Κώστας Γραμματόπουλος, ένας σπουδαίος χαράκτης
Του Νίκου Τσούλια

     Στο διάβα της ιστορίας υπάρχουν άνθρωποι στο χώρο της τέχνης και του πολιτισμού που σημαδεύουν με το έργο τους μια εποχή και δημιουργούν μια έστω μικρή πολιτισμική τάση, ένα καλλιτεχνικό ρεύμα μιας ξεχωριστής «πρότασης» για την πρόσληψη της ζωής και για την ερμηνεία της. Διαμορφώνουν ενδεχομένως μια «σχολή σκέψης και θέασης της πραγματικότητας» και ανοίγουν δρόμους μιας ειδικής και σημαντικής πορείας για την κοινωνία.

      Σ’ αυτούς αναντίρρητα ανήκει και ο Κώστας Γραμματόπουλος (1916 – 2003). «Σπούδασε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών ζωγραφική και χαρακτική (1934-1940) με δασκάλους τον Ουμβέρτο Αργυρό και τον Γιάννη Κεφαλληνό και συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι το 1954. Νωρίτερα, φιλοτέχνησε πολλές αφίσες για τον πόλεμο του 1940, καθώς και τις εικόνες για τα Αλφαβητάρια του 1949 («Τα καλά παιδιά») και του 1955 (των Ι. Κ. Γιαννέλη και Γ. Σακκά). Το 1974 φιλοτέχνησε το εθνόσημο της Ελληνικής Δημοκρατίας. Το χαρακτικό αλλά και το ζωγραφικό του έργο είναι πλούσιο σε εκφραστικές και χρωματικές προεκτάσεις, ενώ η θεματογραφία του αντλείται από τον φυσικό χώρο (θάλασσα, βότσαλα, κ.ά.) και συνδυάζεται μερικές φορές με ιδεαλιστικές και σουρεαλιστικές μορφές» (www.biblionet.gr).

      Ο Κώστας Γραμματόπουλος ανήκει – κατά τη γνώμη μου – στη φωτεινή κατηγορία των δημιουργών. Για πολλές γενιές οι εικόνες του στα σχολικά βιβλία – και ιδιαίτερα στα Αναγνωστικά – ήταν μόνιμος σύντροφος των αναγνωσμάτων σε εποχές όπου οι εικόνες ήταν πολύ λιγοστές και θα τις έβρισκες κυρίως στα σχολικά βιβλία ή επίσης στα λιγοστά παιδικά κόμικς. Τον σπουδαίο μας χαράκτη θα τον συναντήσουμε και πάλι στα περίφημα «Κλασικά Εικονογραφημένα», τα οποία έχουν παιδαγωγική και μορφωτική λειτουργία και θα είναι ίσως τα μόνα μη σχολικά έντυπα, τα οποία εγκρίνονταν από τους γονείς εκείνων των αυστηρών εποχών ως καλά αναγνώσματα για τα παιδιά τους.

      Σε εποχές μάλιστα πολιτικής μονομέρειας και μονοκομματικής και αντιδημοκρατικής αντίληψης του Κράτους και της επίσημης πολιτείας υπάρχουν κάποια επιμέρους «στοιχεία» που θρυμματίζουν αυτό το σκληρό κέλυφος της εξουσιαστικής κυριαρχίας και απευθύνονται σε όλους τους πολίτες με έναν ισότιμο και δημοκρατικό τρόπο. Και τα σκίτσα του Κώστα Γραμματόπουλου στα σχολικά βιβλία των δεκαετιών 1950, 1960 και 1970 θα κυριαρχούν με τις δικές τους μορφοπλασίες και θα γίνουν μόνιμη αναφορά για γενιές και γενιές στη σχολική τους διαδρομή διαμορφώνοντας έτσι μια ιδιότυπη σημειολογική αλλά ενιαία εθνική αναφορά για όλα τα παιδιά χωρίς τις τόσες και τόσες οξείες διακρίσεις που είχαμε για τους πολίτες της μεταεμφυλιοπολεμικής Ελλάδας.

Ο Μίμης, η Άννα και η Λόλα θα γίνουν εμβληματικές μορφές των παιδικών παραστάσεων και μαζί με όλες τις φιγούρες των επαγγελματικών αναφορών των Αναγνωστικών βιβλίων θα αναδείξουν ένα ξεχωριστό «εικαστικό στρώμα», στο οποίο θα φωλιάζουν η παιδική φαντασία και οι ονειροπολήσεις και θα ξεπατικώνονται οι μορφές του καλλιτέχνη ξανά και ξανά για να νιώθει τη χαρά της ζωγραφικής ο παιδόκοσμος.

      Ας δούμε μια αξιόλογη αναφορά στον καλλιτέχνη από τον κ. Τάκη Μαυρωτά, διευθυντή Εικαστικού Προγράμματος του Ιδρύματος Β. και Μ. Θεοχαράκη, του ιδρύματος που έχει παρουσιάσει εκθέσεις του Κ. Γραμματόπουλου. «Χαράκτης και ζωγράφος, με συνέπεια στον εσωτερικό οραματικό του κόσμο, με μια επίμονη ματιά απέναντι στη γαλήνια ενατένιση της ζωής και του φωτός της Ελλάδας, στα πενήντα οχτώ συναπτά έτη της δημιουργικής του δράσης μάς άφησε ένα έργο που χαρακτηρίζεται από το φως των ιδεών που διαπερνά το σύνολο της δουλειάς του και παράλληλα εγγυάται τη συνοχή της… Ο ζωγραφικός του κόσμος συνομιλεί άμεσα με το χαρακτικό του έργο. Και τα δύο,  ζωγραφική και χαρακτική, λούζονται από το μεσογειακό φως, το γαλάζιο του αιθέρα και τον ρόγχο του πελάγους, και αποκαλύπτουν το προσωπικό του αλφάβητο, μια εικονογραφία η οποία προκαλεί το όνειρο της ποιητικής ενατένισης του πραγματικού». (Ε. Μπίστικα, ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 7.6.2014).

      Ο Κώστας Γραμματόπουλος μαζί με το δάσκαλό του τον Γιάννη Κεφαλληνό και τους άλλους δύο εξίσου σπουδαίους χαράκτες μας, τον Τάσσο και τη Βάσω Κατράκη, θα αποτελέσουν τις εθνικού χαρακτήρα μορφές της σύγχρονης χαρακτικής τέχνης της χώρας μας. Το έργο τους είναι συστατικό στοιχείο μιας βαθιάς μορφωτικής κουλτούρας και μιας ψυχικής ανάτασης, και η σπουδή στα δημιουργήματά τους είναι σταθερός παράγοντας της πνευματικής μας καλλιέργειας.

 

Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα

Αδιανόητη αυθαιρεσία: Διευθυντής Π.Ε αδικεί υποψήφιο Διευθυντή σχολείου και δημιουργεί «μπάχαλο» με εμπλοκή της δικαιοσύνης!

Κατάρτιση 500.000 ενηλίκων: 10.000 προσλήψεις εκπαιδευτών ενηλικών με έως 22 ευρώ την ώρα

Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με μόνο 65Є εγγραφή - Ξεκινάει 28 Μαρτίου

Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής (ΕΛΜΕΠΑ) με μόνο 50Є εγγραφή- αιτήσεις ως 28/3

2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη

Proficiency και Lower μόνο 95 ευρώ σε 2 μόνο ημέρες στα χέρια σας (ΧΩΡΙΣ προφορικά, ΧΩΡΙΣ έκθεση!)

ΕΥΚΟΛΕΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ και ΙΤΑΛΙΚΩΝ για εκπαιδευτικούς - Πάρτε τις άμεσα

Google news logo Ακολουθήστε το Alfavita στo Google News Viber logo Ακολουθήστε το Alfavita στo Viber

σχετικά άρθρα

άνεργοι
ΔΥΠΑ: 5.000 θέσεις για ανέργους με μισθό 12.264 ευρώ- Ποιους αφορά το πρόγραμμα
Μέχρι 5 Απριλίου οι αιτήσεις για το πρόγραμμα απασχόλησης με έμφαση στην πράσινη οικονομία και τις γυναίκες και επιχορήγηση 12.264 ευρώ για κάθε θέση...
ΔΥΠΑ: 5.000 θέσεις για ανέργους με μισθό 12.264 ευρώ- Ποιους αφορά το πρόγραμμα
sillalitirio-ekpaideutikoi.jpg
Αξιολόγηση: Ανυποχώρητη η βάση των εκπαιδευτικών - Ηδη 24 ΣΕΠΕ/ΕΛΜΕ επαναπροκήρυξαν απεργία-αποχή
Ο αγώνας στα χέρια των Πρωτοβάθμιων σωματείων και των εκπαιδευτικών - Ζητούν επαναπροκήρυξη απεργίας-αποχής και από τις Ομοσπονδίες
Αξιολόγηση: Ανυποχώρητη η βάση των εκπαιδευτικών - Ηδη 24 ΣΕΠΕ/ΕΛΜΕ επαναπροκήρυξαν απεργία-αποχή
ilikiomenos
Θεσσαλονίκη: Ιδιοκτήτες γηροκομείου καταδικάστηκαν για τον θάνατο τετραπληγικού που κάηκε ζωντανός
Δεν λειτούργησε η πυρανίχνευση στο θάλαμο του άτυχου άνδρα
Θεσσαλονίκη: Ιδιοκτήτες γηροκομείου καταδικάστηκαν για τον θάνατο τετραπληγικού που κάηκε ζωντανός