Κώστας Γραμματόπουλος, ένας σπουδαίος χαράκτης
Του Νίκου Τσούλια

     Στο διάβα της ιστορίας υπάρχουν άνθρωποι στο χώρο της τέχνης και του πολιτισμού που σημαδεύουν με το έργο τους μια εποχή και δημιουργούν μια έστω μικρή πολιτισμική τάση, ένα καλλιτεχνικό ρεύμα μιας ξεχωριστής «πρότασης» για την πρόσληψη της ζωής και για την ερμηνεία της. Διαμορφώνουν ενδεχομένως μια «σχολή σκέψης και θέασης της πραγματικότητας» και ανοίγουν δρόμους μιας ειδικής και σημαντικής πορείας για την κοινωνία.

      Σ’ αυτούς αναντίρρητα ανήκει και ο Κώστας Γραμματόπουλος (1916 – 2003). «Σπούδασε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών ζωγραφική και χαρακτική (1934-1940) με δασκάλους τον Ουμβέρτο Αργυρό και τον Γιάννη Κεφαλληνό και συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι το 1954. Νωρίτερα, φιλοτέχνησε πολλές αφίσες για τον πόλεμο του 1940, καθώς και τις εικόνες για τα Αλφαβητάρια του 1949 («Τα καλά παιδιά») και του 1955 (των Ι. Κ. Γιαννέλη και Γ. Σακκά). Το 1974 φιλοτέχνησε το εθνόσημο της Ελληνικής Δημοκρατίας. Το χαρακτικό αλλά και το ζωγραφικό του έργο είναι πλούσιο σε εκφραστικές και χρωματικές προεκτάσεις, ενώ η θεματογραφία του αντλείται από τον φυσικό χώρο (θάλασσα, βότσαλα, κ.ά.) και συνδυάζεται μερικές φορές με ιδεαλιστικές και σουρεαλιστικές μορφές» (www.biblionet.gr).

      Ο Κώστας Γραμματόπουλος ανήκει – κατά τη γνώμη μου – στη φωτεινή κατηγορία των δημιουργών. Για πολλές γενιές οι εικόνες του στα σχολικά βιβλία – και ιδιαίτερα στα Αναγνωστικά – ήταν μόνιμος σύντροφος των αναγνωσμάτων σε εποχές όπου οι εικόνες ήταν πολύ λιγοστές και θα τις έβρισκες κυρίως στα σχολικά βιβλία ή επίσης στα λιγοστά παιδικά κόμικς. Τον σπουδαίο μας χαράκτη θα τον συναντήσουμε και πάλι στα περίφημα «Κλασικά Εικονογραφημένα», τα οποία έχουν παιδαγωγική και μορφωτική λειτουργία και θα είναι ίσως τα μόνα μη σχολικά έντυπα, τα οποία εγκρίνονταν από τους γονείς εκείνων των αυστηρών εποχών ως καλά αναγνώσματα για τα παιδιά τους.

      Σε εποχές μάλιστα πολιτικής μονομέρειας και μονοκομματικής και αντιδημοκρατικής αντίληψης του Κράτους και της επίσημης πολιτείας υπάρχουν κάποια επιμέρους «στοιχεία» που θρυμματίζουν αυτό το σκληρό κέλυφος της εξουσιαστικής κυριαρχίας και απευθύνονται σε όλους τους πολίτες με έναν ισότιμο και δημοκρατικό τρόπο. Και τα σκίτσα του Κώστα Γραμματόπουλου στα σχολικά βιβλία των δεκαετιών 1950, 1960 και 1970 θα κυριαρχούν με τις δικές τους μορφοπλασίες και θα γίνουν μόνιμη αναφορά για γενιές και γενιές στη σχολική τους διαδρομή διαμορφώνοντας έτσι μια ιδιότυπη σημειολογική αλλά ενιαία εθνική αναφορά για όλα τα παιδιά χωρίς τις τόσες και τόσες οξείες διακρίσεις που είχαμε για τους πολίτες της μεταεμφυλιοπολεμικής Ελλάδας.

Ο Μίμης, η Άννα και η Λόλα θα γίνουν εμβληματικές μορφές των παιδικών παραστάσεων και μαζί με όλες τις φιγούρες των επαγγελματικών αναφορών των Αναγνωστικών βιβλίων θα αναδείξουν ένα ξεχωριστό «εικαστικό στρώμα», στο οποίο θα φωλιάζουν η παιδική φαντασία και οι ονειροπολήσεις και θα ξεπατικώνονται οι μορφές του καλλιτέχνη ξανά και ξανά για να νιώθει τη χαρά της ζωγραφικής ο παιδόκοσμος.

      Ας δούμε μια αξιόλογη αναφορά στον καλλιτέχνη από τον κ. Τάκη Μαυρωτά, διευθυντή Εικαστικού Προγράμματος του Ιδρύματος Β. και Μ. Θεοχαράκη, του ιδρύματος που έχει παρουσιάσει εκθέσεις του Κ. Γραμματόπουλου. «Χαράκτης και ζωγράφος, με συνέπεια στον εσωτερικό οραματικό του κόσμο, με μια επίμονη ματιά απέναντι στη γαλήνια ενατένιση της ζωής και του φωτός της Ελλάδας, στα πενήντα οχτώ συναπτά έτη της δημιουργικής του δράσης μάς άφησε ένα έργο που χαρακτηρίζεται από το φως των ιδεών που διαπερνά το σύνολο της δουλειάς του και παράλληλα εγγυάται τη συνοχή της… Ο ζωγραφικός του κόσμος συνομιλεί άμεσα με το χαρακτικό του έργο. Και τα δύο,  ζωγραφική και χαρακτική, λούζονται από το μεσογειακό φως, το γαλάζιο του αιθέρα και τον ρόγχο του πελάγους, και αποκαλύπτουν το προσωπικό του αλφάβητο, μια εικονογραφία η οποία προκαλεί το όνειρο της ποιητικής ενατένισης του πραγματικού». (Ε. Μπίστικα, ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 7.6.2014).

      Ο Κώστας Γραμματόπουλος μαζί με το δάσκαλό του τον Γιάννη Κεφαλληνό και τους άλλους δύο εξίσου σπουδαίους χαράκτες μας, τον Τάσσο και τη Βάσω Κατράκη, θα αποτελέσουν τις εθνικού χαρακτήρα μορφές της σύγχρονης χαρακτικής τέχνης της χώρας μας. Το έργο τους είναι συστατικό στοιχείο μιας βαθιάς μορφωτικής κουλτούρας και μιας ψυχικής ανάτασης, και η σπουδή στα δημιουργήματά τους είναι σταθερός παράγοντας της πνευματικής μας καλλιέργειας.

 

Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα

ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση

Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό

ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)

Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 4/12

ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ

2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη

Google news logo Ακολουθήστε το Alfavita στo Google News Viber logo Ακολουθήστε το Alfavita στo Viber

σχετικά άρθρα

Αστυνομικός που ασελγούσε στη σύζυγο και τα παιδιά τους
Προφυλακίστηκε ο αστυνομικός της Βουλής – «Ήλεγχε απόλυτα τη ζωή μας» λένε τα παιδιά
Το μόνο παιδί που μέχρι στιγμής δεν μιλάει είναι το 14χρονο αγόρι, το οποίο όταν ήταν 10 ετών έκανε απόπειρα αυτοκτονίας
Προφυλακίστηκε ο αστυνομικός της Βουλής – «Ήλεγχε απόλυτα τη ζωή μας» λένε τα παιδιά
anaplirotes_141118_739.jpg
Αναπληρωτές εκπαιδευτικοί: Τι δώρο Χριστουγέννων θα πάρουν από ΔΥΠΑ ανάλογα με τη φάση πρόσληψης;
Το δώρο Χριστουγέννων από τη Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης (ΔΥΠΑ) θα καταβληθεί μέσα στο πρώτο δεκαήμερο του Δεκεμβρίου 2024 - Να σημειωθεί ότι...
Αναπληρωτές εκπαιδευτικοί: Τι δώρο Χριστουγέννων θα πάρουν από ΔΥΠΑ ανάλογα με τη φάση πρόσληψης;