιστορία ως μια φλόγα ελευθερίας μέσα σε ένα μεταπολεμικό τοπίο αβεβαιότητας. Ένας σταθμός που έδειξε τι θα μπορούσε να γίνει — και τι, τελικά, δεν επετράπη να γίνει.

Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα

Νέο Προσκλητήριο Προσλήψεων Εκπαιδευτών Ενηλίκων: Αφορά όλα τα πτυχία ΑΕΙ-ΤΕΙ - Πιστοποιηθείτε άμεσα

ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ για Εκπαιδευτικούς - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ μόρια 2ης ξένης γλώσσας

Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς

Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 19/9

Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ 

Google news logo Ακολουθήστε το Alfavita στo Google News Viber logo Ακολουθήστε το Alfavita στo Viber

σχετικά άρθρα

ube
Ube: το μοβ λαχανικό που κερδίζει έδαφος στη γαστρονομία
Το ube, γνωστό και ως μοβ γιαμ, είναι ένα φιλιππινέζικο λαχανικό που έχει καταφέρει να γίνει viral τα τελευταία χρόνια, κυρίως χάρη στο εντυπωσιακό...
Ube: το μοβ λαχανικό που κερδίζει έδαφος στη γαστρονομία
γιατ
Η νέα τεχνολογία που μετατρέπει το κινητό σε "ιατρικό εργαλείο"
Η εφαρμογή MyHealth εξελίσσεται σε έναν ολοκληρωμένο ψηφιακό φάκελο υγείας, μέσα από τον οποίο οι πολίτες μπορούν να έχουν πρόσβαση και να...
Η νέα τεχνολογία που μετατρέπει το κινητό σε "ιατρικό εργαλείο"